Antibioticum
Onlangs werd in veevoer het voor vee verboden antibioticum Furazolidon gevonden. Eveneens staat de groeiende resistentie voor antibiotica bij mensen in de schijnwerpers. De relatie hiertussen is snel gelegd, aangezien Furazolidon het zusje is van het menselijke medicijn Furandantine. Een kritische kanttekening.
Veterinair (diergeneeskundig) effect
Het verboden antibioticum Furazolidon zit in veevoer! De media storten zich er in juli 2014 op. Weer een schandaal in de veelgeplaagde sector! Bij tientallen Nederlandse houders van kalveren en varkens wordt in het eerste weekend van augustus 2014 dan ook een zucht van verlichting geslaakt als bij proefslachtingen geen verboden antibioticum Furazolidon of het afbraakproduct meer wordt gevonden. De bedrijven worden vrijgegeven en de vetgemeste dieren kunnen op transport. Slechts een enkel bedrijf verkeert medio augustus nog in onzekerheid.
Ruimingen zoals die in het collectieve geheugen staan gegrift (de Mond-en Klauwzeer crisis in 2001 bijvoorbeeld), blijven daarom beperkt. De vier bedrijven waar eerder wel tot ruiming moest worden overgegaan kochten hun kalvervoer rechtstreeks bij de producent, tegen wie een strafrechtelijk onderzoek loopt. Daarom zou de verontreiniging met Furazolidon daar ook hoger kunnen zijn, is de veronderstelling van de woordvoerder van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit).
Furazolidon in de markt
In het vakblad De Boerderij stelt dierenarts Jan Glas op het moment dat er nog geen laboratoriumuitslag bekend is en dat ruiming van gezonde dieren onzinnig zou zijn. In het verleden heeft hij het toen nog gangbare Furazolidon namelijk vaak voorgeschreven. Ook met wat Googelen blijkt dat Furazolidon zowel in de veterinaire als humane sector in landen binnen en buiten Europa nog gewoon wordt toegepast.
Toch is het verbod er echt niet voor niets. Een publicatie stelt: ‘Furazolidone (FZD) is an antimicrobial agent that has been shown to have mutagenic, genotoxic and potentially carcinogenic properties when tested in a variety of systems in vitro and in vivo.’
Wetgeving vanuit de EU
De vraag is nog onbeantwoord hoe Furazolidon in het veevoer terecht is gekomen. Dat wordt thans onderzocht. Het functioneel parket van de NVWA mag over de stand van het onderzoek geen mededeling doen.
En is Furazolidon in de menselijke voedingsketen terecht gekomen? De woordvoerder van de NVWA stelt: ‘De hoeveelheid antibiotica in de voedselketen wordt gereguleerd door de wetgeving van de EU en de Codex Alimentarius. Dit is een onderdeel van het voedselveiligheidsbeleid dat geldt voor antibiotica en andere chemische stoffen’. Een reactie in wel zeer algemene bewoordingen!
Hoe staat het met de milieubelasting? Volgens deskundigen, geraadpleegd door de NVWA, wordt het merendeel van de antibiotica uitgescheiden als (bacteriologisch niet-actieve) metaboliet. Daardoor is de milieubelasting door Furazolidon beperkt. Maar wordt het effect niet onderschat? In hoeverre is er een relatie gelegd tussen Furazolidon en het verwante Furadantine, dat wordt voorgeschreven aan mensen met een blaasontsteking.
OneHealth
Er is een krachtige beweging ontstaan die veterinaire en humane geneeskunde samenbrengt: OneHealth. Een knelpunt in de ene sector leidt tot effecten in de andere, zo luidt de redenering. Een berucht voorbeeld is de uitbraak van Q-koorts. De buitensporige groei van de veestapel (geiten) droeg bij aan Q-koorts bij burgers, met name in Noord-Brabant. Lees er het boek Uitgebeend (Marcel van Silfhout) maar op na voor de bewijzen. Bekend is dat resistentie van diverse bacteriën tegen antibiotica zich niet aan grenzen tussen verschillende diersoorten stoort.
Antibiotica storen zich niet aan grenzen tussen verschillende diersoorten
Antibioticaresistentie wordt steeds belangrijker. Zie de veelzeggende titel van het boek “Het einde van de Antibiotica” (Rinke van den Brink), waarin wordt aangetoond hoe de resistentie tegen antibiotica toeneemt. Het is zeker niet een typisch Nederlands probleem, maar als belangrijke schakel in de wereldwijde doorvoerhandel van vee en vlees hebben we er vaak mee te maken.
Blaasontsteking
Furazolidon valt onder de categorie Nitrofuranen. Furadantine, een afgeleide uit deze groep, wordt in de humane geneeskunde dus veelvuldig voorgeschreven bij de behandeling van blaasontsteking. Bij de huisarts is het volgens de richtlijn zelfs de eerste keus. Vaak wordt een blaasinfectie veroorzaakt door de (darm)bacterie Escherichia Coli (afgekort E.Coli).
Onlangs is de jaarlijkse monitor over antibioticagebruik en bacteriële resistentie (bij mens en dier) gepubliceerd. Deze Nethmap 2014 leert dat de resistentie van E. Coli tegen Nitrofuranen weliswaar percentueel laag is, maar gestaag stijgt sinds het begin van de registratie in 2003. Het rapport spreekt over ‘een significante toename’. Bij de huisarts is inmiddels drie procent van de E.Coli infecties (bij personen ouder dan 12 jaar) niet met de gangbare antibiotica te bestrijden, maar bij de urologen is dit al vijf procent.
Daphne Deckers
Hoe zou Daphne Deckers dit ervaren? Zij had een gecompliceerde blaasontsteking en kreeg daarom waarschijnlijk een Nitrofuraan voorgeschreven. Op 25 juni 2014 hield ze tot een internationaal gezelschap in Den Haag een emotionele toespraak onder het motto ‘We gaan de verkeerde kant op’. Een toespraak die niemand onberoerd kan laten. Een toespraak ook, waarin Daphne in eigen woorden vertelt hoe een eenvoudige blaasontsteking kan uitlopen op maandenlange ellende.
Congresbezoekers dromden in de pauze om haar heen. Het is het onbetwist hoogtepunt van een tweedaagse conferentie over de alarmerende toename van wereldwijde antibioticaresistentie. Iets heel anders dan al die droge feiten! Een zin uit die bewuste toespraak van Daphne Deckers:
‘Thankfully nobody else around me got sick. But my urologist told me there are more and more young children coming in to the hospitals with bacterial infections, who turn out to be to multi drug resistant. These kids are, say, 7 years old, and already resistant to five or six types of antibiotics. These children have never had an antibiotic treatment before. So how did they get resistant?’
Is het echt zo gewaagd om te veronderstellen dat Nitrofuranen (maar dat geldt dan ook voor andere antibiotica en andere bacteriën) via het maag-darmkanaal van de veestapel of via de mest invloed uitoefenen op de eigenschappen van de (darm)bacterie E.Coli? Wordt het niet eens tijd dat we de waarheid onder ogen zien?
Met dit verhaal doet Jan Taco te Gussinklo mee aan het Nederlands Kampioenschap Kioskverkoop voor Journalisten. (#NKKiosk). Vond je het wat? Deel het dan met vrienden en familie.
