De crisis in Spanje is gestabiliseerd, volgens de laatste cijfers. Maar om de economie te boosten snakt het land naar buitenlandse investeerders. Het nieuwste wapen dat de regering daarvoor inzet, is een verblijfsvergunning. Fel begeerd door niet-Europeanen.
Met name Chinezen en Russen investeren sinds september vorig jaar weer volop in de Spaanse huizenmarkt
In de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla, aan de Noord-Afrikaanse kust, vechten deze weken tienduizenden illegale immigranten zich letterlijk dood om Europa binnen te komen. Maar voor wie het zich kan veroorloven, is in Spanje een verblijfsvergunning tegenwoordig ook gewoon te koop. Letterlijk voor de prijs van een luxe villa. Wie voor minstens een half miljoen euro onroerend goed aanschaft, krijgt er een residencia bij cadeau.
Penthouses
Met name Chinezen en Russen investeren daarom sinds september vorig jaar weer volop in de Spaanse huizenmarkt. Vanaf 500.000 euro kopen ze niet alleen stevig in prijs gedaalde penthouses in de binnenstad van Madrid of Barcelona. Maar ook een zogenaamd Gouden Visum, dat zonder restricties toegang geeft tot alle 26 Schengenlanden: de 22 EU-lidstaten, plus IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein. Belangrijkste extra: het visum wordt na vijf jaar omgezet in een permanente verblijfsvergunning. Voor het hele gezin.
Spanje hoopt op een kopie van het succesverhaal van de buren. Portugal, waar het bonus-systeem al eerder werd ingevoerd, haalde vorig jaar 300 miljoen euro aan investeringen op. Spanje gaat voor de hoofdprijs en rekent op inkomsten van rond de acht miljard euro. Waarvan een deel wordt opgestreken door de belastingdienst.
Miljoenen woningen
Makelaars zijn massaal in het nieuwe gat in de markt gestapt. Ondanks een prijsdaling van gemiddeld 35 procent, de afgelopen zeven jaar, staan rond de 3,4 miljoen woningen in Spanje leeg. Experts denken dat de vraagprijs van ongeveer tien procent daarvan boven het half miljoen uitkomt.
,,We krijgen met name veel aanvragen uit China”, merkt Samantha Sousa van Spain Residence Permit, waar geïnteresseerden desgewenst in het Russisch en Mandarijn met medewerkers kunnen chatten. Opererend vanuit het hoofdkantoor in Portugal bestrijkt het bedrijf de woningmarkt in heel Spanje. ,,Naast verzoeken om informatie uit India, Turkije, Iran en Rusland. Sinds de wet vorig jaar september is goed gekeurd, is het aantal geïnteresseerden significant gestegen. Terwijl dezelfde voorwaarden ook gelden in andere landen, als op de Seychellen en Cyprus.”
Soepele regels
Maar de regering van premier Mariano Rajoy is net iets soepeler geweest bij het opstellen van de regels. De herkomst van het geïnvesteerde geld hoeft niet, zoals in Portugal, geverifieerd te worden. Eén bezoek per vier seizoenen aan de woning volstaat en de limiet van 500.000 euro mag verdeeld worden over meerdere aankopen. Alleen als de huiseigenaar langer dan 183 dagen per jaar in Spanje verblijft, komt de belastingdienst een percentage van het inkomen afromen.
Niet alleen de huizenmarkt profiteert van het nieuwe regime. Een aankoop van staatsschulden ter waarde van twee miljoen euro, of een financiële injectie van één miljoen in een Spaans bedrijf, voldoen ook voor een Gouden Visa. Aandeelhouders van buitenlandse bedrijven mogen op basis van die investering persoonlijk een visum aanvragen. Aanvankelijk bedroeg de limiet voor een visum 160.000 euro, maar dat ging het Spaanse parlement te ver. Een verzoek van Russische zijde om de wet met terugwerkende kracht in te voeren, werd eveneens afgewezen.
Eeuwige erfpacht
Het zijn voornamelijk zakenmensen die, ook met het oog op uitbreiding van de business in Europa, Spanje kiezen als tweede woonplaats. ,,Ze zijn gewend aan cosmopolitische steden als Hong Kong en Shanghai en zoeken hier dezelfde sfeer”, merkt makelaar Sousa. ,,Barcelona en Madrid zijn het meest populair. Terwijl wij juist verwachtten dat de kusten, zoals de Costa del Sol, meer in trek zouden zijn.”
Chinese kopers zoeken naar investeringen buiten de overspannen thuismarkt, waar bijvoorbeeld de erfpacht eeuwigdurend is en de vierkante meter-prijs torenhoog. Daarnaast profiteren ze van de sterke positie van de Yuan ten opzichte van de euro. Naast het soepeler passeren van Europese grenzen zijn de gegadigden op zoek naar een exit. Een plan B, mocht er in eigen land iets mis gaan. Het visum geldt namelijk voor het hele gezin en biedt een snelle uitvlucht in moeilijke tijden.
Witwaspraktijken
Critici stellen dat Spanje de deur open zet voor witwaspraktijken en criminele bendes en alleen rijke buitenlanders moeiteloos toegang biedt tot Europees grondgebied. Terwijl de bewaking van de grenzen steeds strikter wordt. In de Spaanse enclave Melilla zijn messen geplaatst in de zes meter hoge hekken die het gebied afscheiden van Marokko. Terwijl de kustwacht in de enclave Ceuta rubberen kogels en rookbommen inzet tegen Afrikanen, die zwemmend land proberen te bereiken. Afgelopen 6 februari kostte die acties 15 illegale immigranten het leven.
,,De criteria zijn erg strikt”, stel Samantha Sousa daar tegenover. ,,Er moet echt voor een minimum periode van vijf jaar worden geïnvesteerd. En vergeet niet dat, naast de aanschaf van een huis, nieuwkomers veel meer uitgaven doen. Het Gouden Visum is een boost voor de Spaanse economie.”
Voorzichtige kentering
En daar is het de regering uiteindelijk allemaal om te doen. Sinds het knappen van de huizen-luchtbel, waar de Spaanse economie vrijwel compleet afhankelijk van was, is de markt stil komen te liggen. Over heel 2013 daalde het aantal verkochte woningen opnieuw met 22 procent. Maar in het laatste kwartaal, sinds de invoering van de nieuwe wetgeving, steeg de gemiddelde huizenprijs voor het eerst in jaren. Met 0,7 procent. Makelaars in Spanje hopen voorzichtig dat 2014 het jaar van de kentering wordt. Met dank aan het Gouden Visum.
