'Onschuldig tot het tegendeel bewezen is' heet het, maar daar blijft weinig van over als je in een witte overal in een kooi mag plaatsnemen in de rechtszaal.
Daar heeft de afgezette Egyptische president Mohammed Morsi dan ook geen zin in. In zwart maatpak komt hij afgelopen maandag de rechtbank bij de politieacademie in een afgelegen buitenwijk van Cairo binnen lopen.
Opgewekt
Opmerkelijk opgewekt, voor een president die is afgezet en al vier maanden opgesloten zit. Hij begroet de zaal met een montere lach, terwijl hij met de vier vingers van zijn rechterhand het Rabaa-teken maakt. Het nieuwe symbool van zijn aanhangers en demonstranten die tegen de legercoup zijn. Veertien van zijn mede-Moslimbroeders die ook terecht staan begroeten hem met applaus en gejoel en zwaaien ook uitbundig met de vier vingers.
De rechter moppert over Morsi's kleding, hij moet zich aan de voorschriften houden. 'Dit is een militaire coup. Ik ben de legitieme president en erken deze rechtbank niet', is Morsi's weerwoord. Enkele aanwezige Egyptische journalisten beginnen hierop 'executie!' te schreeuwen en de rechtszaal ontaard in chaos. Verschillende advocaten willen met elkaar op de vuist en iemand probeert een schoen te gooien.
'Weg met het militaire regime'
De rechter probeert tussendoor de vijftien gedaagden zichzelf te laten identificeren en de aan hen opgelegde aanklachten voor te lezen. Maar de meesten schreeuwen door zijn voordracht heen. 'Morsi is onze legitieme president! Weg met het militaire regime!' De zaak wordt twee keer stilgelegd omdat het te chaotisch is. Na het oplezen van de aanklachten geeft de rechter het op en verlaat de zaal. Een medewerker van de rechtbank laat even later weten dat de volgende sessie op 8 januari 2014 zal zijn.
Buiten de rechtbank gaat het er lange tijd een stuk rustiger aan toe. Om half tien 's ochtends, een half uur voor de zitting zou moeten beginnen, staan er een stuk of dertig demonstranten voor de politieacademie en zeker honderd man pers. Journalisten met toegang tot de rechtszaal moeten bij het betreden van de zitting hun mobiele telefoons inleveren en ook camera's en audioapparatuur zijn ten strengste verboden. Collega's worden gesommeerd hun schoenen uit te doen, worden grondig gefouilleerd en zelfs hun haar wordt aan inspectie onderworpen.
Bizar
'De controle op een Amerikaans vliegveld was er niks bij', laat een collega na afloop van de rechtszaak weten. Er is een televisiecamera aanwezig, van de staatstelevisie. Gevolg hiervan is dat de rest van het land geen idee heeft van wat er in de rechtszaal gaande is, wat een vrij bizar gevoel geeft. De verwachting is dat de zaak niet lang zal duren, maar om half twaalf 's ochtends staat er nog niemand buiten.
Morsi's supporters zijn tegen die tijd inmiddels uitgegroeid tot een paar honderd en veel journalisten houden het voor gezien. De meesten vervelen zich al sinds 's ochtends vroeg dood en hebben het 'Morsi is onze legitieme president, dit proces is een showproces, weg met het militaire regime' inmiddels wel vaak genoeg gehoord.
Steen
Ook Morsi's aanhangers lijken het beu te zijn en ventileren hun woede tegenover enkele Egyptische televisiezenders. Van een busje worden de ramen ingegooid, een andere scheurt weg terwijl een cameraman nog op het dak staat, waar een boze menigte hem vanaf probeert te sleuren. Mensen stelen statieven en andere camera-accessoires. Zeker twee Egyptische fotografen worden in elkaar geslagen, veel anderen de huid vol gescholden.
Het lijkt mij en m'n collega een goed moment om weg te gaan. Geheel tegen verwachting in blijft het de rest van de middag relatief rustig in de stad. Er wordt voor het constitutionele hof in de binnenstad heel even met traangas gegooid, maar een uurtje later vinden we daar nog maar een eenzame demonstrant.
