Aanleiding is de ontboezeming van een journaliste van het weekblad Stern. De 29-jarige Laura Himmelreich zou door een politicus-op-leeftijd van de liberale regeringspartij FDP aan een hotelbar onheus zijn bejegend. Deze Rainer Brüderle (67) had de jonge vrouw bezworen dat zij een dirndl – de laag uitgesneden, Beierse traditie-jurk – ’goed zou kunnen vullen’. Bovendien stelde Brüderle de journaliste voor om een rondje met hem te dansen.
Onder de hashtag #Aufschrei (’protest’) brak op de berichtensite twitter een waar pandemonium uit. Duizenden vrouwen rapporteerden er over hun persoonlijke ervaringen met het Duitse macho-dom. Uit die verontwaardigde reacties blijkt een grote onvrede met de traditionele rolverdeling in Duitsland.
Ouderwets
Het seksisme-debat, dat begon als reactie op een smoezelig incident, gaat steeds nadrukkelijker over de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Veel vrouwen vinden de verhoudingen op de werkvloer in Duitsland onaanvaardbaar ouderwets in vergelijking met, bijvoorbeeld, een land als de Verenigde Staten.
De cijfers geven die critici gelijk. Zo verdienen vrouwen in Duitsland gemiddeld 22 procent minder dan mannen in dezelfde positie: in geen ander Europees land is dit verschil zo groot.
Vooral de status van werkende moeders is problematisch. Vrouwen met kinderen worden in Duitsland niet gestimuleerd om te werken, maar om thuis te blijven. De conservatief-christelijke CSU, de zusterpartij van de christen-democratische CDU van bondskanselier Angela Merkel, wil om die reden het ’Betreuungsgeld’ invoeren, een toeslag voor moeders die besluiten om hun kind de eerste drie jaar niet naar de kinderopvang te brengen, maar er zelf voor te zorgen.
Rabenmutter
Vrouwen met jonge kinderen, die wel voltijd werken, worden in Duitsland al snel als ’Rabenmutter’ gezien – als moeders die hun kinderen verwaarlozen. Omdat de sociale druk zo groot is besluiten veel vrouwen om dan maar geen kinderen te krijgen, teneinde met een gerust hart carriere te kunnen maken. Mede daardoor behoren de geboortecijfers in Duitsland, met gemiddeld 1,36 kinderen per vrouw, al jarenlang tot de laagste in Europa.
Toch liggen ook voor bewust kinderloze vrouwen geen glanzende carrieres in het verschiet. Hoewel het voorbeeld van bondskanselier Merkel (geen kinderen) anders doet vermoeden, is het aantal vrouwen in topposities in Duitse ondernemingen en in de publieke sector een stuk lager dan in de Scandinavische landen, Groot-Britannie of de Verenigde Staten. Met of zonder kinderen: in Duitsland hebben vrouwen die de top willen bereiken een lange weg te gaan.