Maar nee, het leeft niet alleen lastig, zeker niet. Ik kan ook blij worden van de delen in mijzelf. Spelen met plastic treintjes, boerderijdiertjes of buiten met een bal, mijn hele eigen Playmobil poppetjes. Leeftijd, gender en tijd bestaat niet, de tijd doet dan wel lastig, ik voel mij vreemd, maar het leeft allemaal nog. Zoekend naar een toekomst, zoals elk ander.
Het werkelijke probleem is, dat ik helaas een ervaringsdeskundige ben die een ernstige psychiatrische aandoening opliep, waarmee ik moet zien te leven. Zoeken naar identiteit, met steeds opnieuw verborgen psychische en lichamelijke pijn. En ja, dat allemaal in mijn geval, doordat een overheid het leven van kinderen niet zag als het leven van werkelijke mensen.
Mensenrechten
We hebben het dan over mensenrechten. Wat zijn dat ook weer. Laat ik het makkelijk houden. Officieel werden ook kinderen in jeugdzorg in rechten geboren. De meeste rechten die ik kan lezen in een eenvoudig boek voor kinderen (referentie onder dit artikel) werden in en door jeugdzorg niet gerespecteerd. We denken aan recht van vrijwaring van slavernij (dwangarbeid Goede Herder) niemand zal onderworpen worden aan (fysieke of psychische) folteringen, wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. Het eindrapport van de commissie De Winter staat er vol van. Er was geen aanspraak op bescherming tegen achterstelling. Veel kinderen in jeugdzorg zijn beroofd van identiteit en toekomst.
Ongenoemd
En vreemd genoeg, die hele Commissie De Winter noemde het woord “mensenrechten” nooit in haar eindrapport onvoldoende-beschermd-geweld-in-de-nederlandse-jeugdzorg-van-1945-tot-heden.pdf (overheid.nl). Maar verder noemde ook niemand het. Mensenrechten, recht, rechtspraak, iets dat normaal is in een rechtsstaat, toch? Waarom werden zoveel strafbare feiten niet onderzocht en vervolgd?
Eigen vlees is altijd goed
Nou ja, dat de officiële door de overheid ingestelde onderzoekscommissie daarover niets wilde of durfde te zeggen is misschien nog wel begrijpelijk. Een slager die verrot vlees verkoopt is ook niet blij met een keuringsdienst die gewoon zegt dat het vlees vreselijk stinkt en verrot is. En dat hij beter een ander vak kan gaan uitoefenen omdat hij mensen ziek maakt. In dat opzicht hebben we een overheid die het eigen vlees keurt en daarbij de termen ‘verrot’ en “ziekmakend” bewust vermijdt.
Niks geleerd?
Maar ook de woorden “Jeugdzorg” en “Kinderbescherming” moesten keurig overeind blijven. Het waren instituties waar misschien in het verleden wel iets mee was, maar wat toch moest kunnen voortgaan met het uitvoeren van overheidstaken. Zoals het uithuisplaatsen van kinderen. De toeslagaffaire bewijst, dat de overheid niets leerde van de voorafgaande commissies. Kinderen werden opnieuw overgeleverd aan een nieuwe (opgelegde) situatie waar zij nooit voor kozen. Een uithuisplaatsing overkomt een kind, het gebeurt allemaal langs en over je, tegen je. Wat zullen de gevolgen zijn voor veel van deze kinderen?
Kinderen willen gewoon eigen ouders
Want willen kinderen weg van hun ouders? In de meeste gevallen willen kinderen gewoon dat, als er al geweld en misbruik voorkomt, dit gewoon stopt, er hulp komt voor problemen en ze verder kunnen met hun vertrouwde leven, school, omgeving, vriendjes en vriendinnetjes.
Terugwijzende vinger
Mensenrechten, een woord waar Nederland vol van is. Wijzend naar verre landen, naar dictaturen. Veroordelend loopt Nederland voorop. Maar soms vraag ik mij af ik het gezag in dit land wel moet erkennen. Een gezag, dat vanuit puur machtsmisbruik en dictatoriale bevoegdheden doet waar het zin in heeft. Oorlogsmisdaden in Indonesië? We maken even een wet waardoor mensen die dat hebben begaan nooit meer veroordeeld zullen worden. Een aangifte tegen pleegouders of jeugdzorginstellingen? Dat onderzoeken we niet eens, we gaan ons eigen verrotte vlees niet keuren. En dan, achteraf kun je als slachtoffer nog proberen een gesprek te vragen met het verantwoordelijke ministerie.
Verantwoordelijk?
In het land van gezinshereniging en mensenrechten mocht ik mijn ouders niet kennen, mijn broers en zussen niet, mijn hele familie niet. In de rechtsstaat Nederland mochten onder eindverantwoording van justitie (tien-) duizenden kinderen uithuisgeplaatst worden, vernederd, geslagen en misbruikt worden, en werden verantwoordelijken vaak opzettelijk niet vervolgd. Hoezo wetten, gezag?
En dan wil ik, als staatsburger, het ministerie vragen om uitleg, om antwoorden. Juist omdat het gaat om fundamentele mensenrechten als bescherming, het recht op een gezinsleven, recht op voeding, onderwijs, lichamelijke integriteit. Ik heb vragen over wat verder is uitgespookt met leden van mijn familie, waarom verkrachting, met het hoofd tegen de muur geslagen worden en genitale verminking ineens voor justitie geen issue meer is. Ik moest het doen met ”Daarvoor zijn andere instanties, die handelen het verder wel af. Succes ermee’.
Machtige overheid, kwetsbare burger
De ivoren toren van de overheid is nu niet anders dan in de jaren zestig toen ik in een pleeggezin werd geplaatst. Wellicht is niet alleen voor mij de tijd stil blijven staan, maar voor de overheid ook. De strijd is daarmee niet voorbij, zolang niet gesproken is over de fundamentele waarden van een democratie en rechtsstaat: mensenrechten en het uitvoeren van recht voor iedereen, ongeacht dat belangrijkste eerste artikel van de grondwet.
Maar gelet op de toekomst van de kinderen nu, zullen we dan artikel 0 invoeren? En in dit nulde artikel van de grondwet beginnen met dat al die rechten die we samen hebben afgesproken…vòòr alles gelden voor kinderen?
Referentie
Marie Agnès Combesque Clotilde Perrin, 2012. Alle mensen hebben dezelfde rechten. De universele verklaring van de rechten van de mens van 1948 uitgelegd voor kinderen. Publicatie Oxfam Novib
