Een president kan namelijk meer dan soms wordt gedacht. Gisteren hebben we gezien dat hij naar eigen zeggen 200 ‘executive orders’ ondertekende, oftewel decreten die wetgevende of administratieve kracht hebben binnen de uitvoerende macht, zonder tussenkomst van het congres. Dit stuk wat je nu aan het lezen bent is dus lang en kostte veel tijd om te schrijven-, want bevat een overzicht van een deel van die besluiten. Een deel maar inderdaad, want nog niet alle executive orders zijn kennelijk gepubliceerd (als het er echt 200 zouden moeten zijn zoals hij stelde). Er zijn er enkele tientallen uitgelicht door Trump’s team die ze in de schijnwerpers wilden hebben. Als er een rest is (…) dan komt die wellicht pas later online cq in de publiciteit. Dat houd ik dus ook in de gaten. Voorlopig zijn het er iets meer dan 40, en is er één executive order bij die zo’n 70 orders van Biden ongedaan maakt. Ik denk dat hij die ook als individuele executive orders ziet. Dus zo heb ik ze ook opgenomen.
Behalve executive orders kan de president ook gratie verlenen, benoemingen doen, veto’s uitspreken, proclamaties afgeven, noodtoestand afkondigen, handelstarieven en sancties instellen, en internationale akkoorden beëindigen. Dat laatste kan op meerdere manieren, waaronder per executive order, zoals Trump gisteren bijvoorbeeld deed door een executive order uit te vaardigen waarin hij aankondigt dat de Verenigde Staten uit het klimaatakkoord van Parijs stappen.
Wellicht dat de vorm van mijn berichtgeving de komende tijd nog verandert, maar het belangrijkste doel zal dus zijn telkens een samenvatting te geven van de belangrijkste uitspraken en/maar vooral besluiten van Trump.
So here we go, met dus meteen een hele lange lijst. Eerst de executive orders die hij nieuw introduceert. Let wel: ik heb expres de Engelse namen laten staan, die zijn bewust zo gekozen door Trump om zijn besluiten op een bepaalde manier te framen. Dat geldt ook voor de toelichting erbij. Let vooral ook op de executive order waarin hij overheidsinstanties ‘oproept’ om kosten voor huisvesting, energie, brandstof en voedsel te verlagen. Een van de belangrijkste beloftes uit zijn campagne, maar hier erg vaag omschreven: hij kan dat niet afdwingen. Er zitten ook executive orders in die nog wat onderbelicht zijn gebleven tot nu toe, zoals het decreet waarin hij stelt dat als een illegaal een misdrijf pleegt waarvoor je de doodstraf zou kúnnen eisen, dat dat dan voortaan geëist móet worden.
De executive orders van 20 januari 2025, per categorie:
Immigratie
1. Guaranteeing the States Protection Against Invasion – Toelating van buitenlanders betrokken bij de invasie wordt geschorst totdat deze is beëindigd.
2. Protecting the American People Against Invasion – Strengere maatregelen tegen illegale immigratie en versterking van de handhaving van immigratiewetten ter bescherming van de nationale veiligheid. Detentie voor immigranten die illegaal in Amerika verblijven.
3. Securing Our Borders – Het beveiligen van de zuidelijke grens van de VS door fysieke barrières te bouwen, de detentie van illegale migranten te maximaliseren en samen te werken met andere landen om grenskwesties aan te pakken.
4. Protecting the Meaning and Value of American Citizenship – Personen die geboren zijn in de VS, maar waarvan de moeder illegaal aanwezig was of tijdelijk verblijf had zonder een Amerikaanse vader, krijgen geen Amerikaans staatsburgerschap.
5. Realigning the United States Refugee Admissions Program – De VS schort het vluchtelingenprogramma tijdelijk op en heroverweegt het beleid om vluchtelingen in overeenstemming met de nationale belangen en veiligheid op te nemen.
6. Clarifying the Military’s Role in Protecting the Territorial Integrity of the United States – Versterkte inzet van het leger voor het beveiligen van de Amerikaanse grenzen tegen illegale migratie, drugshandel en andere criminele activiteiten.
7. Declaring a National Emergency at the Southern Border of the United States – Verklaart een nationale noodtoestand aan de zuidelijke grens en roept militaire middelen in om grenscontrole en veiligheid te herstellen.
Beeldvorming
8. Restoring Names That Honor American Greatness – Namen van geografische locaties worden hersteld om Amerikaanse helden te eren. Mount McKinley komt terug, de ‘Gulf of Mexico’ wordt ‘Gulf of America’
9. Promoting Beautiful Federal Civic Architecture – Het bevorderen van mooie en traditionele architectuur voor federale overheidsgebouwen ter verbetering van publieke ruimtes.
10. Flying the Flag of the United States at Full-Staff on Inauguration Day – De vlag wordt op Inauguratie Dag op volle hoogte gehesen ter ere van het land, en na de dag weer op halve hoogte ter nagedachtenis aan president Carter.
Veiligheid
11. Designating Cartels and Other Organizations as Foreign Terrorist Organizations and Specially Designated Global Terrorists – Internationale kartels en organisaties worden aangemerkt als terreurgroepen en wereldwijd aangeduide terroristen.
12. Protecting the United States from Foreign Terrorists and Other National Security and Public Safety Threats – Deze verordening versterkt de controle en screening van immigranten om de nationale veiligheid te waarborgen en bedreigingen van buitenlandse terroristen te voorkomen.
13. Organization of the National Security Council and Subcommittees – Beschrijft de organisatie van de Nationale Veiligheidsraad (NSC) en haar subcommissies, met als doel een integrale en efficiënte aanpak van nationale en homeland security-vraagstukken.
14. Holding Former Government Officials Accountable for Election Interference and Improper Disclosure of Sensitive Governmental Information – Herroept veiligheidsmachtigingen van voormalige ambtenaren wegens verkiezingsbeïnvloeding en ongepaste openbaarmaking van gevoelige informatie. Personen betrokken: oa James R. Clapper Jr en John R. Bolton.
15. Granting Pardons and Commutation of Sentences for Certain Offenses Relating to the Events at or Near the United States Capitol on January 6, 2021 – Gratie en commutatie van straffen voor mensen die veroordeeld zijn vanwege de gebeurtenissen rond de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021, waaronder onmiddellijke vrijlating voor degenen die nog gevangen zitten (red: er waren zaken tegen ongeveer 1500 mensen).
Criminaliteit
16. Restoring the Death Penalty – Het herstellen van de doodstraf als afschrikmiddel en straf voor de ernstigste misdaden. Illegale immigranten die een misdrijf plegen waarvoor de doodsstraf kan worden geëist, moeten ook de eis van de doodsstraf krijgen.
Gezondheidszorg
17. Withdrawing the United States from the World Health Organization – Beëindiging lidmaatschap van de VS bij de WHO vanwege gebrekkige crisisaanpak, politieke beïnvloeding, en oneerlijke financiële lasten, met het doel om publieke gezondheid en biosecurity onafhankelijk te versterken.
Gelijke rechten en diversiteit
18. Ending Radical and Wasteful Government DEI Programs and Preferencing – Beëindigen van radicale en onwettige programma’s op het gebied van diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI) in de federale overheid.
19. Defending Women from Gender Ideology Extremism and Restoring Biological Truth to the Federal Government – Bescherming van vrouwen tegen de extremen van genderideologie en het herstellen van biologische waarheid in het federale beleid.
20. Restoring Freedom of Speech and Ending Federal Censorship – Beëindiging federale censuur en bescherming van de vrijheid van meningsuiting door overheidsinmenging te verbieden.
21. Initial Rescissions of Harmful Executive Orders and Actions – Herroeping verschillende uitvoerende maatregelen van de vorige administratie, met als doel schadelijke DEI-praktijken en klimaatextremisme te beëindigen en de Amerikaanse welvaart te herstellen.
Buitenland / economie
22. America First Policy Directive – Richt het Amerikaanse buitenlandse beleid volledig op de belangen van Amerika en zijn burgers.
23. The Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) Global Tax Deal – Het terugtrekken van de VS uit het wereldwijde belastingakkoord om de nationale soevereiniteit en economische concurrentiepositie te herstellen.
24. Reevaluating and Realigning United States Foreign Aid – 90-daagse pauze in buitenlandse hulp om deze af te stemmen op Amerikaanse belangen en waarden.
25. America First Trade Policy – Versterking van het Amerikaanse handelsbeleid door oneerlijke handelspraktijken aan te pakken, handelsdeficits te verlagen en de nationale veiligheid te waarborgen.
26. Application of Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act to TikTok – De uitvoering van de wet die TikTok verbiedt, wordt 75 dagen uitgesteld om nationale veiligheidsimplicaties te beoordelen en over mogelijke oplossingen te onderhandelen.
27. Delivering Emergency Price Relief for American Families and Defeating the Cost-of-Living Crisis – Aanbeveling aan overheidsinstanties om maatregelen te nemen om de kosten van huisvesting, gezondheidszorg, brandstof en voedsel te verlagen en de welvaart van Amerikaanse werkers te vergroten.
Klimaat, milieu en energie
28. Unleashing Alaska’s Extraordinary Resource Potential – Alaska’s natuurlijke hulpbronnen worden volledig benut voor de nationale welvaart, energiezekerheid en economische groei, door de beperkende maatregelen van de vorige regering ongedaan te maken.
29. Temporary Withdrawal of All Areas on the Outer Continental Shelf from Offshore Wind Leasing and Review of the Federal Government’s Leasing and Permitting Practices for Wind Projects – Tijdelijke stopzetting van offshore windleasing en herziening van federale vergunningen voor windenergieprojecten.
30. Declaring a National Energy Emergency – De president van de Verenigde Staten verklaart een nationale energiecrisis vanwege de ontoereikende energievoorziening, wat de nationale veiligheid en het welzijn van het land bedreigt.
31. Putting People over Fish: Stopping Radical Environmentalism to Provide Water to Southern California – Herstart het watertransport van de Sacramento-San Joaquin Delta naar Zuid-Californië om de watervoorziening te verbeteren, ondanks eerdere bezwaren ter bescherming van vissoorten.
32. Unleashing American Energy – Bevorderen van de Amerikaanse energieproductie door het verwijderen van beperkende regelgeving, het ondersteunen van energieverkenning op federaal land, en het verbeteren van de nationale energie-infrastructuur.
33. Putting America First in International Environmental Agreements – Terugtrekking uit Klimaatakkoord van Parijs en herroeping verschillende internationale klimaatafspraken.
Overheidswerknemers en -beleid
34. Reforming the Federal Hiring Process and Restoring Merit to Government Service – Hervorming van het federale wervingsproces en herstel van merites in de overheidsdienst.
35. Establishing and Implementing the President’s “Department of Government Efficiency” – Het oprichten en uitvoeren van het “Ministerie van Overheids efficiëntie” van de president.
36. Restoring Accountability for Career Senior Executives – Het herstel van verantwoordelijkheid voor carrière-hooggeplaatste functionarissen in de overheid om te zorgen voor efficiënte uitvoering van wetgeving en verantwoording aan de president en het Amerikaanse volk.
37. Memorandum to Resolve the Backlog of Security Clearances for Executive Office of the President Personnel – Vermindert de achterstand in veiligheidsmachtigingen en verleent interim-toegang om werk te hervatten.
38. Restoring Accountability to Policy-Influencing Positions Within the Federal Workforce – Herstel van verantwoording en professionaliteit in federale beleidsbeïnvloedende functies door eerdere richtlijnen voor meer controle en ontslagprocedures opnieuw in te voeren.
39. Hiring Freeze – Bevriezing op het aannemen van federale werknemers, met uitzondering van bepaalde essentiële functies, om de efficiëntie te verbeteren en de omvang van de federale werkgelegenheid te verminderen. Externe inhuur om dit decreet te omzeilen is verboden.
40. Regulatory Freeze Pending Review – De president legt een tijdelijke bevriezing op van nieuwe regelgeving en verplicht een herziening door nieuw aangestelde leiders van federale afdelingen en agentschappen.
41. Return to In-Person Work – Federale medewerkers mogen niet meer thuiswerken, met uitzonderingen waar nodig.
42. Ending the Weaponization of the Federal Government – De president beveelt een onderzoek naar mogelijke misbruik van federale wetshandhaving en inlichtingendiensten door de vorige regering en maatregelen voor verantwoording.
43. President Trump Designates Chairmen and Acting Chairmen – President Trump benoemt nieuwe voorzitters en waarnemend voorzitters voor verschillende federale instanties, waaronder de FCC, FERC, en NLRB.
44. President Trump Announces Acting Cabinet and Cabinet-Level Positions – President Trump benoemt verschillende kabinetleden.
45. President Trump Announces Sub-Cabinet Appointments – President Trump benoemt verschillende sub-kabinetleden, waaronder ministers en directeuren voor diverse overheidsinstellingen, zoals Defensie, Gezondheidszorg, Financiën, Buitenlandse Zaken en andere belangrijke functies.
46. President Trump Announces Cabinet and Cabinet-Level Appointments – De belangrijkste benoemingen:
Scott Bessent: Minister van Financiën
Pamela Bondi: Minister van Justitie
Douglas Burgum: Minister van Binnenlandse Zaken
Lori Chavez-DeRemer: Minister van Arbeid
Douglas Collins: Minister van Veteranenzaken
Sean Duffy: Minister van Transport
Peter Hegseth: Minister van Defensie
Robert F. Kennedy, Jr.: Minister van Volksgezondheid en Humanitaire Diensten
Howard Lutnick: Minister van Handel
Linda McMahon: Minister van Onderwijs
Kristi Noem: Minister van Binnenlandse Veiligheid
Brooke Rollins: Minister van Landbouw
Marco Rubio: Minister van Buitenlandse Zaken
Eric Turner: Minister van Woningbouw en Stedelijke Ontwikkeling
Christopher Wright: Minister van Energie
Tulsi Gabbard: Directeur van de Nationale Inlichtingendienst
Jamieson Greer: Verenigde Staten Handelsvertegenwoordiger (met de rang van Ambassadeur)
Kelly Loeffler: Administrator van de Kleine Ondernemingen Administratie
John Ratcliffe: Directeur van de Centrale Inlichtingendienst
Elise Stefanik: Vertegenwoordiger van de VS bij de Verenigde Naties (met de rang van Ambassadeur) en lid van de VN Veiligheidsraad
Russell Vought: Directeur van het Bureau voor Management en Begroting
Lee Zeldin: Administrator van de Milieu Beschermingsagentschap
En dan is er dus nog de executive order (47) waarin Trump aangeeft welke executive orders van Biden hij allemaal intrekt. Ook deze heb ik gecategoriseerd:
Immigratie
1. Executive Order 13993 (2021) – Revisie van het beleid voor handhaving van burgerlijke immigratie en prioriteiten.
2. Executive Order 14010 (2021) – Creëren van een alomvattend regionaal kader om de oorzaken van migratie aan te pakken, migratie in Noord- en Midden-Amerika 3. te beheren en veilige en ordelijke verwerking van asielzoekers aan de Amerikaanse grens te bieden.
4. Executive Order 14011 (2021) – Oprichting van een interagentschapstaskforce voor de hereniging van families.
5. Executive Order 14012 (2021) – Herstellen van vertrouwen in het immigratiesysteem en versterken van integratie- en inclusie-inspanningen voor nieuwe Amerikanen.
6. Executive Order 14013 (2021) – Heropbouwen en versterken van programma’s om vluchtelingen te hervestigen en plannen maken voor de impact van klimaatverandering op migratie.
Gezondheid
7. Executive Order 13987 (2021) – Organiseren en mobiliseren van de Verenigde Staten om COVID-19 te bestrijden en leiderschap in wereldwijde gezondheid en veiligheid te bieden.
8. Executive Order 13995 (2021) – Zorgen voor een eerlijke pandemische respons en herstel.
9. Executive Order 13996 (2021) – Oprichting van het COVID-19-pandemietestbord en het waarborgen van een duurzaam volksgezondheidsarbeidskrachten voor COVID-19 en andere biologische dreigingen.
10. Executive Order 13997 (2021) – Verbeteren en uitbreiden van toegang tot zorg en behandelingen voor COVID-19.
11. Executive Order 13999 (2021) – Bescherming van de gezondheid en veiligheid van werknemers.
12. Executive Order 14009 (2021) – Versterken van Medicaid en de Affordable Care Act.
13. Executive Order 14070 (2022) – Verder versterken van de toegang van Amerikanen tot betaalbare, kwalitatieve gezondheidszorg.
14. Executive Order 14087 (2022) – Verlaging van de kosten voor voorgeschreven medicijnen voor Amerikanen.
Criminaliteit
15. Executive Order 14074 (2022) – Bevorderen van effectief en verantwoord politiewerk en strafrechtpraktijken om het publieke vertrouwen en de veiligheid te verbeteren.
Klimaat en milieu
16. Executive Order 13990 (2021) – Bescherming van de volksgezondheid en het milieu en het herstellen van de wetenschap om de klimaatcrisis aan te pakken.
17. Executive Order 14008 (2021) – Aanpakken van de klimaatcrisis zowel binnen als buiten de VS.
18. Executive Order 14030 (2021) – Klimaatgerelateerde financiële risico’s.
19. Executive Order 14027 (2021) – Oprichting van het Climate Change Support Office.
20. Executive Order 14029 (2021) – Intrekking van bepaalde presidentiële acties en technische wijziging.
21. Executive Order 14037 (2021) – Versterken van Amerikaans leiderschap in schone auto’s en vrachtwagens.
22. Executive Order 14057 (2021) – Het versnellen van schone energie-industrieën en banen door federale duurzaamheid.
23. Executive Order 14060 (2021) – Oprichting van de Verenigde Staten Raad voor Transnationaal Georganiseerde Criminaliteit.
24. Executive Order 14082 (2022) – Implementatie van de energie- en infrastructuurbepalingen van de Inflation Reduction Act van 2022.
25. Executive Order 14094 (2023) – Modernisering van de regelgevingsevaluatie.
26. Executive Order 14096 (2023) – Herstel van de nationale inzet voor milieujustitie voor iedereen.
27. Presidential Memorandum (2023) – Terugtrekking van bepaalde gebieden langs de Amerikaanse Arctische kust uit olie- of gasleasing.
28. Presidential Memorandum (2025) – Terugtrekking van bepaalde gebieden van de Amerikaanse Buitenste Continentale Plat van olie- of gasleasing. (Herhaald memorandum)
Gelijke rechten en diversiteit
29. Executive Order 13985 (2021) – Bevorderen van raciale gelijkheid en ondersteuning van achtergestelde gemeenschappen via de federale overheid.
30. Executive Order 13988 (2021) – Preventie en bestrijding van discriminatie op basis van genderidentiteit of seksuele geaardheid.
31. Executive Order 14019 (2021) – Bevorderen van toegang tot stemmen.
32. Executive Order 14020 (2021) – Oprichting van de White House Gender Policy Council.
33. Executive Order 14021 (2021) – Waarborgen van een educatieve omgeving zonder discriminatie op basis van geslacht, inclusief seksuele geaardheid of genderidentiteit.
34. Executive Order 14031 (2021) – Bevorderen van gelijkheid, gerechtigheid en kansen voor Aziatische Amerikanen, Native Hawaiianen en Pacific Islanders.
35. Executive Order 14035 (2021) – Diversiteit, gelijkheid, inclusie en toegankelijkheid in de federale werkgelegenheid.
36. Executive Order 14075 (2022) – Bevorderen van gelijkheid voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen, transgenders, queer en intersekse individuen.
37. Executive Order 14091 (2023) – Verdere bevordering van raciale gelijkheid en steun voor achtergestelde gemeenschappen via de federale overheid.
Beleid
38. Executive Order 13986 (2021) – Zorgen voor een wettige en nauwkeurige telling en verdeling op basis van de decennialen volkstelling.
39. Executive Order 13992 (2021) – Intrekking van bepaalde uitvoerende orders met betrekking tot federale regelgeving.
Rechters en wetgeving
40. Executive Order 14022 (2021) – Beëindiging van de noodtoestand met betrekking tot het Internationaal Strafhof.
41. Executive Order 14023 (2021) – Oprichting van de Presidentiële Commissie voor het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten.
Onderwijs en wetenschap
42. Executive Order 14000 (2021) – Ondersteunen van de heropening en voortzetting van scholen en aanbieders van vroegschoolse educatie.
43. Executive Order 14007 (2021) – Oprichting van de President’s Council of Advisors on Science and Technology.
44. Executive Order 14045 (2021) – Witte Huis Initiatief voor het bevorderen van onderwijs, gelijkheid en economische kansen voor Hispanics.
45. Executive Order 14049 (2021) – Witte Huis Initiatief voor het bevorderen van onderwijs, gelijkheid en economische kansen voor Native Americans en het versterken van Tribal Colleges en Universiteiten.
46. Executive Order 14050 (2021) – Witte Huis Initiatief voor het bevorderen van onderwijs, gelijkheid en economische kansen voor Afro-Amerikanen.
47. Executive Order 14124 (2024) – Witte Huis Initiatief voor het bevorderen van onderwijs, gelijkheid en economische kansen via Hispanic-Serving Instituten.
Benoemingen
48. Executive Order 14134 (2025) – Bepaling van een opvolgingsorde binnen het Ministerie van Landbouw.
49. Executive Order 14135 (2025) – Bepaling van een opvolgingsorde binnen het Ministerie van Binnenlandse Veiligheid.
50. Executive Order 14136 (2025) – Bepaling van een opvolgingsorde binnen het Ministerie van Justitie.
51. Executive Order 14137 (2025) – Bepaling van een opvolgingsorde binnen het Ministerie van Financiën.
52. Executive Order 14138 (2025) – Bepaling van een opvolgingsorde binnen het Bureau van Beheer en Begroting.
53. Executive Order 14139 (2025) – Bepaling van een opvolgingsorde binnen het Bureau van de Nationale Cyberdirecteur.
54. Presidential Memorandum (2025) – Benoeming van functionarissen van de Raad voor Milieukwaliteit als voorzitter.
55. Presidential Memorandum (2025) – Benoeming van functionarissen van het Bureau voor Personeelsbeheer als directeur.
56. Presidential Memorandum (2025) – Benoeming van functionarissen van het Bureau voor Wetenschap en Technologie als directeur.
57. Presidential Memorandum (2025) – Benoeming van functionarissen van de Verenigde Staten Agentschap voor Wereldwijde Media als Chief Executive Officer.
58. Presidential Memorandum (2025) – Benoeming van functionarissen van de Verenigde Staten Agentschap voor Internationale Ontwikkeling als beheerder.
59. Presidential Memorandum (2025) – Benoeming van functionarissen van de Verenigde Staten Internationale Ontwikkelingsfinancieringsmaatschappij als Chief Executive Officer.
60. Executive Order 14143 (2025) – Bepaling van de benoeming van alumni van AmeriCorps tot de competitieve dienst.
Economie
61. Executive Order 14002 (2021) – Economische hulp met betrekking tot de COVID-19-pandemie.
Werknemers en arbeidsomstandigheden
62. Executive Order 14003 (2021) – Bescherming van de federale werkgelegenheid.
63. Executive Order 14004 (2021) – Mogelijkheid voor alle gekwalificeerde Amerikanen om hun land in uniform te dienen.
64. Executive Order 14006 (2021) – Hervormen van ons gevangenissysteem om het gebruik van privaat beheerde detentiecentra te elimineren.
65. Executive Order 14055 (2021) – Nondiscriminatie van gekwalificeerde werknemers onder servicecontracten.
Techniek en innovatie
66. Executive Order 14110 (2023) – Veilig, betrouwbaar en vertrouwenswaardig gebruik van kunstmatige intelligentie ontwikkelen en implementeren.
Religie
67. Executive Order 14015 (2021) – Oprichting van het Witte Huis Kantoor voor Godsdienstgebonden en Buurtpartnerschappen.
Buitenland en nationaal veiligheidsbeleid
68. Executive Order 14115 (2024) – Het opleggen van sancties tegen personen die de vrede, veiligheid en stabiliteit in de Westelijke Jordaanoever ondermijnen.
69. Presidential Memorandum (2025) – Certificering van de intrekking van de benaming van Cuba als staatssponsor van terrorisme.
70. Presidential Memorandum (2025) – Intrekking van National Security Presidential Memorandum 5.
