De term gebruikt Wouter Bos tijdens een indrukwekkende voordracht op 16 december 2014 als slot van de jaarlijkse Isala Wetenschapsavond in Zwolle. Too Big to Fail > faillissement geen optie. Nee, hij spreekt niet alleen over de financiële kolossen van banken, die door de overheid van de ondergang gered moesten worden. En waarin Bos als minister van Financiën een centrale rol speelde. Maar wel maakt hij die vergelijking als ziekenhuisbestuurder (VUmc te Amsterdam).
Zijn er overeenkomsten? De introductie van de tot dan toe onbekende term 'systeemziekenhuis' door toenmalig minister Klink was een eenmalige actie rond het wegzinkende ziekenhuis in Lelystad. Maar ziekenhuizen zijn sindsdien erg kwetsbaar gebleken. In een hoog tempo fuseren ze daarom nu. Ook als tegenwicht tegen de macht van de paar zorgverzekeraars die ons land nog telt. Inmiddels ontstaan naar de mening van Wouter Bos grote conglomeraten. Een voor hem al te herkenbaar fenomeen. Te grote conglomeraten?
Vraag: is de term 'ontzorgen' achterhaald in 2015
NVMDL
Bos wordt op zijn wenken bediend. Door een dokter uit zijn eigen ziekenhuis notabene. In het december nummer 2014 van het magazine MAGMA van de NVMDL (Nederlandse Vereniging van Maag Darm Lever artsen) schrijft oud-voorzitter Chris Mulder een indrukwekkende inleiding: 'Bij recente fusies in Haarlem, Tilburg en Sittard werd afgesproken dat zulke fusiegiganten drie jaar lang de prijzen voor een behandeling niet mochten verhogen. Verzekeraars denken dat ze op deze manier, indien nodig, patiënten naar andere ziekenhuizen kunnen leiden. Daar geloof ik echt niets van'.
Mulder vervolgt 'Deze klinieken worden zo groot dat ze niet in de steek kunnen worden gelaten, failliet gaan kan niet meer'. Hij zet vraagtekens bij de rol van de toezichthouders, ook t.a.v. de fusies van zorgverzekeraars. Mulder gunt zijn lezers nog een inkijkje in ontwikkelingen die gaande zijn. De ziekenhuisdokter als een soort handelsreiziger. 'De patiënt weet bij god niet meer wie hem behandelt; de co-assistent blijkt de bindende factor te zijn'.
Storytelling
Mulder geeft nog een voorbeeld dat te denken geeft. 'Recent zag ik voor een second opinion een patiënt uit Capelle. Ik vroeg de verwijzer om een PET-CT lokaal. Dat bleek volgens de samenwerking alléén in Delft te mogen. Toen maar naar het VUmc laten komen. Zij was bijna 80 en nog nooit in Delft geweest. Delft was één brug te ver voor deze patiënt'. Einde quote. Je kunt mijns inziens wel de vraag stellen wat de keiharde meerwaarde is van een dergelijk onderzoek, maar dat zeg ik omdat ik niet gehinderd wordt door feitenkennis. Tijdens mijn loopbaan als internist was deze techniek immers nog niet gangbaar. Maar het vraagt weinig fantasie om te bedenken dat er zo steeds meer versnippering dreigt in de zorg. Hoezo zorgpaden. Nog veel bizarder is de column van Yvo Smulders in het decembernummer 2014, nu van het magazine van de Interne Geneeskunde. Hij beschrijft daar een 'gemiddelde' patient die na een week opname met maar liefst zes (6) polikliniekafspraken wordt ontslagen. Het lijkt pedant, maar vroeger kon ik dat haast alleen af voor zover ik de casus kan beoordelen.
Ontzorgen
Herinnert u zich het nog? Verzekeraar Achmea bedacht de term 'ontzorgen'. De klant van een probleem afhelpen. Een nobel streven. Daar was aanvankelijk veel commentaar op, maar heel veel ondernemingen hebben te pas en te onpas de term geadopteerd. Maar Achmea zelf? Zowel de Achmea website als de Zilveren Kruis Achmea website geeft deze reactie: 'U heeft gezocht op ontzorgen Totaal aantal resultaten 0…'.
Misschien is het te ver gezocht, maar het zou kunnen zijn dat Achmea zich realiseert dat ontzorgen anno 2015 een heikele zaak wordt. Mogelijk heeft dat ook te maken met andere ontwikkelingen zoals de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning). De Gemeente is nu aan zet.
Wat gebeurt er
Ik beschouw mij allerminst als een scepticus en sta zelfs open voor innovaties.Maar wat gebeurt er nu toch. Schieten we mogelijk ons doel voorbij. Ik stel dat iedereen die verbonden is aan de zorgsector de plicht heeft om zich verantwoordelijk te voelen voor die ene ondeelbare patiënt die voor de deur staat, aanklopt, opbelt, mailt, wordt binnengereden enzovoorts.
