Wim Sonneveld overleed op 8 maart 1974 op 56-jarige leeftijd. Hij wordt samen met Toon Hermans en Wim Kan beschouwd als één van de grootste cabaretiers in Nederland. Zijn liedjes, waaronder 'Het Dorp', 'Margootje', 'Aan de Amsterdamse Grachten' en 'Tearoom Tango' zijn cultureel erfgoed geworden.
Acteur en zanger Tony Neef, die eerder te zien was in de musicals Miss Saigon, Jeans, Evita, Chicago, Titanic, Saturday Night Fever en Les Miserables speelt de hoofdrol in de musical Sonneveld. Een interview.
Een gesprek over je droomrol?
'Ja! Na de première stond in de krant Metro: ‘Tony Neef speelt de rol van zijn leven’. Dat is misschien een beetje overdreven. Veel mensen praten nog steeds over mijn rol als Chris in Miss Saigon (1996-1999, red.). Dat was een fantastische periode én kans. Ik zat in ieder televisieprogramma en werd voor het eerst herkend. Maar als je iemand speelt die ook echt heeft bestaan, en als dat lukt, dan is dat echt de kers op de slagroomtaart.'
Bewonder je Wim Sonneveld?
'Ik ben niet opgevoed met kleinkunst en de Grote Drie; Wim Kan, Toon Hermans en Wim Sonneveld. Ik heb niet al zijn platen gekocht, maar van de drie was hij absoluut mijn favoriet voor wat betreft zang. Hij had een prachtige Amerikaanse crooners stem (zoals Frank Sinatra, Nat King Cole, Tony Bennett), daar werd ik wel verliefd op.'
Hoe heb je je voorbereid op het vertolken van zijn stem?
'Ik heb heel weinig dingen van Sonneveld op YouTube gezien om hem na te doen. Een paar van de dingen die ik van hem gebruik zijn de scherpe s-klank, het rechtop staan en de manier waarop hij zijn onderkaak hield. Dat ik dan de complimenten krijg: ‘Meneer Neef, soms bent u het’, dat is precies wat ik wilde horen.'
Je vertolkt hem, zonder te imiteren.
'Precies!'
Wat was je insteek hoe je Wim Sonneveld wilde spelen?
'Ik had geen insteek. Ik heb ‘ja’ gezegd en dacht hierna in de eerste week van de repetitie ‘waar heb ik in godsnaam ja tegen gezegd?’ Ik vroeg me echt af hoe ik deze rol – wat betreft zijn persoon – voor elkaar zou krijgen. Hierna heb ik mijn nagels afgekloven. Ik maakte mezelf helemaal gek.'
Wat heeft je gered?
'Tijdens het bestuderen van het script kwam ik er achter dat de musical een prachtig verhaal zou worden, dat heeft me gesterkt én gered. Ik vind het prachtig dat het publiek in het verhaal kruipt en dingen over Sonneveld te weten komt die ze nooit eerder wisten.'
Uit mijn voorbereiding blijkt dat Sonneveld een bijzonder karakter en iets arrogants had.
'Vilein zou ik het willen noemen. Dat heb ik zelf ook (lacht). De raakvlakken die ik met Sonneveld heb, hebben me geholpen bij het spel. Wim Sonneveld speelde ook spelletjes met het publiek, terwijl hij – elke dag – de grootste angst had voor de zaal. Hij vond het publiek monsters. Zodra de spots op het toneel aangingen zag niemand deze angsten meer.'
Bleek hij na het lezen van het script heel iemand anders, dan je van te voren had gedacht?
'Nee, niet een andere man. Ik dacht het wordt een vrolijke, meedeinende en meezingende show. Nou, totaal niet… De scriptschrijver Pieter van de Waterbeemd is verder gegaan dan wat wij allemaal van Sonneveld weten. Sonneveld is een inkijkje in zijn leven, gelardeerd met nostalgie en zijn liedjes. Tijdens ‘Aan de Amsterdamse Grachten’ zingt het publiek mee, alleen dan sta ik als Wim Sonneveld op te treden. De andere liedjes zijn onderdeel van scènes.'
Wat is nog steeds de kracht van Wim Sonneveld, inmiddels 40 jaar na zijn overlijden op 8 maart 1974?
'Zijn fluwelen stem. Hij zingt heel mooi en vertelt ondertussen. Bij zijn liedjes ligt mijn hart. Wim Sonneveld is de Nederlandse Frank Sinatra. Dit is wel even wat anders dan ‘Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn…’ (lacht).'
Wim Sonneveld lijkt een rode draad te zijn in je carrière. Tijdens het Gala van het Nederlandse lied, in 2011, zong je zijn één van zijn beroemdste liedjes ´Margootje´.
'Hij begint wel mijn leven te vullen. In Sonneveld is ´Margootje´ mijn favoriete nummer, vooral door de zeer bijzondere uitvoering waarin een engel een rol speelt.'
Op welke manier komt de ingewikkelde (driehoeks)relatie tussen Friso Wiegersma, Huub Janssen en Wim Sonneveld terug in de voorstelling? Dit is toch een van de belangrijkste facetten in het leven van Sonneveld. In een eigen interview met Wiegersma zei hij nooit ‘mevrouw Sonneveld’ te hebben willen spelen.
'Dat klopt. Dit speelt een belangrijke rol aan het einde van de voorstelling. Friso zegt dan: ‘Maak je geen zorgen Wim, ik heb altijd mijn eigen leven gehad en neem wel mijn eigen graf.’ In de voorstelling wordt een ruzie tussen de drie mannen geïllustreerd.'
Heb je, in samenwerking met regisseur Eddy Habbema, besproken hoe jij Wim Sonneveld het liefst zou willen neerzetten?
'Ja, ik heb er voor gekozen om de thuisscènes niet met de scherpe s te spelen, maar gewoon relaxed te praten. Eddy heeft me de vrijheid gegeven om zelf uit te vogelen hoe ik Sonneveld wilde spelen.'
Wim Sonneveld heeft vaak gezegd: ‘Van acht tot elf ben ik van het publiek, de rest is privé’. Hij wilde buiten het theater een illusie blijven.
'Die zin die Sonneveld inderdaad vaak zei zeg ik letterlijk in de voorstelling. Ik kan me dat voorstellen, als promotie voor de voorstelling is mij gevraagd om ook met Privé, Weekend en Story te praten. Maar dat doe ik liever niet.'
De recensies waren geweldig. De NRC schreef dat je de rol met ‘alle eer, tederheid en zorgvuldigheid’ speelt en De Volkskrant schreef dat je Sonneveld ‘anderhalf uur probeert te doorgronden als persoon en artiest.’
'Ik probeer hem niet te doorgronden, maar probeer hem te zijn. Als ik mijn pak aan doe en mijn pruik opzet, voelt dat als thuiskomen.'
Zou je een cd met liedjes uit de voorstelling willen maken, inclusief de arrangementen?
'Ja, dat zou ik wel willen. Dat is een goed idee.'
Hoe klinkt ‘Het Dorp’ in de voorstelling?
'Het intro is heel anders, er wordt een koortje gebruikt. Het publiek heeft het niet door dat ‘Het Dorp’ gezongen wordt. Bij de eerste tekstregel 'Thuis heb ik nog een ansichtkaart…' is het even stil, dat is fantastisch.'
Zitten er sketches in deze voorstelling?
'Nee, die moet men niet verwachten. We hebben het wel even over ‘de kroketten’ (lacht).'
Wat had je Sonneveld willen vragen, als hij nog had geleefd?
'Waarom ging je toch door, ondanks dat je zo bang was op het toneel.'
Wat is de mooiste tekstregel van Wim Sonneveld?
'Hoe kon ik weten dat dat voorgoed voorbij zou gaan.'
Op de foto is Tony Neef te zien met actrice Mariska van Kolck, die de rol van actrice en zangeres Conny Stuart (tijdgenoot van Wim Sonneveld) vertolkt.
