Omdat BBB pas voor de eerste keer meedeed aan de Provinciale Statenverkiezingen, was het afwachten hoe groot de partij zou worden. Nou, heel groot dus. De grootste in Overijssel, Zeeland, Drenthe en waarschijnlijk ook Noord-Holland. Bleek reeds op woensdagavond. Het verlies van de huidige coalitiepartijen kwam daarbij niet als een verrassing, gezien de grote onvrede in de samenleving. Toch valt de enorme winst van BBB slechts maar ten dele te verklaren door het verlies van VVD, D66, CDA en CU.
Caroline van der Plas heeft vooral kiezers weggetrokken bij Forum voor Democratie en de PVV. Die partijen die, je zou haast zeggen van oudsher, de stem van het ontevreden volk verzamelden. FvD is zo goed als weggevaagd, ondanks de vele uren die Thierry Baudet door Nederland raasde om in zalen zijn achterban op te peppen. Die zalen zaten vol en waren enthousiast, toonde hij op Twitter. Forum zou de opiniepeilers en de media die de partij een flinke nederlaag voorspelden een poepie laten ruiken. Niet dus. De les die hieruit te trekken valt, is onder andere dat je veel van wat op sociale media voorbijkomt genuanceerd moet bekijken. Een tweet van Baudet met een ‘enthousiaste zaal’ zegt niet veel.
Over de PVV valt vooralsnog niet meer te melden dan dat de magie van Geert Wilders lijkt te zijn uitgewerkt. De burger kent zijn inmiddels grijsgedraaide plaat wel en is op zoek gegaan naar een alternatief dat misschien wel werk van zijn/haar ontevredenheid kan maken. De BBB.
Linksom of rechtsom
De regeringscoalitie had al geen meerderheid in de Eerste Kamer en het aantal zetels daar is verder geslonken tot 24 in de prognose. Met dank aan het CDA dat het meeste verloor in deze verkiezingen. Het CDA is de enige regeringspartij waarvan Carfoline van der Plas zeker stemmen heeft afgetroggeld. Hoe moet het nu verder met de regering Rutte?In de Tweede Kamer is er geen probleem, maar om wetten wet te laten worden zal de regering weer steun moeten zien te verwerven bij de oppositie in de Eerste Kamer. Dat kan linksom via PvdA/GroenLinks of via BBB. Beide partijen lijken uit te komen op 15 zetels. Genoeg voor een ruime meerderheid met de 24 van de coalitiepartijen. Anders wordt het stemmen sprokkelen geblazen bij de kleinere partijen.
Welke optie Mark Rutte en co ook kiezen: ze zullen een hoge prijs moeten betalen om wetten erdoor te krijgen. Denk aan het stikstofakkoord. Denk aan beleid rondom migratie, werkgelegenheid, klimaat.
Het complete gezicht van BBB
Tot nu toe was BBB slechts een eenmansfractie in de Tweede Kamer. Alhoewel Caroline van der Plas ruimschoots opvalt en aandacht krijgt als parlementariër, heeft ze daar weinig in de melk te brokkelen. Dat beeld is compleet veranderd na de Provinciale Statenverkiezingen. BBB is een factor van betekenis geworden in de Eerste Kamer en zal over elk politiek onderwerp een standpunt moeten gaan innemen. Een standpunt dat gewicht in de schaal legt.
Hoe BBB over het stikstofakkoord denkt, is van het begin af aan duidelijk geweest. Maar de partij heeft niet zo’n gigantische hoeveelheid stemmen gekregen alleen daarom. De kiezers zijn over nog zoveel meer zaken ontevreden en hoe Van der Plas en co daarover denken, is nog lang niet altijd duidelijk. Bovendien botsen de belangen van de boeren op menig vlak met die van de burger. Hoe gaat zij daar een evenwicht in vinden? Ik noem als voorbeeld migratie. Vele Nederlanders zijn van mening dat daar een halt aan moet worden toegeroepen. Dit terwijl de landbouw in grote mate afhankelijk is van arbeidsmigratie. Arbeidsmigranten zijn een andere categorie dan asielzoekers. Maar of iedere Nederlander dat onderscheid even helder ziet …
Caroline van der Plas kan aan de bak met haar partij. BBB moet nu haar complete gezicht laten zien. Het is niet meer slechts de partij van boze boeren. Het is de partij van heel veel ontevreden Nederlanders. Dat schept verwachtingen. De vraag is of de partij die verwachtingen kan waarmaken.
