Op een dag kreeg ik via LinkedIn een mailtje van ene Nir Sivan, architect, internationaal actief en onder andere ook werkzaam in mijn standplaats Rio. Hij was beschikbaar voor interviews. Ik was nieuwsgierig hoe niet-Europeanen aankijken tegen zakendoen in Latijns Amerika en besloot gewoon een afspraak te maken.
Om de een of andere reden had ik sindsdien in mijn hoofd dat Sivan een Indiër was en ik stelde me een Sikh voor met een grote tulband om zijn hoofd. Tot de dag dat ik hem ontmoette in de luxueuze woonboulevard CasaShopping in het westen van Rio de Janeiro, waar zijn project in uitvoering is.
Krokodillen
Nir Sivan blijkt een jonge Israëlische architect die is gevestigd in de Italiaanse hoofdstad Rome. Netjes in het pak met een keurig bijgehouden ringbaardje, de veiligheidshelm onder de arm. Ietwat verlegen, maar zeer ambitieus.
Net als Nederlandse architecten vindt hij geen opdrachten in zijn vestigingsland. "En ook niet in de rest van Europa. Dus je moet verder kijken", zegt hij gedecideerd.
'Er zit 110 ton staal in met met meer dan 500 driehoeken met glas uit Japan, waar moeilijke bochten in zitten'
Hij had geluk. De eigenaar van CasaShopping, de Braziliaan Luiz Paulo Marcolini, was in Europa op zoek naar een architect voor een ontwerp in zijn woonboulevard, die vergroot wordt van 43.000 vierkante meter naar 70.000. Ze kwamen elkaar tegen en lagen elkaar. Zo kwamen ze tot zaken.
Sivan omschrijft Marcolini als een visionair, met veel geld. "CasaShopping is in 1980 geopend toen hier nog helemaal niks was. Alleen maar sloppenwijken en krokodillen op straat." Nu is de wijk Barra de Tijuca, waar CasaShopping ligt, Rio's meest uitdijende wijk, waar alles van gegoede middenklasse en hoger haar oog heeft laten vallen, vol met woonflats en de een na de andere shopping, zoals de Brazilianen zeggen.
Steeds opnieuw
Nir Sivan maakt voor CasaShopping de Carioca Wave, een stalen wit gespoten structuur in de vorm van een golf, over water. "Er zit 110 ton staal in met met meer dan 500 driehoeken met glas uit Japan, waar moeilijke bochten in zitten. Dus het is technisch ingewikkeld en de kennis om dit te maken hebben de Brazilianen niet in huis."
Dus kwamen Marcolini en Sivan overeen dat hij de bouwers in Europa zou selecteren en dat hij manager zou worden van het hele project. Het ingenieursbureau Knippers Helbig uit München is verantwoordelijk voor de bouw. Sivan: "Negentig procent van de bouwers is Braziliaans. Dat heeft veel geduld gevergd omdat ze de bouwtechniek moesten leren. Het is voorgekomen dat we een maand lang over een bepaald stuk hebben gedaan dat niet goed was. Steeds opnieuw. Maar we hebben het gered. Nu zijn we het er allemaal over eens dat het mooi geworden is."
'Hier is er minder concurrentie en wordt het gewaardeerd dat je anders bent'
Sivan heeft een Europese mentaliteit van op tijd komen en afspraken nakomen. Dat dat in Brazilië vaak anders gaat, heeft hij geaccepteerd. "Ook in Europa spreek je wat dat betreft verschillende talen", relativeert hij. "Je moet een balans zien te vinden tussen beide verwachtingspatronen en manieren van doen, zodat aan het eind beide partijen hun doel hebben bereikt."
Terwijl het project vordert – in april zijn de werkzaamheden begonnen – oriënteert hij zich al op nieuwe klussen. Mischien in China of zijn geboorteland Israël, maar misschien ook opnieuw in Brazilië. "Ik ben aan het kijken in Sao Paulo, toch weer Rio en ook in Porto Alegre."
Kokosnoot
Wat hij aantrekkelijk vindt aan Brazilië: "De menselijke kant is belangrijk. Ten eerste ben je een mens. Europeanen vergeten dat nog weleens. Je moet eerst het contact maken met de ander voordat je zaken doet." Hij waardeert het teamwork van de Braziliaanse werknemers en "hoe ze voor elkaar zorgen".
"In Europa", zegt hij, "heb je veel concurrentie en moet je ruzie maken om uit te leggen dat je anders bent. Hier is er minder concurrentie en wordt het gewaardeerd dat je anders bent. Je kunt je klant ervan overtuigen dat het de moeite waard is om wat meer te betalen om het echt te laten werken. De markt is ontvankelijk en weet wat hij wil."
Lyrisch is Sivan over wat hij omschrijft als "de sfeer in Rio die je ertoe uitnodigt om iets te scheppen. Het voelt goed om creatief te zijn hier. Het is frisser. Het stimuleert je om van je eigen dorpsplein af te gaan. Maar het is toch ook heerlijk om in een land te werken waar je op het strand uit een kokosnoot drinkt die van een boom uit de buurt komt. En iets anders: mensen hier waarderen kwaliteit. Dat is een belangrijke waarde.
In Europa wordt veel geklaagd, maar er gebeurt niet veel. Hier moet nog vreselijk veel gebeuren, maar er veranderen ook echt dingen."
