Bij de zanger leidde het overlijden van zijn zoon tot een onstuitbare golf aan muziek. Een poging om het ondraaglijke draaglijk te maken, het kunstenaarschap aan te wenden als escapisme om, hoe moeilijk ook, zijn verdriet in banen te leiden. Zijn manier van rouw en verwerking. Maar hoever ga je hierin? Hoe lang en hoe vaak wil je de buitenwereld ermee opzadelen? En gaat de artistieke integriteit op zeker moment niet in de weg zitten?
Tijdens de opnamen van Skeleton Tree sloeg het bekende noodlot toe. De meeste nummers had Cave toen al geschreven. Toch werd een deel ervan alsnog aangepast. Begrijpelijk. Dat gebeurde tijdens de afronding van de opnamen begin 2016, enkele maanden na de dood van zoontje Arthur. Je kunt gerust stellen dat Skeleton Tree uiteindelijk voor een groot deel over hem gaat. De muziek is sferisch, ambient-achtig, gedomineerd door synthesizers.
Hij wil het weten. Hij laat van zich horen. Door muziek te maken die uiterst serieus klinkt, zeg maar gerust plechtstatig. Niemand zal Cave durven bekritiseren in de wetenschap dat sindsdien veel van zijn werk voortkomt uit het verwerken van zijn persoonlijk drama. Fans bezochten in 2017 massaal zijn optreden in de Ziggo Dome. Stijf uitverkocht. En dat terwijl de zanger in ons land nooit een hit scoorde. Het enige commerciële succes was een duet met Kylie Minogue uit 1995. Dat kan dus niet de reden zijn geweest voor de grote opkomst. Was men daadwerkelijk gekomen voor de muziek? Of toch ook om het leed van Cave te aanschouwen, om het condoleanceregister te tekenen.
De Australiër voedt intussen zijn nieuwe status met verve. De stroom aan releases is opvallend. Het begon met de bioscoopdocumentaire One More Time With Feeling, die de rouw bijna verstikkend registreerde. Je móest dit wel goed vinden. Geen ontsnappen mogelijk. Van de film verschenen versies op dvd en blu-ray; nadien volgde het album Ghosteen. En het hield maar niet op: meerdere liveregistrates in diverse formaten (o.a. Distant Sky en Idiot Prayer); een libretto voor een opera; een plaat met Warren Ellis (Carnage); talloze soundtracks. Tussendoor een tentoonstelling over zijn werk in Kopenhagen. Het ijzer smeden… etc. Want er is wéér een documentaire op komst. Dit keer over de samenwerking tussen hem en Ellis. En eveneens in aantocht: Faith, Hope And Carnage, een boek over zijn persoonlijke memoires! Hij wil het weten. Hij laat van zich horen.
Op zich prima dat Cave andere muziekgebieden verkent. De onheilszwangere doem van weleer verruilen voor (zelf)reflectie. Maar onderhand maakt hij het zich wel erg makkelijk. Cave heeft zich vastgeklampt aan de modus waarin het benadrukken van gevoel en sentiment voor hem blijkbaar voldoende is. Net als de bijdragen van violist-arrangeur Warren Ellis. Die beginnen op den duur tamelijk voorspelbaar te klinken. Als een kruiperige misdienaar bedient hij zijn werkgever op zijn wenken. Tranende kitsch, muzikaal behang. En telkens blijven ze maar weer opduiken, die kinderlijke zangkoortjes. De albums Ghosteen en Carnage zijn de gesublimeerde, larmoyante erediensten waarin de zanger slechts de mis opdraagt aan zijn devote volgelingen. Sacrale gebeden die steeds meer neigen naar artistieke tunnelvisie. Op het podium doet de Australiër er nog een schepje bovenop. Tijdens optredens overheerst pathetische publieksparticipatie, met publiek dat de nieuwe Nick immers voor zoete koek neemt.
Maar de ultieme uiting van de ‘herboren’ Cave heet The Red Hand Files. Via deze website kunnen fans rechtstreeks vragen aan hem stellen. Die vragen en opmerkingen gaan gepaard met hèt toverwoord dat de zanger van de kansel predikt: emotie. Red Hand Files doet denken aan zo’n levensbeschouwelijke rubriek in damesbladen. Er worden vragen gesteld als: “Is het belangrijk om vrienden te hebben?”, “Heb je hoop?”, “Wat betekent kerstmis voor jou”. Of reacties als “Ik zag je de tweede avond in de Royal Albert Hall. Het concert van mijn leven. Zo intens. Zo emotioneel veeleisend.”
Tieners die worstelen met tienerproblematiek. Het echtpaar Cave dat zich ontfermt over een eekhoorntje. Het komt allemaal voorbij. Een andere artiest zou er niet mee wegkomen. Nick Cave de kunstenaar is overgegaan in Nick Cave de privépersoon. Iemand die zijn particuliere zaak als een soort religie aan de buitenwereld blijft opdringen. Hij beseft als geen ander dat emotie, zíjn emotie, collectief en kritiekloos wordt geaccepteerd en gedeeld. Tot nu toe met succes. Arthur is zijn grootste hit.
