Kent u die? Dat is sinds 2018 de fusie van de hoofdstedelijke Stadsschouwburg en de befaamde Toneelgroep Amsterdam. Herrie in de kiet? Ja! Er is een bepaald ongezonde werkcultuur ontstaan in de jaren 2001-2023 (!!) onder de leiding van de immer bewierookte artistiek directeur Ivo van Hove. Uitschelden, fysiek geweld en ander grensoverschrijdend gedrag waren schering en inslag en bleven onbestraft. Dat blijkt allemaal uit onafhankelijk onderzoek van het bureau Verinorm. Hoewel het personeel aangaf dat de sfeer onder de nieuwe artistiek directeur Eline Arbo (he leuke achternaam) is verbeterd, zijn er afgelopen jaar toch nog 12 klachten ingediend, waarvan er maar 5 in behandeling zijn genomen.
NRC onderstreept de bevindingen deze week met een reconstructie op basis van o.a. een geheime opname van de personeelsbijeenkomst waarop de directie het onderzoek presenteerde. Daaruit blijkt dat een acteur tijdens een voorstelling richting Eerste Hulp was geslagen; dat klachten over scheldpartijen en machtsmisbruik jarenlang werden genegeerd; dat twee oud-directieleden met vertrekpremies en zwijgplicht vertrokken; en dat Ivo van Hove vorig jaar zomer na zijn plotselinge opstappen als artistiek directeur voor een gelijk gebleven salaris van 145.000 eurootjes in dienst is gebleven als ‘adviseur & regisseur’.
De druk op ITA is groot, want een deel van hun miljoenensubsidie komt uit de staatskas en het huidige parlement is nou niet echt cultuurminded. En een dergelijke doorlopende beloning voor een afgetreden brulboomer werkt uiteraard als een katalysator. Een ieder die, net als ik, werkzaam was of is, in het métier van theater, schone kunsten en/of media, verbaast zich hier geenszins over. Ergo: degenen die zich niet conformeerden aan de hiërarchische, vorige eeuwse werkstructuren zijn namelijk allang vertrokken. Vrijwillig of gedwongen. En daarbij zijn heel veel talentvolle mensen voor deze beroepen verloren gegaan.
Een talent komt altijd bovendrijven zegt u? Nou alleen als de ‘boven je gestelden’ dat toelaten. Want er worden in die sector heel wat ‘banvloeken’ uitgesproken. In de trant van “Als je dat aan de grote klok hangt of als je met die persoon blijft omgaan, dan is daar het gat van de deur!” En ondanks dat er heel veel nevenschade is bij alle door #MeToo ingezette affaires (er worden werkelijk mensen geofferd, waardoor de echte schuldigen soms nog in de luwte blijven), is het wel plezant dat gans het land eens kennis neemt van hoe het er achter de schermen van hun favoriete toneelgezelschap, televisieprogramma of oratoriumvereniging aan toegaat.
Het gaat in genoemde gevallen om politiek correcte babyboomer-kerels. Voor het oog van de natie o zo links geëngageerd en vooruitstrevend, NRC’tje op de connolly-lederen achterbank van hun Saab of Volvo. In hun werkelijke handel en wandel net zo erg als de regenten van de 18e eeuw. En met net zulke onevenredig hoge salarissen. Want het is zo eenzaam aan de top, nietwaar? Dag Matthijs, dag Theo, dag Pee Jee, dag Ivo. B-U-K-K-E-N! Blijf lekker in één van jullie 2 of 3 huizen zitten. Zonder geldstress. Van mij hoeven jullie echt niet aan de galg, maar hou jezelf met je riante middelen wel zo onzichtbaar mogelijk.
Nadat ITA vorige week de banden met Ivo van Hove had verbroken, liet laatstgenoemde in een schriftelijke reactie weten erkentelijk te zijn voor de kans die hij kreeg om samen met ITA internationaal erkende artistieke successen te boeken. Daarnaast roemde hij de bouw van de Rabozaal achter het bekende klassieke pand aan het Leidseplein. Over de rol die hij zelf speelde bij het ontstaan van de angstcultuur, schreef hij niets.
Ik voel het einde van een tijdperk naderen. Alles tot zo’n beetje bouwjaar 1960 gaat volgend jaar met pensioen. Over een paar jaar kunnen we waarschijnlijk naar een musical over genoemde godenzonen uit de media en het theater: The Boomer Boys!
Illustratie: theboomerboysmusical.com
