Ook al wordt de Capitol Mall, de straat van de goudkleurige ophaalbrug naar het Capitool waar governor Newson werkt, elke dag schoongemaakt, er zijn elke dag weer daklozen die het ‘bewonen’.
En inderdaad, langs tal van wegen kun je ze zien, dakloze mensen in hutjes gemaakt van plastic, in oude koepeltentjes, soms in kartonnen dozen. Soms zie je parkeerplaatsen waar daklozen zijn verjaagd door de politie, met enorme afvalbergen. Soms was er kritiek dat persoonlijke eigendommen van de daklozen weggegooid werden. Daarom kunnen ze nu hun bezittingen ophalen voordat alles naar de ‘landfill’ gaat. De meeste daklozen vergeten dit te doen, of hebben geen tijd, want dakloos zijn is een dagtaak: elke dag moet je op zoek naar eten, geld, een douche, de onvermijdelijke alcohol, en andere middelen.
OPLOSSINGEN
Er wordt stevig geïnvesteerd in oplossingen zoals oude motels, waarin opvangplekken georganiseerd zijn. Maar omdat deze staat zowel warm als rijk is, komen er daklozen uit andere staten zodat de opvang snel vol zit. En ook uit het zuiden steken mensen de grens over op zoek naar werk en een toekomst. Als ze geen familie hebben die ze kan helpen is hun toekomst ook dakloos te worden, of de onderwereld in te gaan.
BIDEN
Nu Biden in het Witte Huis regeert, denkt heel arm Zuid- en Midden- Amerika dat het eenvoudiger is om een verblijfsvergunning te krijgen, dus wagen ze de zware tocht door landen en gebieden die onveilig zijn, door een jungle bij de Darian Gap, op treindaken, in lorry’s en soms opgesloten in vrachtwagens, waarbij het wel eens fout gaat. De FBI heeft het er druk mee.
METH
Meth speelt ook een grote rol; soms worden de aankomende daklozen gebruikt als ‘ezel’ om het spul Amerika binnen te krijgen. In met name de Central Valley is het een groot probleem. Mensen uit alle geledingen van de samenleving gebruiken het, stiekem en aanvankelijk vrijwel onmerkbaar. Sommigen lukt het ervan af te raken, maar anderen raken hun baan kwijt, hun gezin, en huis. Zo is het mogelijk dat je een vroegere werkgever bij een stoplicht ziet staan met een bordje waarop hij om financiële hulp vraagt.
UPSET THE SETUP – MICHAEL TUBBS, DE VOLGENDE OBAMA?
Stockton heeft in een experiment mensen aan een basisinkomen geholpen, en daarbij succes geboekt aldus de gemeente. Mensen hebben weer geloof in eigen kunnen gekregen, konden afkicken onder medisch toezicht en een opleiding volgen die naar werk leidde. Bij ruim de helft van de deelnemers was dit succesvol; anderen blijven langer in het programma maar ook daar is vooruitgang in zicht. De voormalig burgemeester van Stockton, Michael Tubbs, is druk in de weer met een programma om bestaande hulp programma’s aan de nieuwe werkelijkheid aan te passen onder het motto ‘upset the setup’.
Hij was in 2016 de jongste gekozen burgemeester ooit in de VS, en had met een basisinkomen programma 125 inwoners uit armoede geholpen, waarbij ook hun fysieke en mentale gezondheid verbeterd was. Dit programma heeft navolging gevonden in vergelijkbare programma’s in de rest van het land.
EIGEN ERVARING
Tubbs kent de armoede uit eigen ervaring. Zoals hij in ‘The Deeper the Roots: A Memoir of Hope and Home’ (Flatiron 2021) omschrijft, was hij opgevoed door een arme, single, teenage moeder. Zijn vader was en blijft in de gevangenis met levenslang voor diverse zaken. Tubbs excelleerde op school en ontving zijn doctoraal op de prestigieuze universiteit van Stanford. Er zijn twee documentaires gemaakt over hem.
Het is nu te hopen dat deze jonge held een eind weet te maken aan dakloosheid, en bijvoorbeeld als gouverneur aan meer lijntjes kan trekken.
