Coat or not to coat

Is het moment aangebroken om in de strijd tegen de ziekenhuisinfecties antibacteriële coatings in te zetten. Een prangende vraag. Voor een antwoord reisden wij onlangs naar Heerlen

Antimicrobiële coatings in de gezondheidszorg

Er is veel aan gelegen om uitbraken van ziekenhuisinfecties te bestrijden en liever nog te voorkomen. Door de resistentie ontwikkeling tegen antibiotica wordt naar alternatieven gezocht.  Maar op donderdag 15 november 2018 komen de usual suspects bij elkaar op hogeschool Zuyd in Heerlen. Bevredigend?

Antibacteriële coatings
Belangstellenden en belanghebbenden bij antibacteriële coatings. De langverwachte eindconferentie van het Sia-Raak publiek project. Na een inleiding van Francy Crijns, projectleider, werd een aantal voordrachten verzorgd. Daarbij ging het over zorggerelateerde infecties (Patrick van der Poel), antimicrobiële coatings vanuit gebruikersperspectief (Karin Voortman-Overbeek), antimicrobiële coatings en effectiviteit van Titanium-oxide gebaseerde coatings (Rinaldo van Meel/Olaf Brouwers). Na de pauze verhaalde Birgit Teunissen (LIME & CHILL) over de businesscase. Afsluitend een paneldiscussie onder leiding van Paul Borm (voormalig lector, Nanoconsult/ Nano4Imaging). 

Ziekenhuizen
Om een lang verhaal kort te maken. De coatings bleken in deze opzet eigenlijk niet effectief in het verlagen van de bacteriële load. Dit in vergelijking met een controle situatie. Er werd in een drietal Limburgse ziekenhuizen gedurende enige tijd gemeten na het aanbrengen van coatings in patiëntenkamers. Deze werden als “Living Labs” omschreven. Studenten werden betrokken bij de uitvoering van het onderzoek. De dynamiek binnen de verpleegafdelingen was door de tijd heen zeer wisselend. Het aantal variabelen was -hetgeen niet hoeft te verwonderen- heel groot. Opmerkelijk (en op zich verheugend) was dat de hygiënische uitgangssituatie over het geheel genomen gunstig bleek. Er was een lage bacterieload. Nadeel: het effect van een interventie is dan natuurlijk ook minder duidelijk. In de discussie ging het niet zo zeer over de opzet van het onderzoek. Paul Borm vond dat de statistische analyse anders had gekund, waardoor er mogelijk toch  verschillen te zien zouden zijn tussen bacteriële load in gecoate versus niet-gecoate kamers. Hierover verschillen de meningen.

Repliek
Een insider: De gedachte en de opzet was goed, echter de uitvoering en analyse een stuk minder. Het begon al met de mededeling dat het TiO2 (titaniumdioxide) kristal gedoped is in zilver zodat er geen UV-straling meer nodig is.  Ik weet niet wie dit verteld heeft, maar het klopt echt totaal niet. Het zilver zat in het kristal om ervoor te zorgen dat de energie werd opgeslagen in geval er tijdelijk minder UV-straling zou zijn. Nu zit er < 1 mg/kg zilver in de coating. Het is, zo goed als niet meer traceerbaar. Dit is gedaan omdat nanozilver op termijn zal worden verboden. In de coating die hier voor de test is gebruikt, was dit al het geval. Om niet meer afhankelijk te zijn van UV-straling is dmv quantum-dot technologie het TiO2 kristal gemanipuleerd om zo de VLR (Visible Light Response) te creëren. Ik kreeg sterk het idee dat de onderzoekers niet geheel op de hoogte waren met de werking van de coating. Dit bleek wel bij de “30 minuten test”. Als men zoiets bedenkt snapt men niet wat de werking en het doel van de coating is. Dit is echt “waste of time”. De Living lab condities in de patiëntenkamers waren tijdens de test niet steeds hetzelfde. Dit is natuurlijk wel een voorwaarde voor een test in deze vorm. Je kunt zodoende nooit tot de juiste conclusies komen. De resultaten van dit onderzoek staan haaks op de analyses van eerdere projecten in ziekenhuisomgevingen. Zoals een onderzoek in het Slingeland ziekenhuis in Doetinchem. Daar is onderzoek gedaan naar 5 bacteriesoorten op 5 specifieke ziekenhuisondergronden. Men vond daar wel significante verschillen. Ook zijn er onderzoeken uitgevoerd door Erasmus MC op de coating in ambulances in Rotterdam. Ook hier waren significante verschillen te zien. Evenzo onderzoeken in de ICU van het Attikon Ziekenhuis en de ambulances in Athene. Ook hier waren de verschillen zeer duidelijk te zien. Het is dus vreemd, vind ik, dat er in de ziekenhuizen in Limburg totaal geen verschillen zijn gevonden. Al met al riep de presentatie van de analyses dus nogal wat vragen op. Ook begrijp ik niet waarom er geen gebruik is gemaakt van de ATP-meting. Dit geeft in de praktijkomgeving een heel goed beeld van de situatie. Er is trouwens een (Engelse) ATP norm voor ziekenhuishygiëne.

Dupliek
Door de onderzoeker is vermeld dat er ook zilver in lage concentratie in de coating zit, niet dat het kristal gedoped is in zilver Dit is wel wat verwacht wordt vanuit infectiepreventie. We hebben het getest in het lab, en daar blijkt wel een effect, maar minder dan na 24u. Dit is net de kracht van het onderzoek! Het is real life, je wil dit niet standaardiseren. Je wilt weten of het in deze variabele setting, zoals die in werkelijkheid is, ook effect heeft. Daarom zijn er zoveel meetpunten genomen en zijn de kamers een half jaar gevolgd. De variabelen condities zijn zowel in gecoate als niet gecoate kamers aanwezig. Het betreft verschil in patiënten, verpleegkundige handelingen, aanraken van hotspots, …. Dit was net de bedoeling, om te onderzoeken of de coatings – die in standaard lab condities een hoge effectiviteit hebben – ook in de variabele ‘living labs’ werken! Ik vrees dat deze insider het doel van dit ‘living lab’ onderzoek gemist heeft…Deze onderzoeken zijn niet gepubliceerd, het is onderzoek uitgevoerd in opdracht van de coating supplier en er is enkel naar ATP gekeken met ATP meters. ATP metingen geven geen goede correlatie met bacteriële load, blijkt uit onderzoeken. Het wordt beïnvloed door alle organische vervuiling, en ook schoonmaakmiddelen hebben een rechtstreeks effect op het ATP resultaat dat in RLUs (Relative Light Units) wordt weergegeven. Er is wel gebruik gemaakt van ATP metingen, net om het verschil te bekijken met kweken van bacteriën. Er was slechts een zeer zwakke correlatie…

Voortgang
In dit onderzoek werd ook gekeken naar welke bacterie species voorkomen op de oppervlakken in de patiëntenkamers. Het lijkt dat er minder diversiteit aan bacteriën voorkomt in gecoate vs niet gecoate oppervlakken. Dit dient nog verder geanalyseerd te worden. Wat bacteriële load betreft is duidelijk dat aanbrengen van coatings in onze ‘schone’ ziekenhuizen geen meerwaarde heeft. Het is zeker aan te bevelen om te onderzoeken hoe dat in zuidelijke landen zit, waar het warm en vochtig is en de bacteriële load hoger is. Het Europese consortium AMiCI (COST Action 15114) is 2,5 jaar geleden ingericht om de krachten op Europees niveau te bundelen om dergelijk onderzoek mogelijk te maken. Vanwege de biocide wetgeving wordt door dit consortium aanbevolen om te focussen op coatings die niet onderhevig zijn aan deze wetten en b.v. enkel fysische activiteit vertonen.  

Links
https://reportersonline.nl/dit-resulteert-37-000-sterfgevallen-en-16-miljoen-extra-verpleegdagen-per-jaar-ziekenhuisinfecties/
https://www.foodlog.nl/artikel/europees-gezondheidsinstituut-telt-jaarlijks-9-miljoen-infecties-in-zorgins/
https://nos.nl/artikel/2259532-negen-miljoen-zorginfecties-per-jaar-in-europese-unie.html

Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je jouw waardering voor Jan Taco laten zien door een kleine bijdrage te doen.

Mijn gekozen waardering € -