In 2012 werden voor het eerst minder dan drie miljoen dagbladen per dag in Nederland verkocht. Vooral de regionale titels leverden met -5% behoorlijk in terwijl bij de landelijke kranten De Telegraaf een verlies van 20.000 (-4%) noteerde: bijna 60 opzeggers per dag.
Digitale verkopen – in de vorm van pdf-kranten via websites en tablet-abonnementen – gingen fiks vooruit van 26.000 naar 46.000 (+78%) maar dat was niet genoeg om de daling bij print teniet te doen. Digitale verkopen zijn bij elkaar nog maar goed voor 1.6% van de totale verkopen. Betaalde toegang tot de website (zoals bij Financieele Dagblad) en inkomsten van ‘normaal’ websitebezoek zitten hier overigens niet bij.
Over een langere periode is het niet echt rooskleuriger. In tien jaar tijd daalde betaalde krantenoplage met meer dan een miljoen, in 2002 werden er nog ruim vier miljoen exemplaren afgezet.
Gemiddeld verliezen dagbladen zo’n 3% oplage per jaar – alleen 2010 was uitzonderlijk goed (WK voetbal). Maar die pijn wordt niet door alle titels op dezelfde manier gevoeld. Bij de landelijke titels – behalve bij De Telegraaf – gaat het vrij redelijk. AD is na de vrije val in het begin van deze eeuw gestabiliseerd, NRC en Volkskrant hebben na hun tabloid-switch en de introductie van digitale abonnementen het tij kunnen keren terwijl Trouw op een – no pun intended – zeer trouw abonneebestand kan bouwen. NRC.next groeit in 2012 voor het eerst niet meer – dankzij digitale abonnementen is de oplage wel stabiel. Van de twee kleine christelijke kranten gaat het bij het Reformatorisch Dagblad redelijk (minder dan 10% verlies over de laatste 12 jaar) maar het Nederlands Dagblad heeft na de Berliner-switch in 2010 een behoorlijk verlies moeten incasseren. FD groeit vanaf 2004 elk jaar – met name door de introductie van digitale abonnementen.
Bij de regionale bladen waren de Leeuwarder Courant, Leidsch Dagblad, Haarlems Dagblad, Het Parool en De Gooi- en Eemlander de grote verliezers (6% of meer in 2012 in vergelijking met 2011). Maar eigenlijk kent deze sector geen uitzonderingen: alle titels, van alle uitgevers, dalen vrijwel elk jaar vanaf de eeuwwisseling.
Drie lessen zijn er te trekken uit de ontwikkelingen van de laatste jaren: landelijke kranten doen het beter dan regionale; kranten met een specifieke (hoog opgeleide) doelgroep doen het beter dan kranten die zich op een algemeen publiek richten en kranten die een digitale strategie hebben doen het beter dan kranten die zich uitsluitend op papier richten.
