Piet en Marij namen in in 2005 een aflossingsvrije hypotheek op hun nieuwe woning. De rente stond op dat moment laag. Daar wilden ze van profiteren, dus zetten ze de rente voor vijftien jaar vast tegen een tarief van 5 procent.
Tien jaar later is de rente – niemand had dat gedacht – met de helft gedaald naar 2,5 procent. Piet en Marij willen hun hypotheek oversluiten om te profiteren van de historisch lage rentestand. Oversluiten scheelt het echtpaar ruim tweehonderd euro aan aflossingskosten per maand. De boeterente die de bank berekent, circa twintigduizend euro, schrikt ze echter af.
Fenomeen
Het hierboven gefingeerde voorbeeld doet zich in de praktijk vaak voor. Piet en Marij kunnen de boeterente niet opbrengen, tenzij ze het geld daarvoor gaan lenen. „Maar lenen is duur. Bovendien is het geleende bedrag fiscaal niet aftrekbaar”, zegt woordvoerder Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis. „Rentemiddeling zou dé oplossing zijn.”
Wat is rentemiddeling? Laten we het voorbeeld van Piet en Marij aanhouden. Zij sluiten hun hypotheek over. De renteboete berekent de bank in de rente van de nieuwe hypotheek. Het stel betaalt 3,25 procent rente in plaats van 2,5 procent. De boete is verwerkt in dit iets hogere tarief, dat nog altijd veel lager ligt dan de 5 procent van voorheen. Het complete bedrag meteen afrekenen, de boeterente dus, hoeft niet. Per maand is het stel wel ruim 250 euro goedkoper uit. Dat komt goed uit, nu Piet zijn baan is kwijtgeraakt.
Rente
Het fenomeen rentemiddeling is niet nieuw, maar steekt nu de kop op, omdat een hypotheek oversluiten meer dan ooit in trek is. Wie had tien jaar geleden kunnen denken dat de rente nog verder zou gaan dalen? Met 2,5 procent (voor vijftien jaar) is wellicht het laagterecord nog niet bereikt. Niemand die het weet. „Dat kunnen we niet voorspellen”, zegt De la Porte. „De rente wordt momenteel kunstmatig laag gehouden doordat overheden geld in de economie pompen. Gaat het structureel beter met de economie, dan kan de rente plotseling ook weer gaan stijgen.”
Oproep
Probleem met rentemiddeling is dat lang niet alle banken dit product aanbieden. Volgens de Vereniging Eigen Huis komen op dit moment alleen klanten van Centraal Beheer, ING, Obvion, Regiobank, SNS Bank en Woonfonds Hypotheken voor rentemiddeling in aanmerking. Alle andere hypotheekverstrekkers bieden het product niet aan, ondanks een oproep vorig jaar van minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën). Ook de politiek vindt dat alle klanten moeten kunnen profiteren van de lage rente, aldus De la Porte.
„Waarom banken dat niet doen? Van de ene kant vinden ze het maar gedoe. Onzin. Banken zijn gewend om met complexe producten te werken. De tweede reden is dat banken bang zijn dat ze het boetebedrag niet meer terugkrijgen, wanneer dat uitgesmeerd wordt over tien jaar. In de tussentijd kan van alles gebeuren. Terwijl banken gewend zijn om risico’s te nemen. Bovendien is het geen cadeautje dat ze weggeven. De klant moet immers voor rentemiddeling betalen.”
Voorwaarden
ABN AMRO gaat medio volgend jaar alsnog met rentemiddeling beginnen, kondigde hoofd hypotheken Michel Meijer onlangs aan in het consumentenprogramma Radar. Klanten kunnen dan op de website van de bank zelf laten uitrekenen of rentemiddeling interessant voor ze is. De Rabobank volgt medio juli.
Iedere bank berekent het rentemiddelen op eigen wijze. Ook stellen banken verschillende voorwaarden. Radar adviseert te kiezen voor middeling als het boetebedrag niet in één keer kan worden betaald. Vaak verrekenen hypotheekverstrekkers wel opslagen bij rentebemiddeling. Wie de boete in één keer betaalt, hoeft geen opslag te betalen.
Typisch Nederlands
Rentemiddeling is dus niet nieuw, maar wel typisch Nederlands. „Het kopen van zekerheid vinden Nederlanders belangrijk”, zegt woordvoerder De la Porte van de Vereniging Eigen Huis. „Wij zijn in Europa, wellicht zelfs wereldwijd, het best verzekerde volk. Daar hoort ook dit renteverhaal bij. Nederlanders kiezen voor langere renteperiodes, terwijl in Engeland de variabele rente heel gangbaar is. Het voordeel daarvan is dat de consument meteen optimaal profiteert van een rentedaling, maar dat hij wel de sjaak is zodra de rente gaat stijgen.”
