Op het gevaar af dat ik meteen al word afgeschoten, wil ik het er toch over hebben: de overgang. Het minst sexy en meest uitgekotste onderwerp van Nederland. Maar na het zien van de egodocumentaire ‘Uitgebloe(i)d’ van Ingeborg Beugel maandagavond op tv en vooral haar optreden een week eerder bij Pauw en Witteman, waarbij ze dapper stand hield onder de meesmuilende blikken van Van ’t Hek en Pauw, wil ik een lans breken voor alle vrouwen in de overgang. Ze zijn niet sexy, ze zijn stoer.
Vrouwen komen uit de kast; ze praten over de overgang. In het openbaar. Sommige vrouwen dan. De meeste schamen zich zo verschrikkelijk voor hun ouderdom, verval en een droge poes, dat ze zich beledigd afwenden als je ze ernaar vraagt. Zoveel werd duidelijk via de spreekbuis der overgangenden, Ingeborg Beugel. Zij is de schaamte voorbij, praat er met Jan en alleman over en waagt zich zelfs in de leeuwenkuil van Pauw en Witteman. Wat je ook mag vinden van Ingeborg en haar documentaire, ik heb respect voor de openheid waarmee ze het vermaledijde onderwerp voor het voetlicht brengt.
'Pauw had dat half geamuseerde lachje op zijn gezicht dat vertelt dat hij je allesbehalve serieus neemt'
De aanwezige heren bij Pauw en Witteman snapten er geen jota van. Niet van de overgang, niet van Ingeborg. Pieter Hilhorst, de PvdA wethouder van Amsterdam die 188 miljoen verdwenen huursubsidies te verantwoorden heeft en herkozen wil worden, draaide zich empatisch naar Ingeborg toe en bracht het tot een blik vol mededogen, zij het wat glazig. Witteman was stoïcijns als altijd, maar Pauw had dat half geamuseerde lachje op zijn gezicht dat vertelt dat hij je allesbehalve serieus neemt. Bennie Jolink, met een hoog teddybeergehalte, gaf ruiterlijk toe niets van vrouwen te begrijpen.
Maar Youp van ’t Hek stal de show. Youps gezichtsuitdrukking varieerde van licht geamuseerd, verwonderd, verbijsterd zelfs, gespeeld radeloos en soms nadenkend – de camera zoemde er dankbaar op in – maar één sentiment voerde de boventoon: onverholen minachting. Hij kwam er weliswaar zijn zestigste verjaardag vieren, maar veranderde in een veertienjarige puber toen Ingeborg beeldend uitlegde hoe eierstokken als tulpen verschrompelen. Giechelend stootte hij Bennie aan. Lachen joh. En Bennie lachte mee.
Ik praat ook liever niet over de overgang. Maar ik vind het wel belangrijk dat het taboe wordt doorbroken en dat jonge meiden worden voorbereid op iets wat mij nooit verteld is. Ik had geen idee, zoals de meeste vrouwen die door de overgang gaan, wat me te wachten stond. Toen de eerste verschijnselen zich openbaarden, bevond ik me ergens in een oerwoud op de Rwandese grens in Oeganda. Ik lag op een stinkende matras en ik was ervan overtuigd dat ik een malaria aanval had. De hitte die me overviel was die als van een oven. Het zweet gutste van me af, ik was misselijk.
'Stoer was die eerste opvlieger niet, allerminst sexy ook'
Toen ik na een uur weer een aanval kreeg, wist ik het zeker: malaria. Malaria komt in golven. Het was verontrustend, maar ergens vond ik het ook stoer. Ik zwerf al jaren door Afrika zonder malaria te krijgen. Afrikanen vinden echter dat je er pas echt bij hoort als je een keer malaria hebt gehad (en hebt overleefd). Maar ik hoorde ook wel eens dat je je driehonderd jaar oud voelt als je malaria hebt, en dat haalde het bij lange niet bij de veertig plus jaren, die ik in mezelf voelde. Stoer was die eerste opvlieger niet, allerminst sexy ook. Stoer is het wel als je ervoor uitkomt.
1,6 Miljoen vrouwen gaan momenteel door de overgang en slechts tien procent doet dat fluitend. Twintig procent van de mannen, zo las ik al googlend, heeft soortgelijke verschijnselen als ze door de penopauze heen gaan. Erectieproblemen, meer buikvet, depressies en stemmingswisselingen. De wisselingen van stemmingen in het gezicht van Youp waren veelbetekenend, maar het was Benny die het hardop zei: “Ik weet zeker dat de penopauze wel degelijk bestaat. Ik ken mannen die zich totaal belachelijk gedragen.” De camera zoemde in op Youp, met zijn buikvet, die daar zijn zestigste verjaardag zat te vieren als een overjarige puber in de penopauze.
Er zijn mannen die nooit overgaan.
