De trieste werkelijkheid is dat IS vermoedelijk na verovering een slachting in de stad aanricht, met name onder de soldaten en militieleden en onder alle groepen die IS uit de weg wil hebben. Nog voordat het zover komt, en ik hoop dat dat nooit het geval zal zijn, wijzen sommige twitteraars en media de schuldige al aan: het is het westen.
De schuld van het westen
Het westen interesseert het niet voldoende, meent Bart Schut, samen met vele anderen overigens, hoeveel levens er gered zouden kunnen worden als we allemaal braaf onze ‘fucks geven’ is me niet duidelijk. Überhaupt pikt men de meeste humanitaire rampen, zoals in Zuid-Soedan, Tsjaad, Birma, Darfur (Soedan), Gambia en Jemen, weinig op, mensen zijn nu eenmaal niet in staat zich over zoveel (naderende) rampen druk te maken. Daarnaast is het niet zo dat de internationale organisaties zoals de VN hun ‘fucks’ niet geven, zo stuurt de VN al maanden voedsel via de lucht naar Deïr ez-Zor (vanwege het gevaar voor de plaatselijke vrijwilligers nu gestopt), wat de VN bij Aleppo (vanwege de risico’s) nooit deed. Ook bombardeert de door de VS geleide coalitie regelmatig in de buurt van Deïr ez-Zor, zoals toen het Assad-regime in Palmyra tientallen tanks en pantserwagens aan IS verloor, die deze voertuigen direct richting Deïr ez-Zor transporteerde. Ook de afgelopen dagen zouden vliegtuigen van de Verenigde Staten IS nog in de nabijheid van Deïr ez-Zor gebombardeerd hebben. Zelfs al zwijgen Nederlandse media vooralsnog, waar ik me ook over verbaas, het westen als geheel geeft ‘fucks’ genoeg.
Een andere veelvoorkomende beschuldiging is dat het regime in Deïr ez-Zor verliest doordat de door de Verenigde Staten geleide coalitie in september vorig jaar een konvooi van het Syrische leger bombardeerde, volgens de VS per ongeluk, volgens vele pro-Russische of pro-Assadische twitteraars doelbewust. Ook bijvoorbeeld Southfront komt met deze beschuldiging. De Engelse wikipediapagina over het incident geeft een goed overzicht voor wie nog niet zo bekend hiermee is.
Meestal vind ik de vraag wie precies schuldig is aan een bepaalde situatie niet zo interessant. In dit geval is dat anders. Want de beschuldiging roept een aantal vragen op, zoals deze: hoe kan het dat een luchtaanval van vier maanden terug, die weliswaar honderd militairen doodde, zwaar materieel verwoestte en het Syrische leger noopte een aantal posities te verlaten, nu nog zo’n grote invloed hebben? Het is medemenselijk gezien natuurlijk verschrikkelijk dat zoveel jonge mensen omkomen, zeker bij zo’n onnodige fout, ik zie geen enkele reden dat te bagatelliseren. Tegelijkertijd zijn honderd militairen in praktische zin vervangbaar, het Syrische regime zou nog zo’n 125.000 soldaten hebben en de milities, inclusief de elitetroepen ‘Tiger Forces’ en Hezbollah zouden eveneens uit zo’n 125.000 man bestaan. Ook stuurt het Russische leger vele oudere tanks en pantserwagens uit de opslag naar Syrië, die het Syrische regime krijgt of voor een schijntje kan kopen. Het Syrische regime kon tot enkele dagen geleden het vliegveld in ieder geval met helikopters bereiken, die het dan ook regelmatige gebruikte om versterkingen te sturen, naast wapens en andere benodigdheden. Waarom vulde het de verliezen van september niet aan?
Prioriteit
De belangrijkste verklaring waarom het verlies van deze mannen zoveel negatieve invloed had, is dat het Assad-regime andere prioriteiten had. In mijn eerdere Blendle/Cafeyn-stuk (69 ct) merkte ik al op dat het Syrische regime na de verovering van Palmyra en de omringde heuvels en na het propagandistische optreden van het Mariinskytheaterorkest in de ruïnes van de oude stad, vijf maanden lang geen enkele offensieve actie in die omgeving uitvoerde tegen IS en zelfs de meeste militairen inwisselde voor de als volstrekt onbetrouwbaar bekend staande milities. Dat allemaal terwijl Deïr ez-Zor voor Assad slechts via Palmyra te bereiken is en Palmyra dus van groot strategische belang is.
Doordat het Assad-regime in Palmyra nauwelijks soldaten stationeerde, kostte het IS minder dan twee weken om met een kleine groep strijders Palmyra en omgeving te veroveren, naar verluidt deden slechts driehonderd strijders bovenop de al aanwezige groepen mee, waarna IS de soldaten en milities van Assad tot aan de veel westelijker T4-luchtmachtbasis terugsloeg en deze basis ook nog bijna te veroverde. Ondertussen stortte het Syrische leger zich, samen met de milities, met volle kracht op het al belegerde Aleppo. Zelfs nadat er een wapenstilstand was ingesteld, begon het regime een offensief op Wadi Barada, het regime verbrak daarmee de voorwaarden van de wapenstilstand, waarbij het de voor de bevolking van Damascus essentiële watertoevoer bombardeerde. Dat terwijl de ook de rebellen daar belang hadden bij de status quo en zeer waarschijnlijk geen conflict zouden uitlokken. Deïr ez-Zor? Assad keek er niet meer naar om.
Misschien ben ik nog wel te voorzichtig als ik stel dat Deïr ez-Zor niet de prioriteit had van het Assad-regime. Deir Ezzor 24, een redelijke betrouwbare pro-rebellen-site, stelt dat Deïr ez-Zor zowel door het regime als door IS belegerd wordt en dat het regime hier een financieel voordeel van heeft. Wie het rapport van Syrië-analyst Aron Lund over de tunneleconomie nabij Damascus leest, ziet dat dit vaker voorkomt en dus plausibel is. Voortdurend is de burgerbevolking dan het slachtoffer. De kans is groot dat Assad om financiële redenen het IS-beleg liet voortduren, zonder daarbij te beseffen dat Deïr ez-Zor voor IS enorm in belang toeneemt zodra na de directe grens met Turkije ook Mosoel verloren is.
Slot
Hoe ongelukkig de coalitiebombardementen op Syrische soldaten ook waren, de waarschijnlijke val van Deïr ez-Zor veroorzaakten zij niet. De belangrijkste reden dat de provinciehoofdstad valt, is dat Assad om met de woorden van Schut te spreken ‘nul fucks’ gaf, in ieder geval onvoldoende, en daar ook naar handelde. Ondanks alles wat westerse landen in Syrië verkeerd doen, is het bizar om het westen te verwijten dat zij te weinig doen om Assads problemen op te lossen of zich hier te weinig druk om te maken.
