‘Er is een revolutie gaande die in twee jaar haar hoogtepunt bereikt. Een miljard mensen heeft amper te eten, die komen toch in opstand? Van al het drinkwater dat we in Nederland per dag gebruiken om onze drollen weg te spoelen, kunnen de 800 miljoen mensen die geen schoon water hebben een dag leven. En binnen twintig jaar groeit de wereldbevolking met nog eens 2,5 miljard.
‘Ik deed eens een brainstormsessie met bankiers. Zij constateerden dat vijftig jaar ontwikkelingshulp weinig zoden aan de dijk had gezet en gingen over tot de orde van de dag. Ik stelde hun de vraag: wie heeft het beter dan zijn ouders? Iedereen stak een vinger op. Toen vroeg ik wiens kinderen het beter gaan krijgen dan zijzelf. Bijna niemand. Beangstigend, dat we het eigenlijk wel weten, maar niets doen. De politiek denkt dat ons pas over vijftig jaar een crisis wacht. Hou toch eens op, zeg! We gaan ten onder of we doen het nu rigoureus anders.’
Verwarring zaaien
‘Het probleem is dat we het licht nog niet hebben gezien. Er is geen visie, geen script van een nieuwe, duurzame wereld. Ik probeer daar iedere dag aan bij te dragen door te demonstreren hoe je voordelig duurzaam kunt leven. Met mijn ledlampen, mijn elektrische auto en huis zonder gas- en lichtaansluiting. Het hoeft niet soberder of duurder te zijn. Dat idee zit bij ons ingebakken en is een vorm van boete doen. Een naar verhaal waar we snel vanaf moeten. Eeuwen geleden wisten we niet hoe we perspectief moesten brengen in afbeeldingen, totdat iemand het uitvond. Nu kunnen we niet eens meer anders kijken. Eén voorbeeld doet duizenden volgen en dat is de kracht van demonstratie. Ik doe dat met de led-lamp. Als je haar begrijpt, dan snap je ook de elektrische auto en dat zonne-energie vandaag al goedkoper is dan gas en olie. Helaas zijn er mensen met economisch belangen die verwarring zaaien. Velen gaan daarin mee.’
Olie-oorlogen
‘Ik was ooit bij een lunch met de Amerikaanse generaal Petraeus, een republikein. Bovenaan zijn lijstje met argumenten voor de oorlog in Afghanistan stonden de olie- en gasvoorraden in die regio. En 93 procent van álle oorlogen gaan daarover. Toen hield hij een tijd zijn mond en zei vervolgens: o ja, er zijn ook nog terroristen en we moeten iets aan wederopbouw van dat land doen. Zijn opdracht is olie. Maar ook Shell-medewerkers willen een goede toekomst voor hun kinderen. Ze zitten in een spagaat. Als mens willen ze net zo goed een betere, duurzame wereld, zeggen ze zelf. Alleen werkt het systeem van hun organisatie niet mee.
Een aantal jaar geleden ging Tower Records failliet, de grootste platenwinkel van de VS. Niet omdat zij geen muziek via internet verkochten. Ze gingen gebukt onder de ballast van hun winkels, een oud systeem. Anderen waren daardoor beter. Is dat erg? Nee. De medewerkers zullen andere banen vinden.’
Weeffout
‘Toen ik tegen een econoom van de oude stempel zei dat mijn ledlampen 25 jaar meegaan, vroeg hij waar ik dan van leef. Moet ik de rest van mijn leven minder duurzame lampen maken? Als iedereen duurzaam licht heeft, kan ik toch lekker wat anders gaan doen? Het is een weeffout in ons economisch systeem. Het werkte nog toen we arm waren, handel gingen drijven en verspilling door overvloed geen issue was. Het bracht ons welvaart. Maar tijden zijn veranderd en de oplossingen zijn er al. We hoeven het bedrijfsleven niet meer in stand te houden. Bedrijven moeten er vanaf nu voor zorgen dat onze planeet in leven blijft.’
Bak ellende
‘We kunnen vandaag allemaal in elektrische auto’s gaan rijden en daarmee 90 procent van de transportenergie besparen. Vliegtuigen kunnen op algenolie vliegen, maar we moeten het wel gaan maken. Daarvoor hebben we een script nodig, zodat we niet in cirkeltjes blijven draaien. Dat heb ik tegen op films als An Inconvenient True en The Age of Stupid. Eén bak ellende zonder handelingsperspectief, terwijl de oplossingen voorhanden zijn. Laat ze dan zien!
Duurzaamheid gaat over de omgeving waarin je leeft en werkt. Als één persoon in jouw buurt het anders doet, denk je: dat kan ik ook. Zo ontstaat een kettingreactie als bij een dijkdoorbraak. Het druppelt, het gaat sijpelen en het wordt een stroom die de dijk doet bezwijken. En dan hebben we een revolutie.’
Het boekje Met een lampje de wereld redden, wat Led je? van Ruud Koornstra (50), lag in 2009 vier dagen in de winkel voordat de oplage van 8000 stuks uitverkocht was. Hij werkt aan een tweede boek; Het paradijs op aarde.
Meer lezen over de manier waarop we betekenis geven? Meld je hier aan.
