Er gaat een golf van ontzettting door de rechtszaal, als Vincent T. op 4 mei 2011 onverwacht bekent dat hij zijn Britse buurvrouw om het leven heeft gebracht. Tot dat moment krijgt de 32-jarige ingenieur van velen het voordeel van de twijfel. De politie moet de zaak haast wel verkeerd hebben ingeschat, toen ze Vincent eind januari van dat jaar aanhield voor de geruchtmakende moord op Joanna Yeates. De familie in Nederland laat in een reactie weten dat de zachtaardige Vincent niet tot moorden in staat is. Zijn collega’s bij een Engels architectenbureau omschrijven hem als een rustige, beschaafde en zeer intelligente jongeman. Ze kunnen zich niet voorstellen dat hij de dader zou kunnen zijn. In Nederland komen Vincent’s ex-studiegenoten met het idee voor een inzamelingsactie, om bij te dragen aan zijn advocatenkosten. Ze geloven niets van de aanklacht. Zelfs de Britse boulevardpers lijkt niet overtuigd van zijn schuld.
Verbijsterd
Dat beeld wordt ruw verstoord als Vincent van de rechter in mei de vraag voorgelegd krijgt of hij schuldig is aan de dood van de vrouw. Dat gebeurt in de historische omgeving van de Old Bailey-rechtbank in Londen. Vincent is daar te zien op een videoscherm dat in verbinding staat met de gevangenis waar hij vastzit. Hij is keurig gekleed, met een jasje aan en een stropdas om. Als de rechter de aanklacht voorlegt, aarzelt Vincent heel even. Dan antwoordt hij: 'guilty'.
Familieleden van Vincent zijn verbijsterd. Ze weten van niets. De bekentenis komt als een schok. De ouders van Yeates waren wel al ingelicht. Ze pakken elkaars hand vast. Zij zijn enigszins opgelucht. Eindelijk is de dader van de moord op hun dochter bekend.
Geschokt
Het is de vriend van Joanna die eind december 2010 in eerste instantie alarm slaat over haar verdwijning. Nadat ze twee dagen lang niet reageert op zijn telefoontjes, keert hij van zijn ouderlijk huis terug naar hun appartement. Als hij haar opnieuw belt, hoort hij achter zich haar telefoon afgaan, in Joanna’s jas. Ook haar sleutels liggen nog in het huis. Niet lang nadat de ouders van Joanna aangifte hebben gedaan van haar vermissing, doen ze een emotionele oproep op televisie, in een persconferentie: 'We hopen en bidden dat ze nog leeft. Als iemand onze dochter gevangen houdt. Geef haar terug.'
Joanna is gewurgd, heeft geen jas aan, en draagt maar één sok
Dan volgt de vondst van haar bevroren stoffelijk overschot op een landweggetje buiten Bristol, op vijf kilometer afstand van haar huis. Uitgerekend op Eerste Kerstdag, nadat er dagenlang een dik pak sneeuw heeft gelegen. Joanna is gewurgd. Ze heeft geen jas aan, en maar één sok. Met de andere is ze waarschijnlijk om het leven gebracht.
Engeland is geschokt. Wie heeft ‘Jo’ op zo’n gruwelijke manier vermoord? De aantrekkelijke jonge vrouw die ieders buurmeisje had kunnen zijn. Het is de vraag waar het hele land zich mee bezig lijkt te houden. Complete televisiebulletins worden ermee gevuld. Ook de politie doet alles wat ze kan om de dader te vinden. Zelfs het vuilnis uit de wijk wordt doorzocht op sporen.
Pizza
Joanna’s gangen worden nauwkeurig nagetrokken door de politie. Op de dag voor haar verdwijning blijkt ze een feestje te hebben bezocht in haar favoriete pub, in het centrum van Bristol. Tegen acht uur verlaat ze de kroeg. Op weg naar huis gaat ze nog langs twee winkels. Ze koopt er een grote pizza Mozzerella-tomaat, en twee flesjes cider. Camera’s hebben het bezoek van Joanna aan de winkels vastgelegd. Het zijn de laatste beelden waarop Joanna nog levend is te zien. Niemand heeft daarna meer iets van haar vernomen.
In Joanna’s woning ontdekt de politie dat één van de twee flesjes cider is aangebroken. Er zijn geen sporen van braak aan de woning, de dader moet dus haast wel een bekende van Joanna zijn geweest. Ook zijn er in de woning van Joanna geen sporen van een worsteling te vinden. Wat is er met haar gebeurd?
Onder grote druk van publiek en pers pakt de politie kort na de moord de 65-jarige huisbaas van Joanna op. Het is een morsige, gepensioneerde professor van de plaatselijke universiteit. Aanleiding voor zijn arrestatie is dat hij Joanna’s vriendje voor haar verdwijning naar zijn ouderlijk huis heeft zien vertrekken. De man hielp hem zelfs bij het starten van zijn auto. Hij wist dus dat Joanna vanaf dat moment alleen thuis was. De politie moet de prof een paar dagen later weer laten gaan. De aanwijzingen tegen hem zijn te mager.
Geschreeuw
Om een doorbraak in de zaak te forceren, toont de politie de winkelbeelden van Joanna in een uitzending van de Engelse versie van Opsporing Verzocht. Daar komen 300 tips op binnen. Na de uitzending bereikt het speculeren over wie de dader kan zijn geweest van de ‘pizzamoord’ een hoogtepunt. De zaak van de vermoorde Joanna is al snel een echte ‘whodunnit’ geworden, in de stijl van Agatha Christie.
Steeds meer informatie over de zaak sijpelt naar buiten. Zo zou een vrouw die vlak achter Joanna woont op de avond van haar verdwijning iemand met een hoge stem om hulp hebben horen roepen. Ook een vrouw die een feest vlakbij bezocht heeft geschreeuw gehoord, zo rond een uur of negen. Een half uur nadat Joanna die avond weer thuis was gekomen.
Dan is er nog het sms-je dat Joanna op de bewuste avond van 17 december 2010, om tien voor half negen, verstuurt aan een vriend van haar broer. Ze heeft eerder contact met hem gehad via Facebook. ‘Waar ben je, heb je zin om wat te gaan drinken?’, tikt ze in op haar telefoon. Hij ziet het sms-je pas een uur later en laat haar weten dat hij niet kan, omdat hij op de Kerstborrel van zijn werk is. Achteraf voelt hij zich bezwaard. Als hij op de uitnodiging had gereageerd, had Joanna nu misschien nog geleefd.
Overhoop
Eind januari lijkt het onderzoek naar de moord stuk te lopen. Maar dan ontdekt de politie aanwijzingen die leiden naar een andere mogelijk dader. Joanna’s directe buurman, de 32-jarige Nederlander Vincent T. Hij woont in de flat naast Joanna, in hetzelfde pand, dat in een keurige wijk staat.
Vincent is een sympathieke, een beetje nerdy uitziende kerel. Na een met succes afgeronde technische studie in Eindhoven, heeft hij in Engeland een baan aangeboden gekregen. Hij is opgegroeid in Uden en is het vijfde en jongste kind van zijn ouders. Zijn vader is in 2008 overleden. Volgens een studiegenoot was dat een klap voor Vincent. Maar hij is er volgens de jongen zeker niet door ‘doorgedraaid’.
Op 20 januari 2011 pakt de politie Vincent op voor verhoor. Zijn woning wordt grondig overhoop gehaald. Tegen de verwachtingen in levert de actie resultaat op. Forensische onderzoekers vinden DNA-sporen in zijn huis die gelijkenis vertonen met Joanna’s genetische paspoort. En er is meer: sporen die zijn gevonden op Joanna’s kleding, lijken overeen te komen met het DNA-profiel van Vincent. De dader lijkt zijn gepakt. Justitie laat Vincent dan ook niet meer vrij.
Tussendeur
Het is een opmerkelijke uitkomst van de zaak, want zowel Joanna als Vincent hebben het tegen familie en vrienden nooit over elkaar gehad. De twee hebben wél iets met elkaar gemeen: ze zijn allebei architect. En er is nog iets: de twee gescheiden appartementen waar zij in wonen, hebben een gezamenlijke tussendeur. Volgens de ‘landlord’ is die deur dichtgemaakt, maar een tot de verbeelding sprekend detail is het wel.
Verder zien Britse journalisten een overeenkomst tussen het uiterlijk van Joanna, en dat van zijn vriendin, de 34-jarige Tanja Morson. Ook is er de roddel dat Tanja hun relatie een paar weken voor de moord heeft beëindigd. Daar lijkt bevestiging voor, omwonenden hebben Tanja al weken niet gezien. Vincent’s zus ontkent een breuk tussen de twee. Ook de ouders van Tanja blijven zich achter Vincent opstellen. Tanja gaat later zelfs nog bij Vincent op bezoek in de gevangenis.
Bekentenis
Een zomer lang blijft het stil rond Vincent. Tot de ouders van Vincent de moordenaar van hun dochter eind september voor het eerst in levende lijve te zien krijgen. Vincent zet dan tijdens een regiezitting zijn handtekening onder een gedetailleerde bekentenis. Daarin verklaart hij, zo vertelt zijn advocaat, hoe en waar hij Joanna heeft gedood, op welk tijdstip dat was, hoeveel geweld erbij is gebruikt, en hoe het lichaam is gedumpt.
Aan Vincent’s schuld lijkt niemand dan meer te twijfelen. De rechtbankjury veroordeelt hem niet lang daarna tot levenslang. Sluitend bewijs vormt de informatie op zijn computer. Daarin is de plek waar hij het lichaam dumpte in terug te vinden, op een kaart. Tot verbijstering van alle betrokkenen worden er ook wurgseks-filmpjes op aangetroffen. Deze week is bekend geworden dat T. ook kinderporno bekeek.
Dit artikel is een bewerking van een eerder verschenen verhaal in het weekblad Panorama
