Sinds de jaren zestig heeft het zelf afsteken van vuurwerk tijdens Oud en Nieuw een grote vlucht genomen. Het is natuurlijk overduidelijk dat al dat geknal de feestvreugde verhoogt, maar het afsteken van vuurwerk brengt ernstige nadelen met zich mee. We moeten ons serieus afvragen of die wel opwegen tegen de feestelijkheid van vuurwerk, zeker nu.
Vuurwerk is jaarlijks de oorzaak van duizenden letselslachtoffers, met regelmaat vallen er doden. Het veroorzaakt angst en trauma’s bij mens en dier. Vuurwerk is ongezond en slecht voor het milieu. Jaarlijks zijn er duizenden branden dankzij vuurwerk en de schade loopt in de miljoenen. Je moet je ernstig afvragen of dat het waard is. In landen waar vuurwerk verboden is zijn deze statistieken ondenkbaar.
De jaarlijkse discussie over vuurwerk is vertroebeld door oneigenlijke argumenten. Zo wordt er beweerd dat onze jaarwisseling niet zonder kan, het is traditie! Maar het is dus helemaal niet zo’n oud gebruik, én gezonde tradities zijn dynamisch. Ook wordt als argument gebruikt dat ondeugden het leven leuker maken. Dat is wat mij betreft waar, iedereen eet weleens ongezond, we drinken en gaan naar festivals. Allemaal zaken die ongezond zijn of slecht voor je geestelijk gestel of het milieu. Het grote verschil met vuurwerkoverlast is dat de maatschappelijke schade in korte tijd wel érg groot is en niet erg privé. De verhouding is zoek.
Een ander argument luidt dat een vuurwerkverbod niet erg liberaal is, een beperking van je persoonlijke vrijheid. Een liberaal grondbeginsel is dat mijn vrijheid ophoudt waar die van jou aangetast wordt. Dat lijkt me in het geval van vuurwerkoverlast ook van toepassing. Op allerlei gebieden zijn we het er wel over eens dat we grenzen stellen. Denk aan alcohol in het verkeer of openbaar wapenbezit.
De verbetenheid waarmee vuurwerkliefhebbers hun standpunt verdedigen doet sterk denken aan hoe fanatieke Amerikanen denken over wapenbezit. Ondanks dat alle feiten je gelijk weerspreken houdt je heilig vast aan je eigen gelijk. Toch lijkt het erop dat er steeds minder draagvlak is voor particulier vuurwerk. Als je bedenkt dat de Spoedeisende Hulp in veel ziekenhuizen nu al overbelast is, lijkt het me evident dat we de ellende van vuurwerk in dit moeilijke jaar absoluut niet kunnen gebruiken. Als er ooit een moment was om afscheid te nemen van deze achterhaalde traditie is het nu wel.
Wat mij betreft laten we de onzinnige liefde voor vuurwerk achter ons samen met de pandemie die de wereld in z’n greep heeft. Dan kunnen we ons echt verheugen op een gelukkig nieuw jaar. Tot die tijd een SIRE-slogan uit de oude doos: Je bent een rund als je met vuurwerk stunt!
Photocredit: Donald Trung Quoc Don (Chữ Hán: 徵國單) – Wikimedia Commons – © CC BY-SA 4.0 International.
