‘Was er maar een CEO als Jezus’

Filosoof en econoom Liesbeth Noordegraaf – Eelens (1973) - die gelooft dat God dood is - stelt dat CEO's van financiële instellingen die bijdroegen aan de economische crisis kunnen leren van het offer van Jezus Christus. 'Het zou zuiverend zijn als zo'n CEO zegt: "Ik neem de schuld op me."'

Ze publiceert regelmatig over de religieuze kanten van de economie. Hoewel haar opa een strenggelovig katholiek was, is ze zelf niet gelovig. Met Nietzsche gelooft ze dat God dood is. Aan filosoof en econoom Liesbeth Noordegraaf – Eelens (1973) de vraag:

Wat is een waar geloof? 

'Geloof in God wordt waarheid als het doorwerkt in wat je doet en laat. Lange tijd geloofden we in de economie en dat werkte door in ons handelen. De overeenkomst tussen geloof en economie is dat het heilige handelen wordt bepaald door toekomstverwachtingen. Mensen gaven veel geld uit omdat ze geloofden dat ze bergen geld zouden verdienen. Als de economie anders loopt dan we hadden verwacht, brengt dat mensen aan het twijfelen. Maar gelovige mensen vallen niet van hun geloof als dingen in het leven tegen zitten. Als een gelovige ziek wordt, zegt hij niet: 'nu stop ik ermee'. Waar geloof heeft geen bewijs nodig. 

 'Jezus accepteerde de schuld zonder dat er een verband ligt tussen Zijn oordeel en Zijn handelingen'

Economische crisis

In religie en economie speelt schuld een belangrijke rol. Gelovigen krijgen het leven van God, maar kunnen dat niet aan Hem teruggeven. Daar voelen ze zich schuldig over. Economische schuld is wel te vereffenen. Een lening kan je aflossen. Aan de economische crisis zijn we allemaal schuldig – we doen immers allemaal mee in het kapitalistische systeem. Maar niemand kan het oplossen. Topmensen van financiële organisaties kunnen wél verantwoordelijkheid nemen voor de daden van anderen. Zo nam Jezus met Zijn offer ook verantwoordelijkheid. Doordat Hij aan het kruis alle schuld op zich nam, nam Hij een morele verantwoordelijkheid. Hij zei niet: 'Maar ik heb helemaal geen schuld'. Nee, hij accepteerde het zonder dat er een verband ligt tussen Zijn oordeel en Zijn handelingen.

'Of er in de financiële wereld een Jezus-figuur is? Nee, was het maar zo!' 

Topmannen

Of er in de financiële wereld een Jezus-figuur is? Nee, was het maar zo! Topbankiers verdedigden zichzelf door te zeggen dat ze zich gewoon aan de regels van het systeem hebben gehouden. Maar die regels zijn niet zaligmakend maar veroorzaakten een crisis. Het is makkelijker om wetten te volgen dan om mensen lief te hebben. Het gaat er niet alleen om dat je je aan de regels houdt. Vooral de topmannen die veel geld verdienden ten koste van anderen, hebben nagelaten hun morele verantwoordelijkheid te nemen. Het zou zuiverend zijn als zo'n CEO zegt: 'Ik neem de schuld op me.' Dat kan rust brengen.'

Dit interview verscheen eerder in magazine Zondag.

Mijn gekozen waardering € -

Sjoerd Wielenga (Rotterdam, 1980) is zelfstandig journalist, tekstschrijver, eindredacteur en bladenmaker. Hij werkt(e) onder meer voor de EO, NRC Handelsblad, Trouw, de Volkskrant en opinieblad De Nieuwe Koers.

Geef een reactie