Filmrecensie: ‘The Other Way Around’ door Jonás Trueba

"The Other Way Around" is gebaseerd op het absurde idee dat "koppels hun scheidingen zouden moeten vieren in plaats van hun verbintenissen." Dit concept kan briljant zijn als idee en is een goede basis voor het maken van een film. Alejandra (Itsaso Arana), die in de film een regisseur is, vertelt haar partner Alex (Vito Sanz) over het idee van "ontkoppeling" en het vieren ervan, daarbij verwijzend naar Alejandra's vader in de openingsscène. Dit idee is voor de twee hoofdpersonages—de een een regisseur en de ander een acteur—intellectueel, anders en avant-garde. Voor de normen, de maatschappij en de kennissen van het koppel is het echter een serieus trauma.

Filmrecensie: ‘The Other Way Around’ geregisseerd door Jonás Trueba
Beoordeling: ★★★★★

“The Other Way Around” is een film van “scenario” en “prestatie” en kan worden beschouwd als de “koning en koningin” van de film. De regie, cinematografie, montage en muziek dienen het hoofdidee en de uitvoering ervan zoals hovelingen een koning en koningin dienen.

De absurditeit van het thema van de film in Jonás Trueba’s zwarte komedie vermenigvuldigt zich als een cel door de hele film, door het leven van de personages, hun interacties, de externe omgeving en de afgebeelde maatschappij. Deze absurditeit bestaat in het leven van de personages als een voorbeeld uit een grotere context en strekt zich uit tot filosofie, cinema, filmmaken en het perspectief op leven en dood. Het doel van de filmmaker is om met absurditeit betekenis te creëren en het publiek aan te zetten tot dieper nadenken.

In het begin lijkt deze “ontkoppeling” en het vieren ervan misschien een absurd idee, en zeker tegen de maatschappelijke normen in, zoals de titel van de film suggereert. Maar als we diep nadenken, realiseren we ons dat we met dit absurde idee deze wereld zijn binnengekomen. Volgens een theorie van psycholoog Otto Rank komen we in deze wereld door te scheiden van de baarmoeder van de moeder, en inderdaad vieren we deze “scheiding van de moeder” bij de geboorte en jaarlijks daarna. Dus kunnen we zeggen dat het vieren van scheiding een motiefachtige handeling is die we sinds onze geboorte doen.

Filosofisch gezien kan “scheiding” als een symbool voor de dood dienen, en het accepteren van de dood, en in de film het vieren ervan, betekent vrede met de dood, waardoor we het leven echt kunnen waarderen. Dit kan worden uitgebreid naar Friedrich Nietzsche’s filosofie van “amor fati” of “liefde voor het noodlot.” De film omvat filosofie en verwijst naar de Deense filosoof Søren Kierkegaard en de Amerikaanse filosoof Stanley Cavell. In het bijzonder is Alejandra’s vader, die de bedenker is van het idee om scheiding te vieren, sterk beïnvloed door de Deense filosoof.

Tijdens het kijken naar de film denk ik onbewust aan de beroemde miniserie “Scenes from a Marriage,” en door de hele film heen brengt de filmmaker op verschillende manieren een eerbetoon aan Ingmar Bergman, vooral omdat wat we zien ook een “film in een film” is die wordt gefilmd, geregisseerd en gedocumenteerd door Alejandra.

Een van de krachtige metaforen in de film over de 15-jarige relatie van Alejandra en Alex is een scène waarin de keukengootsteen verstopt is, en Alex deze ontstopt met een of ander middel, alleen om de volgende dag weer verstopt te raken. De loodgieter vertelt hen dat de hele leiding vervangen moet worden. Hun relatie is vastgelopen, zoals de verstopte gootsteen, en scheiding kan een groot trauma zijn. Misschien is het vieren ervan de gemakkelijkste manier om ermee om te gaan. Dit blijkt uit de dialoog van het koppel met anderen: “Zoals een bruiloft, maar dan andersom.”

“The Other Way Around” drukt vele gedenkwaardige scènes in het geheugen van de kijker, als een tatoeage. Een van die scènes is wanneer Alejandra achter de camera kruipt en Alex’ auditie voor een film opneemt. Deze korte, bloedbevlekte dialogen zijn een scène van scheiding. De uitgewisselde dialogen zijn misschien wat Alex en Alejandra tegen elkaar zouden zeggen tijdens een echte scheiding, dialogen die bij hun scheiding zijn onderdrukt en vervangen door een viering. Het lezen van deze dialogen maakt hen beiden verdrietig en bedroefd.

De film, met uitstekende vertolkingen van Itsaso Arana als Alejandra en Vito Sanz als Alex, ging vandaag, 20 mei 2024, in première in de Directors’ Fortnight (Quinzaine des cinéastes).

Mijn gekozen waardering € -

Navid Nikkhah Azad is een Iraanse filmregisseur, criticus en journalist. Hij is de criticus en hoofdredacteur bij ZIZ en is lid van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ).