Laat ik mijzelf eerst introduceren. Man, 53, sinds mei 2006 woonachtig te Antwerpen en al een aantal jaren bezig te proberen terug te keren naar Nederland. Nederland verlaten, gaat heel eenvoudig. Terugkeren, blijkt schier onmogelijk. Ik kom daar hieronder op terug.
Eigenlijk ben ik zeer liberaal ingesteld, Mark. Ik doe niets liever dan mijn eigen boontjes doppen en ben in principe voor zo veel mogelijk keuzevrijheid voor mensen om hun eigen levensrichting te bepalen. Zelf leef ik ook naar die gedachte. Ondanks dat ik een serieuze fysieke beperking heb.
Bijna 17 jaar geleden zat ik op een dood punt in mijn leven. Het hierboven genoemde principe volgend, besloot ik mijn leven om te gooien. Ik had verandering van omgeving nodig en besloot vanuit mijn geboortestad Rotterdam naar Antwerpen te verhuizen. De verhuis verliep zonder problemen. Ik had vooraf geen concrete tijdsduur in gedachten die ik in Antwerpen wilde verblijven. Rond 2014/2015 was het tijd geworden te gaan werken aan een terugkeer naar Nederland. Tot op de dag van vandaag is de gewenste terugkeer een crime gebleken, Mark. Een crime waar jij niet overal tot in de details de hand in zal hebben gehad. Maar waarin jij als CEO van Nederland wel degelijk het beleid mede hebt bepaald. En aan dat beleid schort vooral één ding: flexibiliteit in wet- en regelgeving om maatwerk te leveren.
Participatiewet
Ik heb de nodige jobs gehad in Nederland en Antwerpen. Bij de meeste lukte het mij om er zelf binnen te geraken, zonder hulp van buitenaf. Soms had ik wat hulp via wet- en regelgeving om mensen met een beperking aan de slag te krijgen in het normale bedrijfsleven. Als ik het zelf kan regelen, doe ik het zonder die speciale regelgeving. Lukt het niet, ben ik blij dat die wet- en regelgeving er is.
Sinds 2015 is in Nederland de Participatiewet van kracht. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt moeten ermee aan het werk worden geholpen. Onderdeel ervan is de Banenafspraak waarin de overheid en het reguliere bedrijfsleven hebben afgesproken in tien jaar tijd minstens 125.000 banen voor de doelgroep te scheppen. Prima! Geweldig voornemen. Maar, beste Mark, waarom sluit de Participatiewet op voorhand bepaalde categorieën mensen uit de doelgroep uit?
Hoger opgeleiden met een beperking kunnen geen aanspraak maken op de Participatiewet. Nederlandse staatsburgers met een beperking die in het buitenland wonen ook niet. Het is mij nu al twee keer overkomen dat een Nederlandse werkgever grote interesse in mijn kennis en vaardigheden toonde en mij graag op gesprek wilde laten komen. Dat ik een fysieke beperking heb, was geen probleem. De organisatie/het bedrijf wilde juist graag iemand met een beperking in dienst nemen. Maar dan wel iemand die ingeschreven staat in het doelgroepenregister.
Dat was gelijk einde verhaal. Ik kan mij niet laten registreren in dat register, omdat ik a) nog in het buitenland woon en b) te hoog ben opgeleid. Waarom is dat register ingesteld? Ik kan me indenken dat er een administratieve reden voor was, maar het sluit veel mensen uit de doelgroep die dolgraag aan de slag willen bij voorbaat uit. Dat is niet flexibel en niet liberaal.
Woningmarkt
Iedere beperking brengt weer specifieke obstakels met zich mee. In mijn geval is het vooral dat ik moeilijker loop en maar één hand kan gebruiken. Dit heeft zijn weerslag op het aanbod van voor mij geschikte woningen. Ik ben in Nederland op zoek naar een benedenwoning of een gebouw met lift. Omdat ik afhankelijk ben van het openbaar vervoer, is het verder noodzakelijk dat mijn woonlocatie niet te ver van de winkels en dat ov gevestigd is. Ga daar maar eens naar zoeken!
Een sociale huurwoning huren in de grote steden? Ik sta al bijna negen jaar ingeschreven in Rotterdam. De particuliere sector dan? Heb je enig zicht op de absurde prijzen die daar worden gevraagd, Mark? Men durft gerust 800 euro voor een studio van nog geen 30 vierkante meter te vragen. Gemeubileerd weliswaar, maar die meubels zijn voor de verhuurder ook na één of twee jaar belastingtechnisch afgeschreven. Als huurder blijf je er wel mooi voor betalen. En dan mag je het toilet ook nog met een buur delen. Ik heb het in dit concrete voorbeeld niet eens over de Randstad, maar over een casus in Roosendaal (ik heb verder niets tegen Roosendaal).
Ik heb zoals gezegd niets tegen het liberalisme. Ook niet tegen de vrije markt economie. Maar in veel sectoren is die vrije markt economie volledig doorgeslagen. Onder andere op de woningmarkt. Het is daarom geen wonder dat zoveel Nederlanders en toegelaten asielzoekers staan te springen om een betaalbare woning. Die zijn er gewoon niet.
En dan de staat van de woningen. Bij bestaande woningen is het te verwachten dat die niet allemaal perfect toegankelijk zijn voor mensen met een beperking/ouderen. Hoe gaat dat plaatje eruit zien met al die nieuwe woningen die er de komende jaren bij moeten komen van Hugo de Jonge? Wordt toegankelijkheid de standaardnorm? Met de toenemende vergrijzing en nog vele mensen met beperking die graag zo zelfstandig mogelijk zouden willen wonen, is dat wel een eerste vereiste. Als de toegankelijkheidsnorm nu eens voor altijd zou worden vastgelegd in duidelijke wet- en regelgeving.
Nederland nog steeds ‘gaaf land’
Ik heb de afgelopen tien jaar veel door de EU gereisd en daarbij veel met mensen gesproken over hoe zij hun leven in de betreffende landen ervoeren. Kijk maar eens op Mensen met een beperking aan het woord. Je zou het haast niet durven zeggen met alle boze boeren, stakende buschauffeurs en zovele anderen die ontevreden zijn. Nederland is nog steeds een ‘gaaf land’ in vergelijking met andere EU-lidstaten. Veel is mogelijk. Er zijn voorzieningen voor hen die het minder goed treffen in het leven. Ik snap dat daarvoor regels moeten worden vastgelegd. Maar je bent de boel te veel aan het dichtmetselen, Mark. Al jaren.
Te veel regels, te veel uitzonderingen op de regels. Mensen zien door de bomen het bos niet meer en komen niet vooruit in hun leven. Je kunt niet iedere Nederlander in één en dezelfde wet of regeling onderbrengen. Dat geeft frictie in de uitvoering. Mensen raken geïrriteerd daardoor en op den duur vertaalt die irritatie zich naar rebellie, bijvoorbeeld in het stemhokje.
Aan dat dichtmetselen kun jij in de eerste plaats zelf iets doen als CEO van Nederland, Mark! Wanneer ga je een meer daadwerkelijk liberaal beleid voeren? Dat is beleid met de nodige flexibiliteit. Waardoor meer mensen met beperking eenvoudiger meer kansen krijgen op de arbeidsmarkt, een beroep op de Wmo en andere voorzieningen eenvoudiger wordt, iedere Nederlander weer perspectief krijgt in zijn/haar leven. Flexibiliteit kan goed samengaan met wet- en regelgeving. Maak als regering vooral wet- en regelgeving om uitwassen en misbruik te voorkomen. Laat verder voldoende ruimte over voor flexibiliteit, zodat iemand die niet helemaal in het bedachte hokje past toch mogelijkheden heeft om erin te geraken. Liberalisme ademt per definitie flexibiliteit!
Vicieuze cirkel
Ik heb momenteel een duwtje in de rug nodig. Een startpunt van waaruit ik een nieuw bestaan in Nederland kan opbouwen. Werk en een woning zijn daarbij het belangrijkst. Met die twee zaken bevind ik mij echter al jaren in een vicieuze cirkel. Door inflexibiliteit in de wet- en regelgeving. Ondanks het feit dat ik op veel voorzieningen een beroep zou kunnen doen vanwege mijn beperking, kom ik nergens voor in aanmerking. Alleen, omdat ik in Antwerpen woon. Terwijl ik dolgraag naar Nederland wil terugkeren! Ik ben ervan overtuigd dat ik in Nederland momenteel meer mogelijkheden heb opnieuw een zelfstandig leven op te bouwen dan hier in Vlaanderen. Dus met werk, een eigen inkomen. Maar dan moeten de randvoorwaarden wel kunnen worden gerealiseerd. En dat maakt de huidige wet- en regelgeving momenteel praktisch onmogelijk voor mij.
Ik ben dan wellicht een heel specifiek geval, maar ik ben er zeker van dat er vele Nederlanders zijn die op de een of andere manier ook in een vicieuze cirkel terecht zijn gekomen. Nederlanders met en zonder beperking. Een vicieuze cirkel door onvoldoende flexibiliteit in wet- en regelgeving. Het is hoog tijd dat je beleid in gang gaat zetten dat Nederland weer flexibeler maakt, Mark. Doe het nu! Dat is nu hoognodig, om bij de VVD-verkiezingsslogan te blijven.
N.B.: aan iedereen die dit leest: wie denkt mij te kunnen helpen met een baan/langdurige freelance opdracht of woning, mag zich uiteraard direct melden per mail. Mailadressen staan op mijn sites.
