Met spanning keek Brazilië deze week naar de zuidwestelijke deelstaat Mato Grosso do Sul, waar een conflict tussen indianen en sojaboeren – voorlopig – met een sisser afliep. Bij de waterkoeler gingen de gesprekken echter over heel iets anders: met nog maar een week te gaan tot de Confederations Cup, de generale repetitie voor het WK van volgend jaar, bungelt Brazilië op een beschamende nummer 22 op de FIFA-wereldranglijst.
Dweilen met de kraan open
Niet wereldschokkend, maar toch het noemen waard: maandagochtend stond de vloer van de vertrekhal van de internationale luchthaven van Salvador voor de zoveelste keer dit jaar vol emmers om het regenwater dat door het dak sijpelde op te vangen. Zoals zoveel vliegvelden in Brazilië wordt de luchthaven van Salvador op het moment flink verbouwd, maar aan het repareren van het dak is men blijkbaar nog niet toegekomen. Raar, want Salvador is over een week één van de speelsteden van de Confederations Cup.
Indianen op het oorlogspad
Munduruku-indianen protesteerden woensdag in Brasília tegen de bouw van de Belo-Montestuwdam, die hun leefgebied in de noordelijke deelstaat Pará onder water zal zetten. Beeld: Antônio Cruz / Agência Brasil
Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar voor de gemiddelde Braziliaan zijn indianen net zo’n ver-van-mijn-bedshow als voor iemand in, pakweg, Bunnik. Als inheemse volkeren al in het nieuws komen, dan is dat omdat ze economische belangen in de weg staan. Dat deden ze deze week op spectaculaire wijze.
En dat bleef niet zonder gevolgen. Vrijdagavond stapte Marta Azevedo, de president van het Braziliaanse bureau voor Indianenzaken FUNAI dat verantwoordelijk is voor het welzijn van de inheemse bevolking, om gezondheidsredenen op. Ze laat een hoofdpijndossier achter, want hoewel het conflict dat deze week in Mato Grosso do Sul volledig uit de hand dreigde te lopen met een sisser afliep zijn de problemen die de verhoudingen tussen de indianen en de staat op scherp zetten allerminst opgelost.
Goddelijke kanaries zien groen en geel van… schaamte?
Veel spraakmakender dan de indianen waren echter de Goddelijke Kanaries. Het nationale elftal van Brazilië zakte deze week namelijk naar nummer 22 op de FIFA-wereldranglijst. Nog nooit eerder stond Brazilië, dat vijf keer wereldkampioen werd, zo laag. En dat met nog maar een week te gaan tot de aftrap van de Confederations Cup.
Hotdogs en andere vette meuk
Het verder wegzakken van het Braziliaanse elftal op de wereldranglijst werd deels veroorzaakt door het teleurstellende gelijkspel tegen Engeland afgelopen zondag. Dat vriendschappelijke duel was trouwens de eerste wedstrijd die gespeeld werd in het gerenoveerde Maracanã-stadion in Rio de Janeiro. Net zo min als over de Goddelijke Kanaries waren de toeschouwers te spreken over de lange rijen voor de toiletten en de zelfs voor Braziliaanse begrippen forse prijzen in de snackbars (acht reais, oftewel bijna drie euro, voor een hotdog.)
Het zal negenennegentig procent van de wereldbevolking ontgaan zijn, maar een andere vette hap, de acarajé, was het afgelopen jaar de inzet van een felle strijd tussen de FIFA en de hoedsters van de Afro-Braziliaanse ziel van Salvador, de Baiana’s. De acarajé is voor Salvador wat haring is voor Volendam, dus acarajé-stalletjes mochten tijdens de Confederations Cup en het WK niet ontbreken, althans dat vonden de Baiana’s.
De FIFA vond echter dat de Baiana’s een eindje moesten oprotten met hun palmoliewalm, en wel tot buiten een straal van twee kilometer rond het stadion. In dat gebied hebben WK-sponsoren als McDonalds en Coca Cola namelijk het alleenrecht op de verkoop van vette meuk. Toch ging de FIFA deze week overstag. Dankzij de niet-aflatende aandacht van de lokale media voor de zaak van de Baiana’s kunnen voetbalsupporters straks kiezen tussen een Big Mac en een gefrituurde bonendeegbal.
Turkse taferelen
Wat doe je in Brazilië als je ergens tegen wilt demonstreren? Dan ga je naar de drukste verkeersader van de stad en sluit die af. Dat deden honderden demonstranten donderdag- en vrijdagavond in São Paulo, uit protest tegen een prijsverhoging in het openbaar vervoer. Ze blokkeerden de Avenida Paulista, sloopten bushokjes en richtten grote schade aan in een metrostation. Ook in Rio, Natal en Goiânia gingen forensen de straat op tegen duurdere buskaartjes.
In Salvador sloten dinsdagochtend honderden medicijnenstudenten de belangrijkste verkeersader van de stad af uit solidariteit met hun docenten, die van de particuliere universiteit FTC al twee maanden hun salaris niet uitbetaald kregen.
Zowel in São Paulo als in Salvador trad de oproerpolitie hardhandig op, met traangas en rubberkogels. Geïnspireerd door hun Turkse collega’s wellicht? In deze fotogalerij van dagblad A Tarde zie je hoe het er in Salvador aan toeging.
Volgende week
Aanstaande zaterdag gaat de FIFA Confederations Cup van start en lees je hier in plaats van een weekoverzicht een opiniestuk over het beeld van Brazilië dat de media u de komende drie jaar (Confederations Cup, WK, Olympische Spelen) gaan voorschotelen.
