In de epiloog van het boek schrijf je dat je tijdens het schrijven van het boek je soms afvroeg ‘of ik mijn tijd zat te verdoen aan een pathologische leugenaar’.
'Ik wist, vooraf, heel weinig van Wally Tax. Hij is iemand van voor mijn tijd. Zijn mythe was mij wel bekend; een mythe die gevormd is door de pers en zijn autobiografie ‘Tot hier en dan verder’ uit 1998, die vol staat met prachtige verhalen. Deze verhalen wekte mijn interesse, maar na het checken van een aantal verhalen en gesprekken met mensen, kwam ik er al snel achter dat Wally een fantast was en dat veel verhalen niet waar waren. Dat moment gaf me een gevoel van misleiding van iemand die veel minder interessant was dan dat hij zich voordeed. Dit dacht ik tot het moment dat ik er achterkwam dat dit iets zei over deze man, en hoe hij in het leven stond.'
Je hebt voor de grondige research van je boek inzage gekregen in persoonlijke spullen uit zijn nalatenschap.
'Ja, spullen die bijna niemand anders ooit gezien had, zoals dagboeken, brieven en teksten die hij nooit gebruikt heeft. Ik kreeg, na het bestuderen, een hele andere kijk op zijn persoon die bijna niemand ooit gekend hebben. Achter de, op het eerste oog, arrogante en soms pedante man zat een onzekere man. Na het bestuderen van zijn teksten zag ik, voor Nederlandse begrippen, een unieke singer-songwriter.'
‘Charlatan’: Dat vond ik een fantastisch beeld omdat het goed omschrijft hoe Wally Tax was
Op pagina 58 zegt Peter J. Muller, (voormalig) muziekjournalist van De Telegraaf en Hitweek, dat Wally Tax ‘sterallures’ had. Je beschrijft het zelf op pagina 59 als ‘in het universum van Wally Tax draait het in de eerste plaats om Wally Tax´. Terwijl Tax zelf zei niks te hebben met de blinde adoratie die mensen voor hem hadden. Het lijkt alsof hij een dubbelleven had.
'Dat klopt. Net als elke artiest vond hij het prettig om geadoreerd te worden. Tegelijk was hij bang voor de massahysterie. Maar Wally Tax was wel een egoïst en narcist.'
Je hebt als auteur regelmatig kritiek op Wally Tax. Merkte je deze kritiek, achteraf op Wally Tax, ook bij mensen die je hebt geïnterviewd?
'Jazeker. Jaap Schoonhoven, een gitarist met wie Tax heeft samengewerkt, noemt Wally Tax een ‘charlatan’. Dat vond ik een fantastisch beeld omdat het goed omschrijft hoe Wally Tax was. Het is wel typisch gedrag van een drugs- en drankverslaafde die Tax lange tijd was. Daarin was geen ruimte voor gevoelens van anderen.'
Toch zagen mensen altijd iets in hem. Hoe kan dat?
'Het is juist die combinatie van charmeur en charlatan die maakte dat Wally toch altijd weer mensen om zich heen wist te verzamelen. Pas aan het eind van zijn leven was die magie uitgewerkt en kwam hij letterlijk alleen te staan.'
De manager wilde dat The Outsiders zich in interviews ruig voordeden
Heeft Wally Tax het –vooral – aan zichzelf te danken dat hij, behalve met de vernieuwende sound van The Outsides en een paar soloplaten, verder geen grote impact heeft gehad in de Nederlandse popmuziek?
'Ja, uiteindelijk wel. Niemand kon zo goed zijn ruiten ingooien als Wally Tax. Zijn drugs- en drankverslaving maakte hem onberekenbaar, Tax kon op crusiale momenten niet samenwerken en dacht dat hij allemaal wel op eigen kracht kon.'
In het boek vergelijk je Wally Tax een paar keer met Herman Brood, die ondanks zijn verslavingen wel heel erg succesvol was.
'Brood had met Koos van Dijk een hele goede manager. Wally was, denk ik, niet de persoon om zo iemand als Koos van Dijk, naast hem te dulden. Wally Tax was zelf zijn grootste tegenstander. Terwijl hij, zeker, alle kansen heeft gekregen.'
Wally Tax, zo beschrijf je, was al jong geïnteresseerd –en goed op de hoogte- van de muziek van Elvis, Buddy Holly, Check Berry en Fats Domino.
'Elvis de zanger is zijn hele leven een groot voorbeeld en icoon geweest. Dat was een ontdekking, omdat Wally eigenlijk meer had met de croonergeneratie, zoals Frank Sinatra en Nat King Cole dan met de echte rockzangers. Wally Tax ging ook naar bioscoopmarathons van Elvis Presley, dan moet je wel een echte liefhebber zijn.'
Wally Tax ging ver in het verzinnen van verhalen, zo blijkt uit je boek. Twee prachtige voorbeelden zijn de ‘ontmoeting’ met Elvis Presley op Graceland (hoofdstuk 13, red.) en de bewering (op pagina 76) dat Tax op het wereldberoemde popfestival Woodstock (15 tot en met 18 augustus 1969, red.) heeft opgetreden. In je boek beschrijf je deze feiten dat ‘Wally Tax mooie verhalen verzint om zijn eigen rol in de popgeschiedenis op te blazen’.
'Hoewel je niet zomaar kunt zeggen dat deze verhalen gelogen zijn, is het verhaal over Elvis heel onwaarschijnlijk. Ook het verhaal over Woodstock is nog al een bewering, die achteraf vrij makkelijk te checken was dat het niet waar was.'
Zou Wally Tax blij zijn geweest met je boek waarin je een aantal van deze mythes ontkracht?
'Ik kan niet voor hem spreken. Maar ik denk dat hij niet zo blij was geweest dat ik verhalen onderuit schoffel. In zijn memories ‘Tot hier en dan verder’ uit 1998 had hij destijds het recht om zijn versie van zijn geschiedenis te vertellen. Als bron moet ik hier wel voorzichtig mee zijn. Ik denk dat Wally Tax wel blij zou zijn geweest dat ik hem, als eerste, recht doe als de artiest en singer-songwriter die hij was doordat ik zijn werk heb bestudeerd. Ik denk dat hij dit boek verdient en gun hem ook een comeback.'
Is Wally Tax te vergelijken met Mick Jagger en zijn band The Outsiders met The Rolling Stones? Tax was op het podium behoorlijk ruig, misschien wel ruiger dan Mick Jagger.
'Ik denk dat een vergelijking met The Pretty Things meer op zijn plaats is, dan The Stones. Ik denk dat Wally Tax goed te vergelijken is met Tim Hardin en Lou Reed. Reed had net als Tax het moeilijk om los te komen van zijn band, The Velvet Underground. Ook Tax begon met een band waarmee hij beroemd werd en waar hij al snel op uitgekeken raakte.'
In je boek schrijf je, op pagina 41, over het optreden van The Outsiders tijdens het Beatspektakel in Den Bosch op 26 maart 1966 waar The Outsiders vlak voor The Stones optraden – een moment bewust gepland door manager Van Setten- , waarbij The Stones niet hun beste optreden gaven. Je schrijft: ‘Mick Jagger draagt een grijze broek en colbert, lijkt dronken en doet niet erg zijn best’ ‘Wally Tax heeft een felrood kostuum aan. Ook zijn performance valt op’.
'Dat succes had –ook- te maken dat er veel Amsterdammers waren meegereisd die, net als Wally, helemaal los gingen, waardoor de stemming er meteen in zat. The Stones gooide er een beetje met de pet naar, waardoor de indruk is ontstaan dat The Outsiders beter waren dan The Stones. Tot dit moment waren The Outsiders vooral een Amsterdamse band, hierna werden ze ook succesvol in de rest van Nederland.'
Er zijn nog andere vergelijkingen met The Stones en The Beatles. The Outsiders hadden een soort gelijke manager in de persoon van voormalig journalist (Vrij Nederland en Televizier, red.) John van Setten, die net als Brian Epstein (Beatles) en Andrew Loog Oldham (Stones) de groep een eigen stijl gaf en de groepen tot merken maakten.
'Het succes van The Outsides had te maken met de chemie tussen de bandleden – met Tax als grootste talent-, maar inderdaad ook door de invloed van manager Van Setten. Hij was een van de eerste managers in Nederland die begreep hoe belangrijk imago – en in het geval van The Outsiders ook het uiterlijk- was voor een popband en hoe je deze kunt bouwen. Van Setten wilde dat The Outsiders zich in interviews ruig voordeden, net als Oldham dat wilde van The Stones. Ik vind dat Wally later onredelijk is geweest over de rol van Van Setten. Het is een cliché dat hij zich, net al veel andere artiesten, besloten voelde door zijn manager. Dit argument wordt vaak gebruikt.'
Van Setten wilde niet meewerken aan het boek. Vind je dat jammer?
'Andere artiesten hebben zich ook negatief over hem uitgelaten. Ik denk dat hij gekrenkt is door al deze kritiek. Ik vind het jammer dat hij niet wilde reageren, hij was een belangrijk persoon voor met name de jaren (carrière van vier jaar, red.) van The Outsiders. Bij alleen een boek over The Outsiders was hij onmisbaar geweest. Voor Wally Tax als soloartiest en persoon was hij minder belangrijk.'
Ik vind wel dat Wally Tax, in zijn 35-jarige carrière als muzikant, relatief weinig heeft achtergelaten
Stones manager Oldham, zo schrijf je op pagina 65, was niet onder de indruk van de Nederlandse beatmuziek, waaronder de muziek van The Outsiders. Hoe groot was de klap voor Wally dat Oldham deze uitspraak deed, omdat het zijn droom – nu misschien beter gezegd illusie- was om internationaal (Engeland en Amerika) door te breken. Iets dat nooit echt gelukt is.
'Er is contact geweest door Oldham om met The Outsiders een plaat op te nemen in Engeland. Tax heeft zich hierover nooit uitgelaten, maar het is voor te stellen dat dit een grote teleurstelling was. Wally had inderdaad, als heel snel aan het begin van zijn carrière, de ambitie om in het buitenland succes te krijgen. Dat was ook een van de redenen om The Outsiders op te heffen, hij dacht solo meer kans te maken op succes in Engeland en de Verenigde Staten.'
Wally Tax zei dat hij op Graceland een ontmoeting had met Elvis. Dat is heel onwaarschijnlijk
Heeft Tax het succes in het buitenland altijd als een soort oase gezien?
“Absoluut. Eigenlijk vooral succes in de Verenigde Staten, het enige popland dat er voor een kind van de jaren vijftig echt toe deed.'
Toch leek Amerika op een bepaald moment wel te lukken, toen Wally Tax in de zomer van 1970 in de Electric Lady Studio van Jimi Hendrix (in New York) een plaat mocht opnemen, als solo artiest Tax Free.
'Ja, dat ziet er in het begin veelbelovend uit. Hij is hiermee de eerste Nederlandse artiest die het lukt om in Amerika een plaat op te nemen. Maar het gebeurde wel net in de week dat Jimi Hendrix in Londen overleed (18 september 1970, red.). Wally had ook contacten met de Amerikaanse artiest Richie Havens, die toezegde een album van Wally Tax te willen produceren. Later laat Havens niks meer van zich horen.'
The Golden Earring is het wel gelukt om in Amerika succesvol te zijn. Wally Tax geeft in je boek af op de groep, zo beschrijf je op pagina 69. Wally Tax vindt ze ‘onecht’.
'Dat succes was een grote frustratie voor Tax, maar was vooral jaloezie. Ook Shocking Blue, Tee Set en George Baker stonden destijds (rond 1970, red.) in the Billboard Hot 100.'
‘Lying all the Time’ uit 1966 (officieel b-kant van de single ‘Thinking About Today’) is de grootste hit van The Outsiders, dat mede dankzij de steun van Veronica DJ Joost den Draayer (Willem van Kooten, red.) beland het op nummer 10 in de Top 40. ‘Lying all the Time’ is achteraf misschien wel een zeer autobiografisch nummer.
'Achteraf wel, maar ik denk niet dat het zo bedoeld is.'
Als soloartiest had Wally Tax een paar grote hits, zoals ‘Miss Wonderful’ in 1974 (hoogste positie nummer 11 in de Top 40). Heeft het succes van dit nummer gezorgd dat Tax niet in de vergetelheid is geraakt?
'Ja. Het was een aanstekelijk popliedje, maar dit succes werd niet gecontinueerd.'
Vind je Wally Tax achteraf, na het beluisteren en bestuderen van zijn muziek en het lezen van zijn teksten miskend?
'De kwaliteit van zijn platen is erg wisselend. Op zijn beste momenten is hij een unieke singer-songwriter. Zijn werk is een aantal malen gecovered door Amerikaanse band, die onafhankelijk van elkaar allemaal zijn teksten bijzonder vinden. Ik vind wel dat Wally Tax, in zijn 35-jarige carrière als muzikant, relatief weinig heeft achtergelaten.'
Wally Tax (14 februari 1948 – 10 april 2005) was in de jaren zestig zanger van de Nederlandse beatgroup The Outsiders. Hierna had hij verschillende solohits en schreef liedjes voor andere artiesten en groepen.
De biografie 'Leven en lijden van een outsider' is verschenen bij Nijgh & Van Ditmar Singel Uitgevers. ISBN 9789038800431
Rutger Vahl schreef eerder 'Misschien wordt het morgen beter', de Nederlandse biografie van Cornelis Vreeswijk (2014).
