Terwijl de regering van Dilma Rousseff in Brazilië aan een zijden draadje bungelt, omdat ze is verraden door haar grootste coalitiepartner en er een impeachmentprocedure tegen president Rousseff loopt, hebben wij in onze wijk Saúde in het havengebied in Rio zo onze eigen problemen: water. Wij verkeren in staat van rebellie.
Door werkzaamheden in de wijk in de week voor Pasen werd de watertoevoer naar onze heuvel, de Morro da Conceição, afgesloten. Niet voor een of twee dagen, zoals we de laatste jaren wel gewend zijn, maar voor een week. Heel langzaam keert het water weer terug, maar ik zelf ben een van de pechvogels die nog steeds zonder water zitten en sleep met emmers en flessen naar het huis van buurvrouw Luziete, die het beter getroffen heeft. Gisteren stond ik voor het eerst sinds zes dagen weer eens onder een douche. Wat een luxe en genot dat stromende water over je lijf! Ik was al bijna vergeten hoe dat voelt. Sinds er geen water meer uit de kraan komt, overgiet ik mezelf met bakjes water uit een emmer. De afwas stapelt zich op, want ik gebruik alleen water als het echt nodig is. Uit de consequent dichtgehouden wc-pot komen afstotelijke geuren.
Een week. Nooit eerder meegemaakt, zelfs niet in Colombia, waar ik elf jaar heb gewoond en dat voor veel Brazilianen nog meer onderontwikkeld is dan hun eigen land.
Sloppenwijken plat
De gemeente Rio de Janeiro kraait victorie over alle mooie bouwprojecten die worden neergezet. Uiteraard de sportvoorzieningen voor de Olympische Spelen, waar al veel sloppenwijken voor zijn platgelegd en mensen van huis en haard voor zijn verdreven (een week zonder water is daar natuurlijk niets bij); verder de sneltram die het centrum met de zuidzone gaat verbinden en de metro, die wordt doorgetrokken van Copacabana en Ipanema naar de wijk Barra de Tijuca in het westen. In dit Miami van Rio, dat vol staat met woontorens en shopping malls, gaat een groot deel van de Olympische Spelen zich afspelen.
Wij van de Morro da Conceição wonen in het oudste deel van Rio, het havengebied, dat jarenlang verwaarloosd is geweest maar waar voor wie van geschiedenis en mooie oude panden houdt juweeltjes te vinden zijn. Het deel waar miljoenen slaven uit Afrika aan land zijn gebracht, de meeste van alle landen in Noord- en Zuid-Amerika bij elkaar, en waar dankzij die slaven de samba geboren is. De bijna naakte met veren getooide danseressen van het Carnaval zijn slechts een uitvloeisel daarvan. Samba is trommels en tamboerijnen, en is van een onverwachte melancholie en melodie die verleidt en vervoering brengt. De samba stopt nooit in Rio en bij ons in het havengebied al helemaal niet.
Cruiseschepen
Onze in vergetelheid geraakte wijk krijgt in het kader van de Olympische Spelen een facelift en verdomd, het toerisme heeft ook ons stadsdeel ontdekt. Het is al lang niet meer alleen het Christusbeeld, het Suikerbrood en de stranden van Copacabana en Ipanema. Op een steenworp afstand van onze heuvel liggen cruiseschepen aan de kade en daar stromen honderden toeristen vanaf zo onze pleintjes en straatjes op. Ze genieten van het eten dat de buurvrouwen voor een habbekrats in kraampjes verkopen en wiegen op de samba die plaatselijke groepen spelen in de open lucht. Het leven lijkt in ons buurtje in Rio van een ongelooflijke licht- en vrolijkheid.
Maar de gemeente met haar protserige plannen, tot en met een heuse Trumptoren, die door de economische crisis die Brazilië nu verlamt waarschijnlijk nooit zal worden gebouwd, heeft alleen maar oog voor bouwprojecten waar ze status mee kan verwerven. Burgemeester Eduardo Paes lonkt volgens velen naar het presidentschap en hoopt te scoren met de Olympische Spelen.
Mensen lijken in deze overvloed van plannen en projecten alleen maar een storende factor. Op het Mauáplein, op maar een paar honderd meter van onze heuvel, met het gloednieuwe Museum van Morgen, geopend door president Rousseff zelf, aan de waterkant, mogen geen straatverkopers komen en bijna dagelijks verschijnen er tankwagens met water om de plantsoenen te besproeien.
Emmers
Wat?! Wij zitten al een week zonder water, de gemeente laat ons aan ons lot over en het pas opgeknapte plein krijgt voorrang! De whatsapp-groep van onze morro gonst van verontwaardiging. Ondertussen klagen degenen die nog steeds geen water hebben over hun lot en bieden de geluksvogels die een groot reservereservoir op hun dak hebben staan hun kranen en douches aan.
Maar het verzet groeit. Met emmers togen wij twee dagen geleden naar het Mauáplein om onze klachten kracht bij te zetten. De Facebookpagina Morro da Conceição in depressie (liken!) is al gemaakt en een bevriend jurist gaat helpen om te kijken of we gerechtelijke stappen tegen de gemeente kunnen nemen wegens nalatigheid.
Zonder de bewoners hebben de toeristen in onze straatjes en pleinen geen plezier. Als de gemeente dat nou toch eens in de gaten zou krijgen. Want respect voor de gewone man, die met de bus en niet met de helicopter naar zijn werk gaat, is waarschijnlijk te veel gevraagd.
En dan nu het allerlaatste nieuws: het water wordt opnieuw afgesloten tot 1 april. Het is 30 maart vandaag. Bij mij was het ‘nieuwe’ water na de vorige afsluiting nog niet eens gearriveerd.
