Weinig steden ter wereld veranderen momenteel zo snel van gedaante als Rio de Janeiro. Met het oog op het naderende WK en de Olympische Spelen van 2016 gaat de stad grondig op de schop. ‘Gepacificeerde’ favela’s worden hippe woonwijken; in het tot voor kort haveloze havengebied schiet het ene na het andere architectonische hoogstandje uit de grond. Je zou verwachten dat beschermd historisch erfgoed van de koortsachtige vernieuwingsdrang die zich van Rio meester heeft gemaakt gevrijwaard zou blijven, maar toch dreigde de traditioneelste straat van de stad onlangs volledig van karakter te veranderen – ook al staat hij in zijn geheel op de monumentenlijst.
De lommerrijke Rua da Carioca is een begrip in de Braziliaanse muziekwereld. Niet één, niet twee, maar wel een dozijn instrumentenwinkels vind je hier, naast een uitgebreid assortiment antiekzaakjes en tweedehandsboekwinkels. Aan de gevels van de koloniale panden van de Rua da Carioca hangen echter al twee jaar zwarte protestdoeken. Wat is er aan de hand?
Tot voor kort behoorden de panden aan de Rua da Carioca aan het belendende klooster van de Ordem Terceira de São Francisco da Penitência. In 2012 verkocht het klooster haar bezit aan de Rua da Carioca echter aan het Braziliaanse vastgoedbedrijf Grupo Opportunity. De huren verdriedubbelden. Meer dan honderd jaar oude instrumentenwinkels zoals A Guitarra de Prata (‘De Zilveren Gitaar’), waar gitaarvirtuoos Baden-Powell ooit een gitaar kocht, dreigden hun deuren te moeten sluiten. De winkeliers kwamen in actie.
Dat leidde ertoe dat de gemeente Rio de Janeiro afgelopen juni negen winkels, waaronder A Guitarra da Prata, het stempel ‘beschermd economisch erfgoed’ gaf, waardoor niet alleen deze panden zelf, maar ook de economische activiteiten die erin plaatsvinden beschermd worden. Toch zijn de protestdoeken nog niet weggehaald – ook niet van de gevel van A Guitarra de Prata. Tja, er liggen natuurlijk nog zo veel andere winkels aan de Rua da Carioca.