Toen er een aantal weken geleden opeens gesproken werd over een avondklok, was mijn eerste reactie: “Dat zullen ze niet doen; daarmee jagen ze de rellers alleen maar verder in de gordijnen.” Ik had eerlijk gezegd gehoopt dat er een beroep gedaan zou worden op het gezonde verstand van ons Nederlanders. Nu bioscopen, theaters en de natte en droge horeca potdicht zitten, is er weinig reden meer om ’s avonds nog over straat te gaan, of je moet bij iemand op visite willen.
Reden voor revolutie
Mensen oproepen om dat vrijwillig zoveel mogelijk te beperken zou mijns inziens beter werken dat een verplichting. Immers, zo leerde ik vroeger al van mijn vader: “Er werd nog nooit zoveel gezopen in de VS als tijdens de drooglegging.” Het zijn niet alleen maar pubers die graag tegendraads zijn. Het is iets wat in ons allemaal zit: kijken hoever je kunt gaan. Gevolg: In Urk en Eindhoven leek gisteravond de revolutie uitgebroken. En met wat voor reden? Niet om ervoor te zorgen dat we zo snel mogelijk van onze gezamelijke vijand corona verlost worden. De teststraat van het oergristelijke (voormalige) visserseiland werd zelfs vernield.
Zoek het antwoord
15% van de nuchtere Nederlanders gelooft dat ‘het virus’ een biologisch wapen is, gemaakt in een laboratorium. Ik heb o.a. de theorie gehoord dat de Chinezen het express de wereld in hebben geholpen om de overbevolking tegen te gaan. Zijn dit viruswappies of virusgekkies? Nee en ik heb me voorgenomen om ze vanaf nu ook niet meer zo te noemen. Het zijn twijfelaars, die net als wij allemaal op zoek zijn naar een antwoord. Maar ze kunnen wel degelijk gevaarlijk worden, zo toont de actualiteit.
Oude en nieuwe religies
Complottheorieën zijn er altijd al geweest en ze ontstaan vooral in tijden van crisis. Religieuzen slaan er hun heilige boeken op na of gaan in conclaaf met medegelovigen. Maar we zijn de afgelopen halve eeuw enorm geseculariseerd en alternatief denken, leven en handelen hebben een groot deel van dat gat opgevuld. Stef Aupers, hoogleraar mediacultuur aan de KU Leuven zegt bij RTL Nieuws: “Een complottheorie geeft eigenlijk antwoord op die ingewikkelde vraag wat voor zin het lijden heeft in de wereld en het kwaad. Mogelijkerwijs denkt de complotdenker ook dat daar wat aan te doen is. Dat geeft zin en betekenis en is vergelijkbaar met een religieus verhaal.”
Wantrouwen
Wat in de afgelopen decennia wel gegroeid is, is wantrouwen jegens de overheid. En je zou kunnen zeggen dat die overheid het daar zelf naar gemaakt heeft, zo met de toeslagenaffaire nog vers in het geheugen. Feit is dat vroeger mensen die zichzelf als links afficheerden opstonden tegen het gezag en dat dat vandaag de dag juist de types aan de rechtse flanken zijn. Het internet is een broeiplaats voor allerlei ‘verklaringen’ van deze pandemie, door Arjen Lubach in zijn TV-show ook wel de ‘fabeltjesfuik’ genoemd. Ik vond de uitzending top, maar veel mensen voelden zich persoonlijk aangevallen en wederom als ‘gekkies’ neergezet.
Doofpotten
Maar de echte complotdenkers vormen maar een fractie van het aantal sceptici. Een veel grotere groep twijfelt gewoon aan alles wat ze horen, lezen of wat ze wordt opgelegd in deze coronatijden. En ook dat is niet zo gek. Nederland kent genoeg schandalen en doofpot affaires. En wat me tevens altijd opvalt is dat deze mensen op één enkel punt wel gelijk hebben. Daarna schieten ze door in hun zogenaamde alwetendheid. Let maar op hun vocabulaire: ze hebben het over de ‘wakkeren’ en de ‘slapenden’. Zij tegen de rest van de wereld.
Godwinnen troef
Het zijn namelijk vaak mensen die al het gevoel hebben dat er zoveel van hen wordt afgepakt. Is het niet het Sinterklaasfeest, dan toch wel het Carnaval. “Dat mag ook al niet meer”, hoor ik ze mopperen. En dan moeten ze naast al datgene wat ze al moeten ook nog eens anderhalve meter afstand houden en een mondkapje voor. Het is tenenkrommend, maar de vergelijking met de Tweede Wereldoorlog hoor ik dan altijd al van verre aankomen. De zogenaamde wet van Godwin. En dus werd ik afgelopen tijd op Facebook getrakteerd op mêmes, cartoons en andere ‘creatieve’ uitingen waarin de coronamaatregelen schaamteloos vergeleken worden met de slavernij, het mondkapje ‘verheven’ wordt tot de Jodenster van nu en de avondklok en de ontheffing daarvan respectievelijk ‘spertijd’ en ‘ausweis’ worden genoemd. Dan begin ik wel te steigeren. Dat is me te gortig. Ga dit niet vergelijken met verschrikkingen, uitbuitingen en genocides, terwijl we hier allemaal nog elke dag eten en droge bedden hebben.
Darwin
Dit eerste weekend met de avondklok ging de lont in het al maandenlang smeulende kruitvat. Immers: er wordt getornd aan de vrijheden van de Hollanders. Dat ze normaal gesproken op zondagvond met het bord op schoot naar Studio Sport zitten te loeren of op dat tijdstip ’ter karke gaan’, doet er niet toe. Het is zodoende rellen om het rellen. Hooligangedrag van de ergste soort. De overheid met haar regels is tot tegenstander nummer één gekroond, terwijl de keiharde realiteit is dat we maar één vijand in ons midden hebben en dat is het virus. Ik ben treurig over het feit dan er nu mensen druk bezig zijn de scherven te ruimen van dit weekend en de vernielde supermarkt weer in staat van paraatheid te brengen zodat we vanavond allemaal weer kunnen eten. En last but not least: dat er momenteel zorgmedewerkers zijn die een vernielde GGD-post moeten herstellen in de tijd dat er echt gestreden had kunnen worden tegen die ene opponent. Of moeten we die vijand gewoon binnen laten en zeggen: “Woeker maar. Pak wat je pakken kan!” Dat is Darwin. Dan zullen alle zwakkeren het loodje leggen en hou je ‘het sterke ras’ over. Wie waren er nu ook alweer aan het ‘godwinnen’?
Beeld: Stocksnap.io
