CAIRO – De Amerikaanse Egyptenaar Mohammed Soltan zit al meer dan een jaar in voorarrest in een Egyptische gevangenis. Soltan (26) was een bekend gezicht op de door aanhangers van de Moslimbroederschap georganiseerde zitstaking bij de Rabaa-moskee.
Omdat hij zowel Engels als Egyptisch-Arabisch vloeiend spreekt ontpopte hij zich tot woordvoerder van het kamp voor buitenlandse media. Hij sprak in soundbites, organiseerde tours door het kamp en regelde interviews.
Tijdens de bloedige ontruiming van Rabaa op 14 augustus 2013 bleef Soltan in het kamp en deed live interviews met internationale media. ‘Hij stond op het punt om een telefonisch interview te geven aan Al-Jazeera English’ vertelt Habiba Shebita, een vriendin van Soltan die hem op Rabaa leerde kennen. ‘Toen hij bukte om zijn telefoonoplader in het stopcontact te steken hoorde hij een kogel voorbij zijn hoofd suizen. Een tweede kwam terecht in zijn bovenarm.’
Opgepakt
Na de ontruiming werden veel mensen die aanwezig waren op de zitstaking opgepakt. ‘Mohammed maakte zich zorgen dat hij ook gearresteerd zou worden’ weet Shebita. ‘Hij hield zich stil en nam rust vanwege de wond aan zijn arm. Op 25 augustus 2013 kwam de politie langs om zijn vader te arresteren, Salah Soltan. Maar die was op het moment van de inval niet thuis, dus namen ze Mohammed en drie vrienden die er toevallig waren maar mee in zijn plaats.’
Soltan (26) zit inmiddels een jaar opgesloten in de Tora gevangenis in Cairo. Hij wordt ervan beschuldigd valse informatie verspreid te hebben en lid te zijn van een terroristische organisatie: de Moslimbroederschap.
Maar die beschuldigingen zijn vals, zo zegt Shebita, tegenwoordig woordvoerster van de sociale media campagne #FreeSoltan. ‘Mohammed is nooit lid geweest van de Moslimbroederschap. Zijn vader wel, prominent zelfs, maar Mohammed zelf niet. Mohammed kwam in maart 2013 naar Egypte om voor zijn zieke moeder te zorgen en toen de zitstaking werd opgezet ging hij er heen om hen te helpen hun verhaal in de buitenlandse media te krijgen. Hij spreekt beide talen.’
Soltan is uit onvrede met zijn arrestatie al ruim 200 dagen in hongerstaking en zijn gezondheid is zo verslechterd dat hij zijn dagen slijt in het ziekenhuis van de gevangenis.
Longembolie
‘Ze doen daar niks voor hem. Zijn vader, die inmiddels ook in de gevangenis zit, zorgt voor hem, maar heeft geen toegang tot medicijnen of zelfs maar een thermometer. Mohammed kan zich nauwelijks bewegen en heeft al drie keer een longembolie gehad’, aldus Shebita. ‘Iedere keer als hij een embolie heeft wordt hij voor een paar dagen naar een openbaar ziekenhuis verplaatst en doktoren daar hebben gezegd dat hij nog een embolie niet zal overleven.’
Soltan is geboren in Egypte maar heeft het grootste gedeelte van zijn leven in Amerika gewoond. Hij heeft naast de Egyptische ook de Amerikaanse nationaliteit. Volgens Shebita is de Amerikaanse overheid tot nu toe echter niet bepaald behulpzaam geweest.
‘Er is een paar keer iemand van de ambassade op bezoek geweest, dat is het. Ze beweren dat er niet veel is dat ze kunnen doen, maar ik weet zeker dat ze als ze het zouden willen heel veel zouden kunnen doen. Maar het interesseert hen niet. Ze willen niks doen.’
Vaag
‘Tijdens en na de ontruiming van Rabaa zijn veel mensen opgepakt omdat ze zouden sympathiseren met de Moslimbroederschap’ legt Mohammed Lotfi van de mensenrechtenorganisatie Egyptische Commissie voor Rechten en Vrijheden uit. ‘In veel gevallen zijn deze beschuldigingen nergens op gebaseerd en is het een excuus om mensen maandenlang op te sluiten. De aanklacht ‘verspreiden van valse informatie’ is erg vaag. Daar wordt over het algemeen vooral ‘informatie die de Egyptische overheid niet aanstaat’ mee bedoeld.’
De Amerikaanse ambassade in Cairo laat weten geen commentaar te willen geven op de zaak van Soltan, buiten dat ‘er aan zijn zaak gewerkt wordt’. De volgende zitting van Soltan is op 3 september.
Lees hier meer over de geweldadige ontruiming van de Rabaa-zitstaking.
