Nog geen twee weken geleden liep ik door Sofia, de hoofdstad van Bulgarije. De avond was rustig en na een wandeling over de Straat van Hristo Belchev belandde ik in Ale House, een Bulgaarse bar waar je zelf je bier kan tappen. Boven de tafel waar je plaatsneemt hangt aan de muur een kastje met een kraan en een digitale meter. Elk druppeltje vocht dat je tapt wordt geregistreerd, als loodvrije benzine die je in een auto laat stromen. Aan het einde van de avond betaal je de rekening aan de hand van de meterstand. Bijna zeven liter kostte ons gezelschap zo’n veertig leva (twintig euro).
Waag het overigens niet om na afrekening alsnog een klein tapje te doen; de ober dreigt je aan de Orlov Most, de Adelaarsbrug, op te hangen.
Lallend en rollend gingen we naar ons appartement. Niet wetende dat stad en land veertien dagen later op zijn kop zouden staan. En dat de Adelaarsbrug het symbool van de val een regering zou zijn.
Onbetaalbaar
Sinds een paar dagen hebben tienduizenden zich daar verzameld, bij Orlov Most. Volgens de internationale persbureaus is het volk boos en komt men in opstand tegen de hoge energieprijzen. “Stroom en gas zijn voor sommige mensen echt onbetaalbaar geworden”, vertelt Joost Scholte, die al zeven jaar in Sofia woont en werkt als hoofd ontwikkeling voor een internetbedrijf.
De maatregelen die minister-president Bojko Borisov nam, zoals het ontslaan van zijn minister van Financiën en de belofte doen dat de tarieven lager zouden worden, deden de gemoederen echter niet bedaren. De protesten hielden aan. Volgens Scholte waren de stijgende prijzen vooral een katalysator om de gevolgen van de Bulgaarse toelating tot de Europese Unie aan te kaarten.
“Bulgarije wilde te graag in de EU komen, de vorige regeringen hebben te makkelijk op van alles en nog wat ‘ja’ gezegd. Daar gaan ze nu langzaam de prijs voor betalen, want dit land trekt het niet. De problemen met de energiesector komen ook voort uit een privatisering die moest gebeuren van de EU. ‘’
Bij de reeks aan demonstraties vielen ook gewonden, onder meer doordat de politie insloeg op de protesterende menigte. Om die reden kondigde minister-president Bojko Borisov vanochtend aan dat zijn regering zou opstappen en dat de parlementsverkiezingen vervroegd zouden worden van juli naar waarschijnlijk eind april. Want:
“Elke druppel bloed is een schande voor ons. Wij hebben onze macht gekregen van het volk. Vandaag geven we die terug. “
Scholte: “Als Borisov verder was gegaan dan had hij een beleidspunt moeten verdedigen waar hij ook niet achterstond. Hij vindt ook dat de mensen gelijk hebben, zijn partij (Burgers voor een Europese Ontwikkeling van Bulgarije, red.) heeft al aangegeven vanaf het begin de protesten te steunen. Maar hij kan er nu weinig aan veranderen. “
Populair
Het aftreden van Borisov betekent echter niet dat hij aan populariteit inboet. Integendeel, ondanks de berichtgeving dat hij met harde hand zou regeren en zelfs een autoritair stempel heeft, is de minister-president erg geliefd in eigen land. Meer dan twaalfduizend mensen betuigden de eerste twee uur na zijn besluit ook hun steun middels een bericht op zijn Facebook. Voor vanavond is ook een demonstratie georganiseerd waarin men oproept tot de terugkeer van Borisov.
Hij zal echter wachten tot de vervroegde verkiezingen. Scholte: “De andere politieke partijen hadden al geen idee over hoe ze hem moeten aanpakken. Nu hebben ze ook geen stok meer achter de deur omdat hij met deze actie het volk als het ware steunt.”
En de Adelaarsbrug? Daar zal het nog lang onrustig blijven. Hopelijk vloeit er niets.
Meer lezen van Geert Jan Hahn? Neem nu een abonnement!