Dat dagbladen papier oplage verliezen is eigenlijk geen nieuws meer. Erg vreemd is het ook niet. Opgroeiende generaties hebben weinig met print. Wie een huis koopt of huurt om een gezin te stichten of als student op kamers gaat regelt eerst z’n internetaansluiting – een krant is geen vanzelfsprekende keuze meer.
De harde kern van abonnees is overigens nog steeds groot. Er worden in Nederland elke dag 3.8 miljoen kranten verspreid
; daarvan worden er 2.8 miljoen bij abonnees thuisbezorgd of los verkocht. Die gratis exemplaren bestaan uit Metro en Spits (zo’n 700.000 exemplaren) en betaalde kranten die gratis worden verspreid onder personeel, relaties en adverteerders of voor marketingdoeleinden op straat worden uitgedeeld. Nog steeds geen kinderachtig getal voor een land met ruim 7 miljoen huishoudens.
Daling op papier versnelt
Bij die daling vallen wel twee dingen op. Ten eerste dat de daling op papier zich lijkt te versnellen. De laatste jaren werd er elk kwartaal meestal 3% en soms 4% minder verkocht dan het vergelijkbare kwartaal een jaar eerder. In het tweede kwartaal van 2013 is dat gegroeid tot -5%.
Het tweede is dat sommige titels qua papier behoorlijk meer verliezen dan het gemiddelde. Bij de landelijke kranten gaat dat om De Telegraaf (-10%), NRC Handelsblad (-7%) en nrc.next (-14%). Regionaal verliezen BN/De Stem, Brabants Dagblad, Dagblad De Limburger, Dagblad van het Noorden, De Gelderlander, PZC en TC Tubantia meer dan 5%.
Digitale verkopen
Maar – zo rapporteren veel kranten – dat verlies kan prima gecompenseerd worden door digitale verkopen. Een krant leest op de laptop of iPad immers net zo makkelijk. Bovendien is die makkelijker te verspreiden.
Of een digitaal abonnement meer oplevert is overigens de vraag. Wie een papieren abonnement op het AD neemt (looptijd 2 jaar, gratis Galaxy Tab) betaalt €27 per maand; voor een digitaal abonnement met dezelfde looptijd en hetzelfde cadeautje betaal je €17 – ruim een derde minder. Als het via de iTunes Store loopt gaat er nog eens 30% naar Apple. Dus een verpot is het niet. Maar goed, als er voldoende verkocht worden, is alles mooi meegenomen.
Uit de laatste gegevens van hoi (hier een pdf bij Cebuco) blijkt dat er 614.000 digitale exemplaren ‘verkocht’ worden – althans, ze worden als ‘betaalde oplage’ gerapporteerd. Dat is fors, ruim 20% van de omvang van de papieren betaalde oplage. Vooral titels als NRC, next, de Volkskrant, De Limburger en De Telegraaf lijken met goed te doen. In sommige gevallen is de betaalde digitale oplage zelf hoger dan de papieren oplage, dat geldt voor de Barneveldse Krant, Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant, FD en Reformatorisch Dagblad (grotere versie van grafiek bij krantenstatistiek). Hoe zit dat?
Eerst de landelijke titels.
- Het Financieele Dagblad zegt 58.000 digitale exemplaren te verkopen, 47.000 daarvan zijn echter combi-abonnementen, alle reguliere abonnees hebben automatisch toegang tot de digitale krant. 11.000 abonnees hebben alleen de digitale replica.
- Ook het Reformatorisch Dagblad doet dit: van de 50.000 digitale abo’s zijn er 45.000 combi’s.
- De Telegraaf rapporteert een bescheiden aantal van 5000 verkochte replica’s; de rest (26.000) zijn combi-abo’s.
- AD (22.000), Nederlandse Dagblad (2.300), next (12.000), Trouw (9.000), NRC (27.000) en Volkskrant (46.000) zeggen alleen maar digitale replica’s te verkopen. Dus geen combi’s. Maar die replica’s zitten vaak bij de weekendabonnementen die kranten verkopen. Zo heeft de Volkskrant het zaterdagplus abonnement: “Op zaterdag thuisbezorgd + elke dag de digitale krant”. Ook Trouw heeft deze vorm. Worden deze kranten gedownload en gelezen? Geen idee. Bij NRC Media zijn deze abonnementen overigens niet mogelijk.
Bij de regiokranten zijn er altijd combi’s – dus het recht op een digitale krant bij een papieren abonnement. Dat verklaart de indrukwekkende cijfers van Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant. Daarnaast hebben weekend-abo’s recht op de digitale weekkrant.
Dubbeltellingen
Van die ruim 600.000 digitale kranten worden er erg veel in combi's verkocht (ruim 400.000): dubbeltellingen met de papieren krant, en waarvan we niet weten of ze daadwerkelijk worden gedownload. We weten zelfs niet of men zich geregistreerd heeft om die kranten te downloaden
. En dan hebben we nog de zaterdag-plus-abo’s. Daar geldt hetzelfde voor: lezers hebben recht op de digitale krant maar of ze daar gebruik van maken is nog maar de vraag.
Gek is dat uitgevers heel goed weten hoeveel mensen zich geregistreerd hebben en hoeveel mensen downloaden. Waarom maken ze dat niet openbaar? De digitale oplage is een zeepbel, het wachten is op de eerste adverteerder – want voor hen worden die cijfers opgeblazen – ze doorprikt.
Dit artikel wordt tevens gepubliceerd bij INCT.
