Een brief van de schoolleiding. Nou ja, een brief. Een A4tje zonder briefhoofd en getikt, zo te zien, op een computer uit de jaren ’80. Berlijnse scholen – net als veel Berlijnse Ämter, de gemeentelijke diensten – zien er in het algemeen uit alsof er sinds, pakweg, 1984 niets meer aan is gebeurd. De gebouwen zijn haveloos, het interieur ouderwets, de technische uitrusting hopeloos verouderd. Er is maar weinig verschil met de scholen in Moskou, waar we in de jaren ’90 woonden. Verwonderlijk is die toestand niet: Berlijn is al jaren failliet. Per wijk, berekende Der Tagesspiegel, ontbreken 100 miljoen euro voor noodzakelijke renoveringen aan scholen. Berlijn telt twaalf wijken: dat is dus een hoop geld.
Maar goed, die brief. Terwijl ik ‘m openvouw, legt mijn dochter uit wat er aan de hand is. ‘Een jongen uit een hogere klas, die van school is gestuurd, dreigt ons allemaal dood te schieten,’ vertelt ze veel te achteloos. ‘We weten alleen niet precies wanneer. Hij heeft drie verschillende dagen aangekondigd.’
‘Huh?!’
‘Ja, daarom gaat niemand de komende drie dagen naar school,’ zegt Zita.
Oh.
Ik denk aan eerdere schietpartijen op Duitse scholen: een Amoklauf , zo heet dat hier. De afgelopen jaren in Erfurt, Emsdetten, Coburg, Winnenden. Het gebeurt hier nog al eens. Als correspondent berichtte ik over de krankzinnig geworden Robert Steinhäuser, die op zijn oude Gymnasium in Erfurt dood en verderf zaaide en 15 mensen doodschoot. Tot hij zijn oud-leraar Rainer Heise in de gangen tegen het lijf liep, zijn bivakmuts afnam en zei: ‘Herr Heise, voor vandaag is het genoeg geweest.’ Daarop joeg Robert zichzelf een kogel door het hoofd.
Bundeswehr
Gekken als Robert Steinhäuser heb je overal. Ik kan me de angst onder de leerlingen van Zita’s school dus wel voorstellen. Ook al staat in de brief dat ouders en scholieren zich vooral geen zorgen moeten maken. De politie is op de hoogte gesteld, schrijft de schoolleiding, en neemt de zaak bijzonder serieus. Met de jongen en diens ouders hebben de autoriteiten inmiddels contact opgenomen.
Tja, die schoolleiding. Ik verwacht er geen heldendaden van, mocht er toch iets gebeuren. Het Robert-Blum-Gymnasium – ‘Schule ohne Rassismus’ – kwam in 2011 in het nieuws omdat de school als enige in Duitsland tijdens maatschappijleer voorlichting door medewerkers van de Bundeswehr, de strijdkrachten, weigerde. Schoolleiding en ouderenvertegenwoordigers zijn van mening dat het ‘vermeend oplossen van conflicten met geweld indruist tegen de pedagogische idealen van onze school.’ Dit valt alleen als volgt uit te leggen: de schoolgebouwen zijn ergens in de jaren ’80 blijven steken, de meeste leraren – en ook veel van de ouders – kwamen niet verder dan de jaren ’60: het zijn hardcore linkse ‘Achtundsechziger’. Die dragen een rode broek, een sjofel colbert en een bloemetjeshemd (de mannen), of ze hebben lang, sluik, modelloos grijs haar en kleden zich in een vale broek met gezondheidsschoenen (de vrouwen). Beste mensen hoor, maar ze zijn dus tegen elke vorm van geweld, ook als het om zelfverdediging gaat.
‘Wat zal ik doen?’, vraagt mijn dochter.
Ik kijk haar aan, denk aan haar ‘Schule ohne Gewalt’ en zeg:
‘Jij blijft de komende dagen lekker thuis.’
