Ze waren er zelf ook een beetje van geschrokken. Aan het begin van de jaren negentig wisten de heren even niet goed hoe nu verder. Een ogenschijnlijke impasse die U2 echter wist om te buigen met een artistieke opleving. “It’s no secret, ambition bites the nail of succes”, had Bono vast in zijn aantekenboekje genoteerd. Wat volgde waren drie albums zomaar achterelkaar, volgestopt met experimenteerdrang: Achtung Baby, Zooropa en, in iets mindere mate, Pop.
Tijdens de opnamen van de eerstgenoemde lp kwamen meningsverschillen over de te volgen richting opeens tot een uitbarsting. De spanningen liepen zo hoog op dat de meest succesvolle popgroep van dat moment dreigde uiteen te vallen. Bijna werd U2 een “accident waiting to happen.”
Achtung Baby ontstond in 1991, stoeiend met talloze sessies die voor een deel werden opgenomen in de Hansa Ton Studio van Berlijn. Het waren met name Bono en The Edge die aandrongen op een artistieke wending. De gitarist luisterde in die tijd vaak naar elektronische dance, naar Nine Inch Nails en Einstürzende Neubauten. De schrijver Haruki Murakami beweerde ooit: “Wat je ook zoekt, het zal niet in de vorm komen die je verwacht.” Om te voorkomen dat de creatieve motor dreigde vast te lopen diende de ideeënmagie van Brian Eno als smeerolie. De Britse producer had zich voorgenomen alles te wissen dat teveel op U2 leek. Voor hen werd hij de vorm die ze niet hadden verwacht.
Eind 2021 is de plaat opnieuw verschenen. De hernieuwde kennismaking stemt bijna weemoedig. Zeker wanneer je beseft dat Achtung Baby misschien wel het enige echte meesterwerk van de band is. Ondanks het nog altijd hypermoderne klankdecor, de beats en fraaie melodieën, zijn de teksten, ingegeven door een ondertoon vol reflectie en religie, autobiografisch en ambivalent. In de song over Bono’s alter ego The Fly lezen we: “every artist is a cannibal, every poet is a thief. All kill their inspiration and sing about their grief”.
Wie Achtung Baby eveneens naar zich toe trekt is The Edge, de voor eeuwig toch wat ondergewaardeerde gitarist. Zijn manier van spelen uit zich in overgangen die bij de les blijven en schijnbewegingen die inderdaad verrassen.
Tegen beter weten in neemt de zanger echter de rol op zich om de zoektocht van U2 onder woorden te brengen. Zich verschuilend vanachter een megazonnebril laat Bono het enige wat hem rest op de luisteraar neerdalen. De troost van de melancholie in misschien wel het allermooiste liedje dat U2 ooit opnam, de bitterzoete waarheid Love Is Blindness. Kort na deze creatieve opleving schakelde men simpelweg weer terug naar standje veilig. Sindsdien is de band bezig met wrijven in een vlek.
