Toen Linda Spaanbroek (50) zeven jaar geleden met haar internetmarketingbedrijf InfoMarketeers begon, deed ze dat zoals de meeste zelfstandige ondernemers: door kei hard te knallen. “Ondernemers zijn vaak strenger voor zichzelf dan de strengste baas zou zijn. Dat was ik ook. Ik begon om 7:30 uur, als mijn kinderen naar school gingen. Als ze ’s middags thuis kwamen riep ik: ‘bijna klaar!’ en om 18:00 uur stonden ze aan mijn bureau met de vraag of ik nog ging koken. Tussendoor schoof ik snel een boterham naar binnen achter de laptop. Tegen de tijd dat de kinderen in bed lagen, zat ik uitgeput op de bank en had ik nergens meer zin in.”
Linda: “Ik ben nu veel relaxter en heb meer aandacht voor de mensen om me heen”
Een ondernemerstraining in Amerika zette Linda in 2011 aan het denken over haar werkdag. Nu werkt ze nog maar zes uur per dag. “Ik begin meestal rond 9:00 uur. Om 12:00 uur ga ik uitgebreid lunchen en dan even zwemmen, met de hond naar het bos of in de tuin zitten. Vervolgens werk ik weer van 14:00 tot 17:00 uur. Sinds ik dat ritme heb gevonden, ben ik relaxter en heb ik veel meer aandacht voor de mensen om me heen. Als mijn 21-jarige dochter belt kan ik rustig een uur achterover gaan zitten om met haar te kletsen. Zo ontstaat er ruimte in mijn hoofd voor nieuwe inspiratie en creativiteit. Als je maar door blijft rennen in je hamsterwiel is je hoofd daar veel te druk voor.”
Geen tijd om in te kakken
De Zweden haalden dit jaar regelmatig het nieuws met hun experimenten rond de zesurige werkdag. Niet alleen internetbedrijven maar ook bejaardentehuizen en autohandelaren daar floreren erdoor. Ook bij Nederlandse ondernemers begint het idee van de zesurige werkdag steeds meer te leven. Niet alleen Linda Spaanbroek maar ook Jennifer Delano (33), Dennis Hardes (38) en Renée Lamboo-Kooij (31) zweren erbij.
Renée: “We kregen in die vijf uur net zoveel gedaan als voorheen maar we voelden ons veel relaxter”
Renée en haar man Kasper (zij tekstschrijver, hij freelance radio maker en voice over) kortten hun achturige werkdag in toen ze eind 2013 een zoontje kregen. “We wilden Cooper niet meteen bij de kinderopvang lozen dus besloten we om beurten te gaan werken, ik van 8:00 tot 13:00 uur en Kasper van 13:00 tot 18:00 uur. Tot onze verbazing merkten we dat we in die vijf uur net zoveel gedaan kregen als voorheen, maar we voelden ons veel relaxter.”
Nu Cooper 3 jaar is gaat hij vier ochtenden in de week naar het kinderdagverblijf, dat zijn de uren die Kasper en Renée werken. Effectief en met veel focus. Renée: “Als je acht uur per dag werkt zijn er altijd wel momenten waarop je hoofd overloopt en je denkt: eigenlijk is de fut er wel uit. Op dat punt kom ik niet, ik heb geen tijd om in te kakken. De werkzaamheden die anderen over een hele dag uitsmeren – met heel veel koffiedrinken en vergaderen tussendoor – krijg ik in vijf uur gedaan. Dat is buffelen, maar daarna ben ik vrij en gaan we iets leuks doen. Even de stad in of naar de kinderboerderij. Ondertussen zitten anderen nog op kantoor omdat de baas vindt dat ze daar tot 17:00 uur moeten zijn.”
Lui?
Renée: “Onze jaaromzet is niet gedaald en ik heb niet minder verhalen geschreven dit jaar.”
Andersom snappen die ‘anderen’ de werkdag van Renée ook niet altijd. “Wij krijgen best veel reacties van mensen die het raar vinden dat we maar zes uur per dag werken”, vertelt ze. “Als ik mijn moeder aan de telefoon heb terwijl ik op de kinderboerderij loop, zegt ze: ‘Zo, dat kan allemaal maar hè. Andere mensen zijn gewoon aan het werk hoor.’ Dan vertelt ze over haar buren, die elke ochtend om half 7 met hun drie kids de deur uit gaan en tegen etenstijd pas weer terugkeren. ‘Dat is hun keuze’, zeg ik dan.”
Renée en Kasper maken bewuste keuzes om op deze manier te kunnen leven. “Onze vaste lasten zijn laag omdat we in een rijtjeshuis in de polder wonen. We vinden het ook leuk om in de stad te wonen maar daar zouden we het driedubbele kwijt zijn. Dan zouden we ook meer moeten werken”, vertelt Renée. Overigens vinden zij en haar man niet dat ze niet hard werken. “Hard werken zit hem niet in de uren die je maakt maar in het werk dat je produceert en daar zijn wij heel tevreden over. Onze jaaromzet is niet gestegen, maar hij is ook niet gedaald. Ik heb ook niet minder verhalen geschreven dit jaar.”
Minder werken, meer verdienen
Het ontwerpbureau van Dennis Hardes loopt zelfs beter dan voorheen. “Ruim twee jaar geleden heb ik mijn zakelijke uren beperkt tot vijf of zes per dag, aanzienlijk minder dan vroeger”, vertelt de grafisch ontwerper. “Gek genoeg gaat het sindsdien twee keer zo goed met mijn bedrijf. Dat komt omdat ik nu heel kritisch kijk naar wat ik wel en niet doe, in plaats van uren op te vullen. Als een project er niet efficiënt uit ziet, begin ik er niet aan. Als ik er blij van word wel. Daardoor ben ik twee keer zo snel klaar als voorheen. Ik merk dat ik minder gestresst ben, ik heb niet meer constant het gevoel dat ik van alles moet.”
Jennifer: “De uren die ik werk ben ik beter gefocust en kan ik meer voor mijn klanten betekenen.”
Ook het PR-bureau van Jennifer Delano is er op vooruit gegaan. “Ik heb dit jaar meer verdiend dan vorig jaar, terwijl ik nu een dochter heb en minder uren maak”, vertelt de 33-jarige ondernemer. Acht uur werken was altijd het minimum voor Jennifer, die al sinds haar 17e ondernemer is. “Mijn werk is mijn passie dus het was niet meer dan logisch voor mij dat ik daar alles in stopte. Ik was echt een workaholic. Dat veranderde tijdens mijn zwangerschap in 2015. Ik was veel ziek, kreeg overal pijn en kon steeds minder werken. Langzaam vond er een kentering plaats. Mijn mindset ging van ‘ik moet zoveel mogelijk werken want daar wordt mijn bedrijf beter van’ naar ‘ik moet alleen doen wat echt noodzakelijk is’.”
Activiteiten waar ze niet blij van wordt, of die wel tijd kosten maar geen geld opleveren, heeft Jennifer geschrapt. “Ik neem alleen werk aan dat ik echt belangrijk vind. Ik spreek af via Skype in plaats van het hele land door te rijden en ik besteed meer uit, onder andere aan mijn personal assistent.” De zesurige werkdag heeft Jennifer het plezier in haar werk teruggegeven. “Ik ben veel relaxter en een stuk minder moe. Ik heb meer tijd om te wandelen, uitgebreid te lunchen of met mijn dochter naar de kinderboerderij te gaan. De uren die ik werk ben ik beter gefocust en ik kan meer voor mijn klanten betekenen. Nu denk ik wel eens: wat deed ik vroeger allemaal in die acht uur?”
Geen religie
Jennifer: “Ik beantwoord heus nog wel een mailtje of telefoontje buiten die zes uur om.”
Natuurlijk, als gepassioneerde ondernemer heeft Jennifer ook wel eens de neiging om gewoon lekker door te buffelen na die vijf of zes uur. “Gelukkig heb ik nu een dochter die me daarvan weerhoudt. Ik geef nog steeds borstvoeding en dat wil ik nog heel lang blijven doen. Dat betekent dat ze binnen vijf uur weer bij mama moet zijn, anders ontplof ik. Een hele gezonde stok achter de deur. Maar ik beantwoord heus nog wel eens een mailtje of telefoontje buiten die zes uur om.”
Bij Renée en Kasper gaat de stekker er ook niet helemaal uit na 12:30. “Zo nu en dan heeft een van ons een afspraak in de middag en ook wij beantwoorden gerust even een mailtje. Maar als een artikel echt rigoureus aangepast moet worden, zeg ik: ‘morgen om 8 uur ben je de eerste.’ Opdrachtgevers hebben daar nog nooit over geklaagd. Kasper vindt het wel iets moeilijker dan ik om zijn werk los te laten, hij kan wel eens chagrijnig in de auto naar het kinderdagverblijf zitten omdat hij nog even iets af had willen maken. Soms doet hij dat ook, dan haal ik Cooper op. Ik denk trouwens dat je dat altijd wel houdt. Ook als je tot 18:00 uur doorwerkt denk je wel eens: nog even dit afmaken.”
Linda overkomt het wel eens, dat de klok zes uur slaat en zij nog zit te tikken. Vooral nu de kinderen uit huis zijn. “Ach, het is ook geen religie dat het maar zes uur per dag mag zijn. Het gaat er vooral om dat ik niet meer de druk voel om die acht uur vol te maken”, vertelt ze. Ook Dennis staat het zichzelf wel eens toe om langer te werken. “Heel soms, als ik een nieuw idee heb dat ik uit wil werken, dan wil ik het liefst gewoon doorstomen. Dan werk ik een dag volle bak, soms zelfs de avond erbij. Toch merk ik dan weer dat ik minder efficiënt ga werken als ik geen rust pak. Het blijft een beetje een valkuil, te veel willen doen in een te korte tijd.”
Kleine groep
De zesurige werkdag is niet voor iedereen een uitkomst, dat realiseren deze ondernemers zich ook. Jennifer: “Ten eerste kan het in veel beroepsgroepen niet en ten tweede zijn er ook mensen die helemaal niet minder zouden willen werken. Veel mensen halen een stukje eigenwaarde en bevestiging uit hun werk. Ik denk dat het voorlopig een klein groepje blijft dat deze werktijden aanhoudt.”
Renée: “Ik denk wel dat veel mensen hier gelukkiger van zouden worden.”
Ook Renée verwacht niet dat deze manier van werken op korte termijn op grote schaal zal doordringen. “Er zullen hooguit wat ZZP’ers zijn die dit doen. De meeste werkgevers zullen er niet om staan te springen. Als je als man minder wilt gaan werken omdat je net een kind hebt gekregen, kijkt de baas je al scheef aan. Dat is jammer, want ik denk dat veel mensen hier gelukkiger van zouden worden. Ik snap dat het in sommige beroepen niet praktisch is, maar er zijn genoeg banen waar wel mogelijkheden liggen. Voor werkgevers is het toch ook een groot voordeel om relaxte werknemers te hebben die effectief werken? Dan vergader je maar wat minder.”
