Hoewel het zestien jaar terug is, herinnert David Kinjah (41) het zich nog als de dag van gisteren. “Na afloop van één van mijn races kwam er een blond jochie met een BMX-crossfietsje naar me toe. Verlegen vroeg hij of ik hem wilde leren mountainbiken. Dit was Chris Froome.”
Krappe eenkamerwoning in Nairobi
De op dat moment 12-jarige jongen, kleinzoon van naar Kenia geëmigreerde Britten, woonde met zijn alleenstaande moeder, Jane Froome, in een krappe eenkamerwoning in Nairobi. Zij had geen auto, geen geld en moest van meerdere baantjes rondkomen. “Omdat ze niet wist wat ze met haar zoon in de schoolvakanties aan moest, vroeg ze of hij die weken bij mij mocht logeren.”
Net zo gepassioneerd over fietsen
Zo wordt Froome onderdeel van de Safari Simbaz; uit de buurt afkomstige jongens, veelal wezen, die Kinjah traint in mountainbiken en wielrennen maar ook leert om fietsen te repareren zodat ze in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Tussen Froome en Kinjah klikt het opvallend goed. “Chris was een snelle leerling, gemakkelijk in de omgang en al snel net zo gepassioneerd over fietsen als ik.”
Amper bij pedalen van een oude racefiets kunnen
Geen haar op Kinjahs hoofd had er echter aan gedacht dat zijn blanke pupil ooit aan de Tour de France zou meedoen, laat staan één van de favorieten voor de eindoverwinning zou worden. “In het begin kon Chris amper bij de pedalen van een oude racefiets die hij van één van zijn basisschoolleraren had gekregen”, schatert de flamboyante profwielrenner met bijeengebonden dreads, onderuit hangend op een stoffige bank in zijn huiskamer vol met aan de balken hangende fietsframes, aan de kapstok bungelende helmpjes en met wielertijdschriften gevulde kasten.
De stijfkoppige doorzetter
Ook blijkt Froome een even grote fan van bergen, kamperen en lol trappen als zijn rastaprofessor. “Regelmatig fietsten we naar de boerderij van mijn ouders vijftig kilometer verderop, kampeerden er in de wei en één keer aten de koeien onze halve tent op”, grinnikt de profwielrenner. Die maakt op deze tochten echter ook kennis met ‘Froome de stijfkoppige doorzetter’. “Vanwege Chris zijn jonge leeftijd liet ik hem niet altijd het gehele parcours meerijden.” Zo ook tijdens een tocht langs het honderd kilometer verderop gelegen Kajiado, van waar Chris in de auto met zijn moeder zou meerijden naar de kampeerplek waar ze de nacht zouden doorbrengen. Maar hoewel Chris inmiddels uitgeput en traag was, weigerde hij pertinent de auto in te stappen. “Urenlang praatten zijn moeder en ik op hem in, maar koste wat kost moest hij hetzelfde stuk fietsen als ik. Chris was toen al heel ambitieus. Naar mijn mening soms té ambitieus.”
Regelmatig flauwvallen
Deze enorme ambitie bracht Froome geregeld in de problemen. “Tijdens of na races viel Chris regelmatig flauw, ook toen hij vanaf zijn veertiende in Zuid-Afrika ging trainen. Hij kende onvoldoende zijn grenzen, lette niet altijd op zijn voeding en misschien was het ook de druk vanuit zijn team, zijn coach en hemzelf.”
Kletsen over meisjes
Kinjah en Froome bleven contact houden. “We waren als broers, hingen urenlang met elkaar aan de telefoon, hadden het over meisjes, geheimen en lachten om die domme, verwende renners in Zuid-Afrika die niet eens hun eigen fiets konden maken. Chris was al een slimme rijder waardoor hij vaak gemakkelijk van zijn Zuid-Afrikaanse concurrenten won. Als ons beltegoed op was, haalden we snel nieuw.”
Kinjah-Froome race
In de schoolvakanties kwam Froome vaak terug naar Kenia. “Altijd organiseerden we dan een Kinjah-Froome race, die één van de laatste keren trouwens flink uit de hand liep. Chris beweerde me eindelijk te kunnen kloppen, waar ik uiteraard niet van geloofde. Dus gingen we op pad; Chris op een goede fiets, met wielrenschoenen, kleding en een helm, ik op een zware mountainbike met normale pedalen, in T-shirt, shorts en bandana. Maar omdat de zon doorkwam en het onderweg opeens bloedheet werd, deed Chris zijn helm af, hing hem aan zijn stuur en toen we met zestig kilometer de berg afvlogen, raakte die los en belandde recht voor mijn fiets. Ik werd gelanceerd en schuurde meters over het hete asfalt.”, schaterlacht de Keniaan, één voor één de centimeters lange littekens op knieën en armen aanwijzend. “Dit is Chris Froome, dit is Chris Froome en dit is Chris Froome. Maar hij heeft me nooit verslagen.”
Eindeloos berghellingen open af rijden
Apetrots is Kinjah op de recente topprestaties van Froome. “Chris heeft dit aan niemand anders te danken dan aan zichzelf. Als hij niet zoveel interesse in fietsen had gehad en zo leergierig was geweest, had ik hem bijvoorbeeld ook veel meer links laten liggen.” Wel zag de Keniaan vanaf het begin dat Froomes potentie in het klimmen lag. “Eindeloos hebben we berghellingen op en af gereden. Hij is immers dun en sterk, maar weer te lang voor een echte klimmer. En een echte sprinter zal hij helaas nooit worden. Bij Chris geldt: hoe langer de race, hoe sterker hij wordt, ofwel een geboren tourrijder.”
Een club corrupte oude mannen
Dat sinds 2008 naast Froomes naam niet langer het Keniaanse maar Britse vlaggetje wappert, maakt de Keniaan niets uit. “Het gaat niet om de nationaliteit. Zo is het niet mijn doel om met de Safari Simbaz een Keniaans profteam op te zetten maar om karakters te ontwikkelen die net zo ver kunnen komen als Chris. Bovendien is het vooral ook een slimme zet. Chris heeft nu veel meer kansen, mede omdat hij niet langer onder de Keniaanse federatie valt wat een club corrupte oude mannen is die nog altijd het budget grotendeels in eigen zak steken”, stelt Kinjah uit eigen ervaring.
Fietsen moeten lenen
De Keniaanse prof was vele malen genoodzaakt zonder materiaal naar internationale wedstrijden af te reizen. “Terwijl de federatie me anders had beloofd was ik bij het WK in 2000 in het Franse Plouay genoodzaakt om aan de start op een geleende, veel te grote fiets te verschijnen, die ik pas de avond ervoor had kunnen regelen.” Ook toen hij in 2006 samen met Froome in een Keniaans team aan de Australische Commonwealth Games deelnam, moesten ze fietsen van een lokale wielershop lenen.
Heilige schoenen
Superblij is Kinjah dan ook dat Froome materiaal aan de Safari Simbaz doneert. Lachend trekt hij uit allerlei kastjes en laden in zijn huiskamer paren handschoentjes, enkele helmen en vier paar wielerschoenen, allemaal gekregen van de Sky-team renner. Nadat hij zijn hoofd uit de deuropening heeft gestoken en iets naar één van de naast gelegen slaapkamers heeft geroepen, verschijnt er binnen enkele minuten een verlegen Safari Simba met in zijn handen een paar modderige wielrenschoenen. “Met deze reed Chris in 2008 zijn eerste Tour de France. Ze waren hem net iets te klein en hebben hem die weken zo gepijnigd. Maar zoals je ziet worden de schoenen hier niet gerespecteerd en slecht behandeld”, moppert hij op de jongen naast hem die verlegen met grote ogen naar zijn blijkbaar heilige – maar voor hem toch vooral doodgewone – schoenen zit te staren. “Veel van deze jongens hebben geen idee. Ze weten niet hoe groot de Tour is. Hier in Kenia is er nauwelijks aandacht voor, behalve wat kleine nietszeggende stukjes op het nieuws.”
Rust en harmonie binnen Team Sky
De Keniaan – die zelf de Ronde van Frankrijk via sociale media volgt omdat zijn internet te traag is voor live streaming – is optimistisch over de kansen van Froome in deze Tour de France. Aan de ene kant vindt Kinjah het sneu voor titelverdediger Bradley Wiggins dat die vanwege ziekte deze Tour moet laten schieten. Maar voor Froome is dit goed nieuws. “Het zorgt voor rust en harmonie binnen Team Sky. Zoals Chris vorig jaar Wiggins steunde, zo had ik die laatste op zijn beurt eerlijk gezegd niet voor Froome zien gaan rijden.” Ook heeft Froome volgens Kinjah weinig serieuze concurrentie, vooral in de bergen. “Dat deze honderdste Tour mogelijk zwaarder wordt dan de voorgaande editie is voor Chris alleen maar een voordeel. Hoe zwaarder de race, hoe beter zijn geest en hoe harder hij zal kunnen knokken.”
Je verliest een beetje een vriend
Helaas heeft Kinjah zelf momenteel nauwelijks contact met Froome. “Hij is nu een god, wordt volledig afgeschermd want alles wat hij zegt en doet kan verkeerd worden opgevat of door anderen worden verdraaid.” Zelfs voor Chris’ broers, Jeremy en Jonathan, is het volgens de Keniaan momenteel moeilijk om met hem in contact te komen. “Zo verlies je een beetje een vriend, dat is de keerzijde van de medaille. Maar tegelijk geeft Chris ons zoveel energie en motivatie om door te gaan. Door hem hebben we zoveel meer vertrouwen gekregen in wat we doen.”
Geen geld op de rekening
Met video’s van de Tour probeert Kinjah zijn jongens beetje bij beetje te leren wat wielrennen in Europa betekent en hoe één van hun eigen Simbaz er momenteel de wielertop domineert. Ook probeert hij inmiddels van binnenuit het Keniaanse wielrennen te veranderen. “In plaats van tegen de federatie aan te blijven schoppen hoop ik zelf verbetering in gang te zetten door bijvoorbeeld met evenementenorganisatoren rond de tafel te gaan zitten. Want ook daar gaat van alles mis.” Zo won de Keniaanse prof vorig jaar in eigen land de Race van Nakuru. Toen hij enkele dagen later bij de bank het prijzengeld, een cheque van 12.000 Keniaanse shilling (120 euro) wilde verzilveren, bleek er echter geen geld op de rekening te staan. “Toen ik de verantwoordelijke belde, vroeg die me om hem een week de tijd te geven om het geld bij elkaar te krijgen. Maar ik wacht nog steeds”, verzucht de 41-jarige Keniaan terwijl hij de bewuste cheque uit zijn portemonnee vist.
Tientallen dollars inschrijfgeld
Gelukkig merkt Kinjah dat hij door zijn leeftijd en zijn vele behaalde wielerprestaties inmiddels meer respect krijgt en organisatoren naar hem beginnen te luisteren. “Hoe kun je aan jongens die amper geld hebben om te eten, jarenlang hebben getraind en door het ontbreken van transport alleen al vijftig kilometer moeten fietsen om aan de startlijn te verschijnen, tientallen dollars aan inschrijfgeld vragen? Steeds meer organisatoren beginnen gelukkig te begrijpen dat ze op die manier het Keniaanse wielrennen niet verder ontwikkelen en ze beter bij sponsors geld kunnen gaan halen.”
Ter nagedachtenis aan Chris’ moeder
Bovenal is het Kinjahs ultieme droom dat Chris Froome naar Kenia komt en in een door hem georganiseerde race meerijdt. “Zoveel mensen in mijn omgeving, vrienden en fans van Chris, vragen me dit te organiseren. Persoonlijk zou ik deze race heel graag organiseren ter nagedachtenis aan Chris’ moeder, Jane Froome, die enkele weken voor Chris’ eerste Tour de France in 2008 plotseling overleed. Deze bijzondere en super sympathieke vrouw was degene die Chris door dik en dun steunde en hem als klein jongetje motiveerde om zich tot wielrenner te ontwikkelen.”
Dit verhaal verscheen eerder in aangepaste vorm in Wielerland Magazine en het Algemeen Dagblad.
