‘An Apple a day keeps the doctor away’. Was het maar zo dat het dagelijks eten van een appel u een gang naar de dokter bespaart. Deze dagen wordt in de media breed uitgemeten dat in de centrale hal van het Academisch Ziekenhuis in Utrecht (UMC Utrecht) bananen worden uitgedeeld. Een sympathiek gebaar, zeker. De directe aanleiding vormt de landelijke slokdarmkankerweek. Dat is merkwaardig. Een banaan zou heilzaam zijn tegen zuurbranden (pyrosis). En zuurbranden zou weer minder goed zijn voor de slokdarm. Enzovoorts (vult u maar in).
Maagzuur komt zo in een extra kwaad daglicht te staan. In een video-opname legt een verpleegkundig specialist het nog eens uit. Met een knipoog wordt er wel opgemerkt dat er geen wetenschappelijk bewijs is. ‘We moeten het maar vergelijken met Rennies’. Volgens mij zou men zich dan verre moeten houden van dit soort speculaties. Dit is voor bezoekers en patiënten mogelijk een verwarrende ervaring. Misschien mag je hiervoor zelfs het populaire woord ‘framing’ gebruiken. Nemen we als beroepsgroep hier afstand van Evidence Based Medicine?
Bewijslast
We vragen het na bij Banana Research die van niets weet. Een vraag richting de MDL (Maag Darm Lever) artsen staat nog uit. We mogen hopen dat patiënten zo verstandig zijn om niet hun maagmedicatie in te ruilen voor bananen. Een onderwerp voor de publieksacademie in het kader van de themaweek. Maagmedicatie wordt heel veel gebruikt. De laatste jaren ook als bescherming in combinatie met anti reuma middelen en aspirines. Ik doel dan op de maagzuur blokkers, de zogenaamde PPI’s (proton pump inhibitors). Misschien vormt deze kwestie een goede aanleiding om ook de andere kant van het verhaal te laten zien. Want maagzuur heeft ook een beschermende functie.
Maagzuurremmer
Volg me, wanneer ik in december 2013 op huisbezoek ga. Het staat uitvoerig beschreven in het boek Uitgebeend dat vorig jaar onder redactie van Marcel van Silfhout is gepubliceerd. Ik spreek in 2003 met een patiënt die we (vanwege de privacy) Peter de Vries hebben genoemd. Hij -een man van middelbare leeftijd – is voor de dood weggehaald. Maanden verbleef hij in het ziekenhuis. Een bacteriële besmetting met Salmonella ondermijnde zijn gezondheid. Misschien gaat het u dagen als ik u vertel dat het ging om de massale Salmonella besmetting in 2012 via zalm van de (Griekse) fabriek van de firma Foppen uit Harderwijk. Wat is opmerkelijk? Mevrouw de Vries nam meerdere toastjes met diezelfde zalm, maar werd niet ziek. De heer de Vries nam maar een enkel toastje en ontwikkelde eerst verschijnselen van braken en diarree, maar later ook een diepe shock. Bij mij doet dit een lampje branden. Uiteindelijk krijg ik de uitdraai van de apotheker van de heer de Vries uit die bewuste periode in handen. En wat blijkt? Naast Ascal wordt chronisch een maagzuurremmer (Omeprazol capsules) gebruikt.
Hypothese
De kwestie leggen we ook voor aan professor Martin Blaser die voor een prestigieuze lezing in het Concertgebouw in Amsterdam is aangetreden (foto). Hij bevestigt na afloop desgevraagd de hypothese. Vermoedelijk is er dus een causaal verband (oorzaak en gevolg). De heer de Vries heeft zijn maagzuur barrière ‘ ingeleverd’ en is gevoeliger voor het oplopen van een maagdarminfectie, bijvoorbeeld via etenswaren. Ook het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) is zich dit bewust. De bijsluiters zullen vast worden aangepast.
Risicofactoren
Conclusie moet zijn dat maagzuur zowel positieve als negatieve aspecten kan hebben. Dat zal per patiënt verschillen en dat geldt dan ook voor eventuele behandeling. Voor wat betreft het voorkòmen van slokdarmkanker zie ik meer heil in het aanpakken van andere risicofactoren. Eet smakelijk (banaan).
