Het was een soort van feestje, de lancering van Dichtbij Almere, het huis-aan-huiskrant van het Telegraaf-concern op woensdag 4 juni. Maar het was ook de afscheid van een periode. Almere Vandaag, ook van de Telegraaf Media Groep, had na ruim tien jaar het loodje gelegd. Het gratis huis-aan-huisblad was in 2003 begonnen met drie keer per week te verschijnen, in 2004 was men naar vier dagen gegaan, een jaar later zelfs naar vijf – net een echte krant dus – maar in 2007 werd de vijfde dag geschrapt. En nu dus van vier naar twee dagen. En een andere naam: Dichtbij – omdat er samengewerkt wordt met het gelijknamige hyperlocal website.
PVV, ijsbaan en kasteel
Daarmee heeft Almere, qua inwonersaantal de zevende stad van Nederland, de twijfelachtige eer toebedeeld gekregen van de eerste grote stad zonder eigen regionale krant. Niet dat het nooit geprobeerd is. Tussen 1983 en 2003 was er het Dagblad van Almere – kopblad van De Gooi- en Eemlander. En daarvoor maakte Het Parool zonder veel succes een Flevo-Parool voor de jongste stad van Nederland.
En niet dat er nooit wat gebeurt. De PVV doet alleen in Almere en Den Haag mee aan de gemeenteraadsverkiezingen, de stad wilde culturele hoofdstad van Europa worden, er is permanent gedoe met betaald voetbal (Omniworld), met een ijsbaan, met een instortende schouwburg, en met een kasteel (!) dat half afgebouwd bleef.
Nieuwswoestijn
De vraag is natuurlijk hoe erg dat is. Als er geen krant is, is er toch wel wat anders? Websites, bloggers, Twitter, hyperlocal, online nieuws. Marco van Kerkhoven, onderzoeker bij de Hogeschool Utrecht, volgt de mediasituatie in Almere al een paar jaar, en stelt dat nieuwe lokale initiatieven in Almere 'niet erg lukken'. Juist omdat er geen medium is dat de leiding neemt bij de nieuwsvoorziening, is er in Almere duidelijk sprake van een 'minder levendige nieuwsinfrastructuur'. Er zijn wel veel websites met nieuws over Almere, maar nadere bestudering leert dat daar vooral veel nieuws wordt rondgepompt, en dat dit nieuws voor een belangrijk deel z’n oorsprong vindt in een gemeentelijk persbericht. Van Kerkhoven beschreef Almere bij Omroep Flevoland als een 'nieuwswoestijn'.
En die nieuwswoestijn rukt op. In de aanpalende gemeenten Lelystad en Zeewolde (samen 75.000 inwoners) heeft de Stentor nog een oplage van 750. De gemeentelijke website dreigt ook daar de belangrijkste nieuwsbrenger te worden. En Dichtbij dus. Naast het huis-aan-huisblad een website met minimale bezetting en maximaal gebruik van 'meeschrijvers' en politieberichten ('Keukenmesje gebruikt bij ruzie'). De eerste twee stukken op de site waren gisteren een verhaal over wethouder Frits Huis ('Ik ga er vanuit dat uw vragen ergens in de komende vier jaar beantwoord worden') en een column van burgemeester Jorritsma ('Veiligheid in de stad is een onderwerp waar we allemaal mee te maken hebben').
Advertentiecontract
De ‘enge’ relatie tussen gemeente en huis-aan-huisblad manifesteert zich ook door het advertentiecontract – in 2012 ging het om €600.000 per jaar – dat de kurk vormde waarop Almere Vandaag dreef. Ook Dichtbij heeft zo’n contract, in ruil waarvoor de gemeente haar dienstmededelingen zaterdag huis-aan-huis kan verspreiden. Ook de lokale en regionale omroep leven van belastinggeld. De discussie over overheidssteun aan de media is in Almere een gepasseerd station…
