Kunstenaar, ontwerper en ondernemer Daan Roosegaarde (1979) is uitgeroepen tot Kunstenaar van het Jaar 2016. Hij droomt ervan om met zijn uitvindingen de wereld een update te geven.
“Wist je dat er droommachines bestaan? Ze registreren tijdens het dromen je hersenactiviteit en slaan die op. Wat zou het geweldig zijn als het mogelijk is om die hersenregistratie ’toe te dienen’ aan een ander. Je deelt dan dus letterlijk je droom. Dat is een nog onontgonnen terrein van communicatie. Misschien gaan we elkaar via dromen wel beter begrijpen, want woorden kunnen soms vrij lomp overkomen.”
‘Dromen voeden mij dus overdag, mijn projecten zijn dromen die uitkomen’
“Ik droom niet over concrete gebeurtenissen, maar in kleuren. En over lichtgevende kwalletjes en sterren. Dromen is niet alleen de verwerking van dagelijkse dingen, maar ook het ontdekken van wat gaat komen. Een goede droom trekt je in de realiteit. Het mooiste is dus als nacht en dag met elkaar versmelten. In mijn Droomfabriek in Rotterdam bouw ik met een team van slimme techneuten aan een nieuwe wereld. Toen mijn Smog Free Tower – een filtersysteem dat smog uit de lucht haalt – klaar was, herkende ik ‘m uit mijn dromen. Een futuristisch déjà vu.
Dromen voeden mij dus overdag, mijn projecten zijn dromen die uitkomen. Nachtmerries heb ik niet, of misschien als ik om drie uur ’s nachts wakker schrik. Dan heb ik een overload die eruit moet en ga ik aan het werk.”
Zoek een echte baan
“Als kind kon ik dat contact met de werkelijkheid niet maken. Ik leefde in een droomwereld die was opgebouwd uit de boeken die ik las, vaak Russische klassiekers. Ik had het gevoel dat ik iets wilde maken, maar ik wist niet wat. De wereld om mij heen zei: zoek een echte baan. Maar ik werd gedreven door een verlangen om dingen te ontdekken, mijn dromen te delen. Inmiddels heb ik in samenwerking met de industrie een interactieve, lichtgevende snelweg, een glow-in-the-dark Van Gogh-fietspad op basis van zonne-energie geïnspireerd op het schilderij Sterrennacht en een smogvrij park uitgevonden.
Het zijn voorbeelden van de stad van morgen. Ik wil de wereld een update geven. De ene keer neem je iets weg – zoals smog – en de andere keer voeg je iets toe, maar dan moet het heel subtiel zijn. Bij het project Icoon Afsluitdijk voeg ik subtiel licht toe aan de dijk. Omdat ik veel met licht werk, was ik vorige maand ambassadeur van de Nacht van de Nacht. Als je alles verlicht, is er overbelichting en mis je de nuances. Als je de lampen uitzet, zie je de sterren weer. Sterrenlicht is informatie uit het verleden, dus als je naar een sterrenhemel kijkt, raast het verleden op je af.
Wat mij drijft? Ik vind uitvindingen doen leuk en ik ben er goed in. In Nederland zijn we het verlangen om de wereld te ontdekken kwijtgeraakt. Een megaproject als de Afsluitdijk, bijna tachtig jaar geleden, dát was gaaf. Die mentaliteit mis ik nu in Nederland! We moeten weer durven dromen.”
Dit is een bewerking van een interview dat eerder verscheen in dagblad Trouw.
