In 1985 vond de laatste Nederlandse Grand Prix plaats op het circuit van Zandvoort. In 2020 komt de Formule 1 eindelijk terug naar het legendarische circuit. Autosport is klimatologisch natuurlijk niet heel erg verantwoord, maar hoe erg is het nu echt?
De verwachting is dat er op 3 mei 2020 zo’n 200.000 bezoekers naar Zandvoort komen, het is dus een groot evenement. Met dus een bijbehorend grote CO2-afdruk. Laten we om alles even op een rijtje te zetten de Grand Prix zelf eerst even loskoppelen van het evenement.
Zo’n groot evenement levert vanzelfsprekend een hoop extra CO2-uitstoot op. Net als elk groot evenement. Er zijn hapjes en drankjes nodig en er wordt een hoop rotzooi verkocht, dat is niet anders dan bij elk festival, elke voetbalwedstrijd of een wereldtournee van U2. Alles wat nodig wordt met vliegtuigen en vrachtwagens naar de plaats van bestemming gebracht. Hetzelfde geldt trouwens voor permanente attracties als de Efteling en de Keukenhof.
Zo beschouwd zijn de klimaatlasten van een Grand Prix per bezoeker niet hoger dan die van elk ander evenement waar al die zaken en ook nodig zijn, en net als bij die andere attracties en evenementen moet je natuurlijk het vervoer van de bezoekers ernaartoe ook meerekenen.
Afgezien van de concrete kosten en uitstoot heb je ook de kosten van het uitzenden van het evenement, die nemen gemiddeld per kijker af. Over het seizoen van 2018 keken bijna een half miljard mensen naar de Formule 1. Daar kunnen alleen grote voetbalwedstrijden aan tippen als je ze bij elkaar optelt, festivals niet. De ‘entertainmentuitstoot’ per kijker is daarmee laag.
Als je dit allemaal bij elkaar optelt is de vermaakwaarde ten opzichte van de klimaateffecten van een Grand Prix hoger dan de meeste andere evenementen. Het evenement zelf heeft per bezoeker geen grotere CO2-afdruk dan een willekeurig ander groot evenement.
Maar dan nu de olifant in de kamer; de Grand Prix zelf. Uiteindelijk draait het natuurlijk om die twintig race-auto’s die op 3 mei anderhalf uur lang strijden om de winst. En daar gaat ontegenzeggelijk CO2-uitstoot mee gepaard. Ook dat kun je in perspectief plaatsen. De uitstoot van alle auto’s samen, inclusief alle trainingen en de kwalificaties, over een heel seizoen is gelijk aan die van een Boeing 747 die van Schiphol naar LA vliegt. En dat soort afstanden worden dagelijks duizenden malen afgelegd in de lucht.
Daar komt bij dat de Formule 1 technologieën oplevert waardoor ons dagelijks autogebruik zuiniger wordt. De eerlijkheid gebied te zeggen dat dat schromelijk wordt overdreven door de betrokken fabrikanten, maar het is niet helemaal onwaar. Ook doet de Formule 1 al sinds 1997 aan compensatie door te investeren in de aanplant van bossen en zegt sindsdien CO2-neutraal te zijn. Dat is allicht een vorm van greenwashing, maar hoeveel andere grote evenementen doen dat óók?
Het blijft natuurlijk een feit dat de Nederlandse Grand Prix voor een hoop extra CO2-uitstoot zorgt. Maar ten opzichte van andere evenementen en attracties is het niet opzienbarend. Zou het wat opleveren als we de hele Grand Prix afschaffen?
Het antwoord daarop is nee. Want het internationale Formule 1 circus draait toch wel door, en CO2 kent geen landsgrenzen. Als er geen Grand Prix op Zandvoort zou zijn zou hij elders georganiseerd worden. Het zou natuurlijk wel mooi zijn als de Nederlandse organisatie de uitdaging aanneemt het zo schoon mogelijk te organiseren, bij voorkeur schoner dan andere landen waar deze race plaats had kunnen vinden.
En er is nog één ander voordeel waardoor de Nederlandse Grand Prix misschien wel schoner is dan eentje elders; de populariteit van Max Verstappen. De laatste jaren worden circuits in heel Europa oranje gekleurd door Nederlandse fans. Die kunnen zich nu een vervuilende reis besparen en in eigen land van het spektakel genieten. En omdat ze met zoveel zijn zullen de tribunes grotendeels met Nederlanders gevuld zijn waardoor buitenlandse fans noodgedwongen thuis blijven.
Kortom, de Formule 1 is geen schone sport. Maar vergeleken met ander vermaak pakt de rekensom gunstig uit en waarschijnlijk is een Grand Prix op Zandvoort schoner dan géén Grand Prix op Zandvoort want dan moet het elders. Als je een keer een vliegvakantie laat zitten en naar de Formule 1 op Zandvoort gaat bespaar je uiteindelijk meer CO2-uitstoot. Ik stel voor dat we hier dus niet te lang over discussiëren (kost ook energie) en de liefhebbers laten genieten van dit bijzondere sportevenement.
