Een dag voordat het WK van start ging deed Maria José, hoofd van een school in een middenklassewijk van Salvador, een voorspelling. ‘De finale wordt Brazilië-Nederland,’ vertelde ze me met de stelligheid van iemand die het gewend is niet tegengesproken te worden.
Het is allemaal net even iets anders gelopen, maar gelijk heeft Maria José toch gekregen. Vandaag wordt er een finale Nederland-Brazilië gespeeld. Het gaat alleen om de strijd om de derde plaats.
Grote vlag
Ik ontmoette Maria José een maand geleden, toen ik haar school bezocht om er met collega Sandra Korstjens van RTL Nieuws een reportage te filmen. Sinds 1978 maakt Maria José elk jaar dat er een WK plaatsvindt met haar leerlingen een enorme Braziliaanse vlag. Die groeit steeds groter: dit jaar bedraagt de totale oppervlakte maar liefst 2.500 vierkante meter. Verscheidene schoolklassen waren nodig om hem op straat omhoog te houden; uit tientallen kinderkelen (en een gettoblaster) klonk het Braziliaanse volkslied. ‘Op deze manier hoop ik de kinderen tot vaderlandsliefde te inspireren,’ vertelde Maria José.
Juichen voor Nederland
Gisteren belde ik Maria José op om te kijken hoe het, na de verpletterende nederlaag die Brazilië dinsdag tegen Duitsland leed, met haar ging. Eerst maakte het zeventigjarige schoolhoofd zich er met een grapje van af. ‘Met mijn hart gaat het prima. Kan niet beter. Brazilië is er immers in geslaagd iets klaar te spelen dat geen ander team ooit voor elkaar zou hebben gekregen: met 7-1 in eigen huis verliezen.’ Vervolgens voegde ze daar echter doodserieus aan toe: ‘Maar zaterdag juich ik voor Nederland. Ik ben woedend op het Braziliaanse elftal.’
Haar leerlingen zijn dat ook – en teleurgesteld. ‘Ze willen het niet meer over de vlag hebben. Ze willen de filmpjes die we gemaakt hebben niet meer zien. Al dagenlang probeer ik ze uit te leggen dat verliezen ook bij het leven hoort,’ vertelt Maria José.
Aartsrivaal Argentinië
Maria José mag dan van plan zijn vandaag voor Nederland te juichen, de meeste Brazilianen zijn dat niet. Een halve week na de verpletterende nederlaag tegen Duitsland wapperen er in Brazilië nog evenveel groene en gele vlaggetjes als ervoor. Maar belangrijker dan het wel of niet behalen van de derde plaats is voor de meeste Brazilianen de vraag of het aartsrivaal Argentinië zondag lukt om – nota bene in het Maracanã-stadion in Rio de Janeiro, de heilige grond van het Braziliaanse voetbal – voor de derde keer wereldkampioen te worden.
‘Dát zou de ultieme blamage zijn,’ zegt makelaar Felipe da Silva uit Salvador. ‘Als dat gebeurt, dan ben ik bang dat de poppetjes aan het dansen gaan.’ Een vriend, accountant Marcos Cruz Cardoso, is het niet met hem eens. ‘Ik ben zondag juist voor Argentinië. Ik zie liever een Zuid-Amerikaans land kampioen worden dan een Europees land.’
Oranjefans stelen Braziliaanse harten
Nederland en Brazilië mogen dan in de finale om de derde plaats tegenover elkaar staan, tijdens dit WK was de verhouding tussen de supporters van beide elftallen opperbest. ‘Voor mij waren de Nederlandse fans dé verrassing van dit WK,’ zegt Felipe da Silva. ‘Voorheen dacht ik altijd dat Nederlanders stugge mensen waren, maar het tegendeel blijkt waar te zijn. Van alle buitenlandse supporters hebben de Nederlandse fans zonder twijfel het meeste indruk gemaakt.’
Dat veel Nederlandse supporters tijd en moeite in hun outfits staken werd door de Brazilianen gewaardeerd, niet in het minst door de media. Ook de Oranjepleinen die voorafgaand aan de wedstrijden van het Nederlands elftal werden georganiseerd en de dubbeldekkerbus van supportersvereniging Oranjefans.nl gooiden hoge ogen.
De bewondering was wederzijds. ‘We hebben in Brazilië alleen maar positieve dingen meegemaakt,' aldus Inge Schets, de enige vrouw die meereist op de oranje dubbeldekker.
Acarajéverkoopster Mary uit Salvador, die de Nederlandse fans twee keer van dichtbij mocht meemaken toen die vlakbij het kraampje waar ze haar hartige oliebollen verkoopt een Oranjeplein organiseerden, waagt zich net als schoolhoofd Maria José aan een voorspelling. Die heeft alleen niets met voetbal te maken. ‘Ik voorspel dat er over negen maanden heel veel Nederlands-Braziliaanse kindjes ter wereld komen.’
