Het systeem is zo simpel dat ik me afvraag of ik het uit moet leggen, maar voor de zekerheid doe ik dat toch maar even.
De ‘pijp’ rechts op de foto is een bushalte. Bij het betreden daarvan betaal je de rit. Daarna wacht je op de bus, die vervolgens razendsnel door de stad zoeft. Aparte busbanen en het feit dat de chauffeur geen kaartjes hoeft te verkopen of informatie hoeft te geven zorgen voor een vlotte reis: een stop duurt niet langer dan de tijd die passagiers nodig hebben om in- en uit te stappen.
Curitiba, in het zuiden van Brazilië, was de eerste stad ter wereld die een hoogwaardig bussysteem met metrokenmerken aanlegde, een concept dat in OV-jargon vaak wordt aangeduid met de afkorting ‘BRT’, die voor Bus Rapid Transit staat. Dat was in 1979, toen de stad als kool groeide maar geen geld had om een ‘echte’ metro aan te leggen. Lange drieledige bussen, vrije busbanen en bushaltes waar je vóór het instappen betaalt bleken een even voordelige als praktische oplossing.
Het idee is simpel, maar je moet er maar opkomen. Wellicht is de belangrijkste Braziliaanse bijdrage aan de beschaving niet de samba, maar het BRT-concept. Wereldwijd stelde het in Curitiba uitgevonden systeem tientallen armlastige steden in staat om de burger voor relatief weinig geld hoogwaardig openbaar vervoer te bieden. Vandaag de dag rijden er op het Braziliaanse systeem gebaseerde snelbussen in steden als Jakarta en Bogotá, maar ook in Los Angeles en Adelaide.
Gezien het internationale succes is het navrant dat het systeem in Brazilië zelf tot nu toe zo weinig navolging kreeg. Maar daarin is verandering aan het komen. Sinds een paar maanden verbindt in Rio de Janeiro een nieuwe BRT-lijn de internationale luchthaven met het westen van de stad. Ook in Belo Horizonte en Brasília werden eerder dit jaar BRT-lijnen in gebruik genomen; in de noordelijke stad Belém wordt aan een netwerk gebouwd en Salvador heeft plannen.
