Geen tuin of balkon maar wel groene vingers en een creatieve geest? Denk dan eens aan een raamtuin. Zo'n groen gordijn van verse groenten en kruiden biedt en een prachtig spel van zonnestralen en blaadjes die om elkaar heen dansen. Zie voor een uitgebreide beschrijving van hoe een raamtuin te maken: www.windowfarms.nl
Petflessen
Een veel voorkomende raamtuin bestaat uit gestapelde plantenpotten van geprepareerde petflessen waarvan het schenkgedeelte (de kop) hangt in het bodem deel van de fles eronder. Aan de zijkant zitten zelf gemaakte plantengaten.
In zo’n raamtuin groeien de planten niet in aarde: dan zou sommige planten last krijgen van teveel water. De planten groeien op hydrokorrels. Ze krijgen hun voeding uit water dat via een ingenieus systeem rondgaat vanuit een waterresevoir onder de 'tuin' naar de bovenste fles of plantenpot. Vandaar drupt het water fles voor fles (of pot voor pot) langs de planten naar beneden tot het weer terug is in het reservoir en weer omhoog gepompt wordt.
De constructie bestaande uit twee tot vijf flessen boven elkaar en hangt met kettinkjes aan het kozijn.
Fanatieke uitvinders
Dit Amerikaanse ontwerp, windowfarmV3.0 genaamd, wordt door steeds meer mensen uitgeprobeerd. In Amerika zijn 40.000 mensen aangesloten bij our.windowfarms.org. De Nederlandse windowfarms.nl en bijbehorende facebookpagina is net opgericht, maar heeft al een aantal fanatieke uitvinders in haar ledenbestand. Samen werken ze aan het optimaliseren van het ontwerp door kleine aanpassingen te testen en door steeds nieuwe plantjes te proberen.
Boodschappenlijstje
Wat heb je nodig?
Een raam met lichtinval, liefst dus niet op het noorden. Dan kun je wel werken met lampen. Verder onder andere petflessen; kettinkjes; een ventiel; waterslangen; een reservoir en een pompje. De complete lijst met onderdelen vind je op windowfarms.nl. De meeste zaken kun je kopen in een aquariumwinkel of fietsenzaak.
Instructie:
Eerst bekijk je hoeveel petflessen er voor je raam passen. Ga uit van 30 centimeter hoogte per fles en 20 centimeter breedte. Verzamel zoveel flessen als je nodig hebt: Schweppes flessen zijn heel geschikt vanwege hun 'taille', die een logische scheiding tussen pot en plant creëren. Met de onderdelenlijst van windowfarms.nl ga je boodschappen doen. Wanneer je alleen ramen op het noorden hebt en je wilt niet alleen varens kweken, kan het handig zijn er daglichtlampen bij aan te schaffen.
Het is het makkelijkst om te werken volgens de instructies van windowfarms.nl. Daar staan ook mallen om te downloaden en te printen, zodat gaten op de juiste plek komen. Hieronder een samenvatting:
1. Maak de flessen deels ondoorzichtig
Plantenwortels houden niet van zonlicht, dus is het wijs de onderkanten (dus wat vroeger de bovenkant was; je hangt ze op de kop) van de flessen te verven. Doe dit ten minste twee lagen, afhankelijk van de verf. Plak het gedeelte af wat niet geverfd mag worden. De fles die als reservoir gaat dienen verf je helemaal, op een strook aan de zijkant na om het waterpeil te kunnen zien. Je kunt er ook voor kiezen de flessen af te plakken met gekleurde tape of bijvoorbeeld een breiwerkje eromheen te maken. Raamtuinieren betekent creatief zijn!
2. Snijd gaten in de flessen
Je maakt ten minste aan een zijkant een plantgat. Met twee gaten krijg je meer plant in je kamer, maar mogelijk ook meer water, omdat de knoeikans groter wordt. Ook snijd je in iedere bodem een gat, waar de dop van de fles erboven in komt te hangen (of de watertoevoer in het geval van de bovenste fles). Gebruik voor het snijden de mallen op windowfarms.nl.
Snijd ook een gat in de doppen, maar zodanig dat er een klepje blijft hangen, zie foto. Dit gat zorgt voor de juiste druppelsnelheid en richting. De onderste, geheel geverfde fles, voorzie je van schenkgaten en wordt zo het waterreservoir. Planten verdampen veel water, dus je zult af en toe het reservoir moeten bijvullen. Boor in iedere fles twee gaten tegenover elkaar vlak boven de bodem. Hier komen de kettinkjes door waarmee iedere fles wordt opgehangen, zie foto.
3 Maak een ophangsysteem met een kogelketting
Met een kogelketting kun je de flessenkolom gemakkelijk ophangen. Snijd een ketting van twee keer de hoogte van de flessenkolom plus 25 centimeter af.
Maak zoveel kettinkjes van 11 centimeter als dat je flessen hebt. Deze korte kettinkjes rijg je aan een kant met koppelstukjes aan de lange ketting, als trede van een ladder, deze geven het bouwwerk stevigheid( zie plaatje). Mogelijk kan het ophangsysteem ook van ander, goedkoper materiaal gemaakt. Volg hiervoor de community op facebook: die experimenteert ermee.
4 Hang de raamtuin op
De uiteinden van de kogelketting bevestig je aan grote haken die in plafond of kozijn worden gedraaid. De zijkettinkjes leid je door de gaatjes in flessen en je maakt ze aan de andere kant op dezelfde hoogte vast. Zo hangen de flessen in kolom aan de ketting, zie foto.
5 Planten planten en plaatsen
Wat voor soort plant je kiest hangt af van je smaak, en van het raam. Heb je een raam op het zuiden dan kun je zonminnende planten nemen, op het noorden gedijen schaduwplanten beter. Met daglichtlampen kun je van een schaduw- ook een zonkant maken. Het maakt verder niet zoveel uit of een plant veel of weinig water nodig heeft: dat wat hij niet nodig heeft, spoelt gewoon weg.
Experimenteer welke soort het best bij jou en je raam past. Begin eens met makkelijke planten zoals augurk, tomaat of aardbei en kruiden zoals salie, basilicum peterselie en koriander. Af en toe moet je zelf voor bij spelen: als je planten kiest die bestoven moeten worden. Zie hiervoor de handleiding.
De planten zet je in waterdoorlatende plastic plantenbakjes of hydrocultuurbakjes met een diameter van maximaal 9,5 centimeter. Je moet hiervoor plantjes nemen die op hydrocultuur zijn gekweekt: die hebben andere wortels dan plantjes uit aarde. Heb je plantjes op hydrokorrels in de bakjes, geleid ze dan door de gaten in de zijkanten van de fles. Ze zoeken zich vanzelf een weg naar buiten.
6 Maak en bevestig het pompsysteem
Dit is het moeilijkste onderdeel, waarvoor een uitgebreide handleiding beschikbaar is op windowfarms.nl Samengevat: Voor het bewateringssysteem heb je een pomp nodig, water- en luchtslangen, een ventiel, een voetbalpompnaald en een terugslagklep. Hang de pomp onderaan en bevestig hieraan de ene kant van de luchtslang. De ander kant gaat naar de reservoirflesdop. De pomp blaast lucht via een voetbalpompnaald de fles in, daar komt de lucht terecht in een waterslang die zo geplaatst is dat er steeds een klein beetje water de slang in loopt. Elke luchtbel vervoert hierdoor een paar druppels water door de slang naar de bovenste fles. Het ventiel en de terugslagklep zorgen ervoor dat zowel de lucht als het water maar 1 kant op kan. Zie hiervoor de instructie op windowfarms.nl
Makkelijkere raamtuin?
Ben je geen Willy Wortel en heb je ook niet de behoefte er een te worden, maar wil je wel een raamtuin? Kies dan voor een ouderwetse plankenopstelling voor je raam. Daar kun je gewoon (kruiden)plantjes in bakjes opzetten. Die moet je dan zelf regelmatig water geven!
