De laatste der Hadzabe

De Hadza of Hadzabe is een van de laatste Tanzaniaanse inheemse nomadische stammen die jaagt en verzamelt. Hun traditionele levenswijze dreigt in een rap tempo te verdwijnen.

De vooruitgang staat op het punt ze op te slokken. De oude gebruiken worden verruild door landbouw en veeteelt. Hun kliktaal, net zoals die van de pygmeeën, wordt ingeruild voor de nationale taal Swahili. Ook het aantal Hadza vermindert met het jaar. Officieel zijn er ongeveer 2.000 Hadzabe over, waarvan zo’n 400 nog volgens de oude leefwijze leeft.

Om in hun levensonderhoud te voorzien worden de nederzettingen rondom Lake Eyasi en op het Serengeti plateau bezocht door toeristen. Deze mogen vroeg in de ochtend mee gaan jagen. Voor dageraad moet er worden verzameld bij de oude holle baobab. De jagers zitten bij het vuur. Ze roken hallucineerden kruiden. Hun ogen staan half open. Compleet stoned. Dit is hun voorbereiding op de jacht. Hun sensoren worden afgestemd. Aan de immense stam van de baobab hangen hun laatste vangsten. Een dik dik, een verkoolde vogel, impala en de drogende huiden. In de holle baobab wonen alleen de jagers. De vrouwen en kinderen wonen in lemen en bladeren takkenhutten. Aangevuld met gevonden plastic en jute zakken. Alleen de mannen jagen. De vrouwen verzamelen knollen en bessen. De kinderen doen mee en ieder kind heeft zijn eigen boog. Al spelenderwijze maken ze zich de kunst van het jagen eigen. Op apen en vogeltjes wordt geschoten. Een velvet aapje is geadopteerd en loopt mee met een jongetje. De moeder is waarschijnlijk opgegeten en het jong een speelkameraadje geworden.

In het ochtendgloren begint de jacht. In een draf lopen de mannen lichtvoetig over de dierenpaadjes. Gehuld in een geprepareerde huid en hoofdtooi van baviaanharen of kralenbanden jagen ze met pijl en boog. Vogeltjes, eekhoorns, dik diks, gazelle, wrattenzwijn en als het kan groter wild als buffalo staat op het menu. De mannen splitsen zich en met gefluit en klikgeluiden worden de dieren opgespoord. De jacht spelt zich op een rap tempo af. De prooien worden omcirkeld en neergeschoten. De pijlen die het doel hebben gemist worden verzameld. Elke jager beschikt over diverse pijlpunten voor de verschillende dieren of vogels waarop ze jagen. Voor vogels zit er een stuk maiskolf op zodat deze niet volledig doorboord wordt. Voor de dik dik een pijlpunt met weerhaken en voor de grotere dieren een pijlpunt met een scherp blad dat diep in het lichaam van het beest moet doordringen.

De trofeeën worden aan de riemband opgehangen of op de rug gedragen. Halverwege de jacht wordt halt gehouden bij een bijennest. Direct wordt er vuur gemaakt. Het is een bekende locatie. In de boom zitten houten pinnen die naar het nest leiden. Een rokende stok wordt omhoog genomen en in de opening van het nest gelegd. De rook zou de bijen moeten kalmeren. Kennelijk niet voldoende. Ze steken erop los. Om de pijn te verdrijven lachen de mannen en plukken de bijen van hun huid. Het enige dat hun een beetje beschermt zijn de dierenvellen die ze dragen. De armen, de benen en het gezicht zijn onbedekt… Wanneer ze naar beneden klauteren hebben ze goud in handen. Zoete druipende stukken honingraad. De buit wordt het onder de mannen verdeeld en de rest van de lekkernij gaat mee terug naar het dorp.

Op het vuur worden de haren en de veren van de vogels gebrand. Een klein vogeltje is in een mum van tijd gaargekookt en wordt met ingewanden en al opgegeten. Niets gaat verloren. Vervolgens wordt de jacht hervat.

Tegen het middaguur keren de jagers terug. De vangst wordt in stukken gesneden en de repen vlees worden in de zon gedroogd. Delicatessen als tong, neus, wang en ingewanden worden direct gegeten. De toeristen die mee hebben gedaan met de jacht mogen nu hun boogschiet ervaring op doen. Van een afstand mag op een boomstam geschoten worden. De jagers laten zien hoe het moet. Dan keren de toeristen terug naar hun lodge. Voor hun vertrek hebben ze op de valreep nog een pijl en boog gekocht. Een aandenken van een bijna verloren stam.

Mijn gekozen waardering € -

Ik ben non-fictie auteur betreffende de volgende onderwerpen Tweede Wereldoorloggeschiedenis, inlichtingendiensten, Koude Oorlog, huurlingen in Afrika en Indonesie, onafhankelijkheidsstrijd RMS, clandestiene operaties MI6 en CIA.