De militaire regering vindt het nog te vroeg om te speculeren over de vraag wie achter de bomaanslag zit, waarbij gisteren in hartje Bangkok minstens 22 doden en circa 100 gewonden vielen. Maar 12 uur later zeggen de meeste Thai zeker te weten dat er maar drie mogelijkheden zijn. Hier komen ze:
Moslim-extremisten?
1: Het zijn moslimextremisten, die in het diepe zuiden van Thailand – tegen de grens met Maleisië aan – al decennia vechten voor een onafhankelijke staat.
De strijd verhevigde in 2004 en sindsdien hebben in de drie zuidelijkste provincies bijna wekelijks aanslagen plaats. Sinds 2004 zijn daar zo’n 5000 doden bij gevallen. Voor al ‘vertegenwoordigers’ van de Thaise overheid zijn het doelwit: militairen, lokale ambtenaren en onderwijzers.
De vergeten oorlog, noemen internationale organisaties het conflict. Er is nauwelijks media-aandacht voor. Dat veranderde toen eerder dit jaar een aanslag plaats had op een winkelcentrum iets noordelijker in het land – op het populaire toeristeneiland Samui.
Het zou kunnen dat het conflict zich nu verder naar het noorden, naar de hoofdstad zelf, heeft verplaatst.
Tegenstanders militaire regering?
2: Het zijn tegenstanders van het militaire bewind, dat vorig jaar mei aan de macht kwam na een staatsgreep om de rust en orde in het land te herstellen en om ‘het geluk terug aan de mensen te geven’.
Daarbij kan het gaan om politieke tegenstanders, zoals de ‘roodhemden’ die de vorige regering steunden. Hun politiek leider (multimiljonair en oud-premier) Thaksin constateerde vorige week voor het eerst openlijk dat het niet goed komt met het ‘pad naar echte democratie’, zoals uitgestippeld door de junta.
Het kan ook gaan om een andere groep tegenstanders: de kleine radicale groep die zich verzet tegen inperking van de burgerlijke vrijheden door de regering. Dat geldt bijvoorbeeld het demonstratieverbod. Een eerdere kleine explosie bij de ingang van het hoofdstedelijke winkelcentrum Siam Paragon is aan deze beweging gekoppeld.
Of juist voorstanders militaire regering?
3: Het zijn juist voorstanders van het militaire bewind, die vrezen dat voor volgend jaar aangekondigde vrije verkiezingen leiden tot nieuwe politieke twisten en publieke ongeregeldheden.
Met deze actie zouden ze de militairen willen bewegen om langer aan de macht te blijven en voor nieuwe verkiezingen hervormingen door te voeren. Die moeten voorkomen dat opnieuw ‘populisten als Thaksin’ aan de macht komen.
Erawan-schrijn logisch doelwit
Voor alle drie groepen is de Erawan-tempel een logisch doelwit om veel publiciteit te genereren en onrust te veroorzaken.
Vooral omdat het een van de bekendste en drukst bezochte toeristische attracties is in het stadscentrum, maar geen link heeft met voor de meeste Thai heilige instituten als de monarchie en het Boeddhisme.
De schrijn herbergt een beeld van de Hindoe-god Brahma en is voor Thai en Aziatische toeristen een plek om te offeren voor geluk. Ze huren daarbij muziek en danseressen in en laten massaal vogeltjes vrij. Daardoor is de locatie ook voor andere toeristen een aantrekkelijke en kleurrijke bezienswaardigheid.
Niemand kan om de schrijn heen
Het heiligdom ligt zo centraal, dat niemand er om heen kan. Tussen de grootste shoppingsmalls en duurste hotels van Bangkok verbonden door de over de weg lopende ‘skywalk’ die uitzicht biedt op de schrijn; op een van de drukste verkeersknooppunten en pal onder de kruising van de twee lijnen van de skytrein.
Erawan-schrijn moest geluk afdwingen
Om geluk af te dwingen, werd het tempeltje in 1956 gebouwd in opdracht van het toenmalige Erawan-hotel – dat inmiddels plaats heeft gemaakt voor het nieuwe Hyat Erawan Hotel.
Bij de bouw ging veel mis en volgens ‘deskundigen’ kwam dat doordat de werkzaamheden op een verkeerde dag waren begonnen. Dat kon worden goed gemaakt met de bouw van de schrijn op het eigen terrein, dat nu voor iedereen toegankelijk is.
Omstanders doden vernieler van beeld
Dat de schrijn voor Thai van ongelooflijk belang is, bleek in 2006. Een verwarde man vernielde het Brahma-beeld met een bijl. En hij werd door omstanders zo in elkaar geslagen, dat hij ter plekke overleed.
Twee maanden laten stond er een nieuw beeld.
