‘Bureaumuzikant die hongert naar expressie’

REMEDIE – Twentse makers over kunst en cultuur in crisistijd.

Christoph Mac-Carty uit Enschede, dirigent, pianist, arrangeur, docent.

“Eigenlijk ben ik nu weer terug bij dat jongetje van vroeger.

Alleen thuis, aan het improviseren achter de piano. Zo ben ik ook begonnen mijn muzikale gevoel te ontwikkelen. Het klinkt misschien pathetisch, maar voor mij is het belangrijk om het zo te voelen. Ik kom tot inkeer – eigenlijk is dat de kortste samenvatting van mijn leven in deze coronacrisis.

Mijn agenda is zoiets als een souvenir geworden. De laatste maanden staan vol met herinneringen die niet konden ontstaan. Normaal ben ik in het voorjaar continu op pad van repetitie naar workshop naar concert naar juryklus. En altijd zijn er andere mensen: publiek, collega’s, koorleden. Ik besef nu hoe dat contact me voedt. Het gaat meer om de ontmoeting dan om de muziek.

Met het koor ‘Dekoor Close Harmony’ uit Utrecht, waarvan ik sinds 2008 dirigent ben, zouden we opnieuw naar de Wold Choir Games gaan. Een Olympiade voor zangers, dit keer in België. Bovendien stond er een grote tournee door Zuid-Duitsland gepland en zouden we deze zomer zingen op het Szigetfestival in Hongarije. Zoveel zin had ik in deze en andere dingen.

Ik las wel vaker momenten van stilte in, maar dat is toch wat anders dan wat ons nu allemaal overviel. De eerste weken na de lockdown was ik zelf ook nog ziek. Met corona-achtige verschijnselen, waardoor ik mezelf in quarantaine moest zetten. Toen hakte het alleen-zijn er wel in. Maar na verloop van tijd trad toch de acceptatie in. Ik besefte: het leven daagt me uit om me naar binnen te keren. Je daar tegen verzetten brengt niks goeds. Die berusting had ik twintig jaar geleden nog niet kunnen opbrengen hoor. Ik heb dat moeten leren.

Ik werd weer helemaal wakker

Wat voor mij nu belangrijk is: iedere ochtend een wandeling, goed en gezond eten en elke dag zingen. Zo voel ik mezelf en merk ik dat ik daar ook even genoeg aan kan hebben. Dat je met drie dagen niks toch een aardig leven leidt. Ook al ben ik het af en toe helemaal zat. De eerste ontmoetingen na die isolatie, eerst met een vriend in Utrecht en later hier in Enschede, oh man. Wat een eindeloze vreugde was dat. Ik werd weer helemaal wakker.

Ondertussen was ook het online leven op gang gekomen. Ik ben nu een bureaumuzikant, ha ha. Op het conservatorium, waar ik een dag per week les geef, ging alles supersnel digitaal. Maar het mooiste moment was de eerste keer dat ik de video Dekoor in quarantaine onder ogen kreeg. Wow, al die gezichten, zoveel vreugde en liefde.

En dat terwijl ik zelf eerst nogal sceptisch was. Als dirigent bewaak je ook de kwaliteit. Maar er was zo’n natuurlijke drive om dat filmpje te maken, ik kon niet anders dan het loslaten. Ik wist: het is belangrijker dat we als koor in leven blijven dan dat we een perfect product afleveren. Die video was in alle opzichten een enorme troost. Pas geleden hebben we er nog een opgenomen. Met mij als coach aan de zijlijn. Ik weet nu dat ik niet per se de kar hoef te trekken.

Repeteren doen we wekelijks via Zoom. Al kun je door de vertraging in het geluid niet echt samen zijn. Het magische van een koor, het versmelten van al die stemmen, dat valt echt weg. Het gaat meer om de ontmoeting.  Sommige doelen heb ik losgelaten. Als je nu nog blijft gaan voor de hoogste kwaliteit verstoor je iets sociaals dat veel wezenlijker is.

Een beetje in het verlengde van de masterclasses en workshops die ik al gaf aan koren ben ik nu aan het nadenken over een aanbod voor solo-coaching in zang en pianospel. Een half uur vitamines uitstrooien, daar krijg je zelf ook veel voor terug. Wie weet is het ook een inkomstenbron voor als dit langer duurt. Gelukkig heb ik op de korte termijn nog geen grote problemen. Ik hoor in mijn omgeving wel schrijnende verhalen.

Natuurlijk gaan we ooit weer knallen in TivoliVredenburg

Ik hoop dat we vanaf juni weer live kunnen repeteren. Ik zie het wel voor me, in een park in Utrecht, drie keer een uur met telkens tien zangers. Als het mag. En ik blijf dromen van een live gestreamd concert, ergens in een stal, manege of wei. In juli misschien. En straks weer eens knallen in de geweldige Hertz-zaal in TivoliVredenburg. Met 500 man dicht op elkaar. Natuurlijk gaat dat weer gebeuren. Het kan het even duren, maar tijd is nu ook relatief.

Ons oude leven, in die eeuwige turbo-drive, als het al terugkomt is het niet vol te houden. Dat de economie in elkaar stort nu we alleen nog de noodzakelijke dingen kopen, dat klopt toch niet? Dat besef hoort bij de mooie kanten aan deze crisis. Ik ben ook niet bang dat de cultuur ten onder gaat, al blijft steun noodzakelijk. Niet voor niets schiet het nu uit alle poriën. Ik merk het ook aan mezelf. Hoe fijn het was het om met Borboleta Music de eerste livestream van Theater Concordia te kunnen begeleiden. En in de studio een soundtrack te improviseren bij de documentaire ‘Het geweten van een stad’ over de Enschedese dominee Overduin. Zo’n behoefte aan expressie; uitgehongerd was ik.

www.dekoor.nl

www.borboletamusic.nl

De quarantainevideo Send Me On My Way van Dekoor: https://www.facebook.com/DekoorCloseHarmony/videos/645391256296571/

Mijn gekozen waardering € -

Journalist en tekstschrijver in kunst en cultuur.