Filmrecensie: ‘Universal Language’ (آواز بوقلمون) geregisseerd door Matthew Rankin
Beoordeling: ★★★★☆
De Perzische titel, “آواز بوقلمون” (De Zang van de Kalkoen), symboliseert communicatie en sociale interactie, een terugkerend motief door de hele film. In deze afgebeelde dystopie is de ontbrekende schakel communicatie, waarbij personages manieren zoeken om met elkaar in contact te komen. Een ander centraal motief is onderlinge verbondenheid, waarbij wordt benadrukt dat elke persoon deel uitmaakt van een groter menselijk collectief. Het verliezen van deze verbinding kan leiden tot vernietiging in deze desolate wereld, wat suggereert dat wederzijdse zorg essentieel is voor overleving. Aan het einde van de film zegt het personage Masoud tegen Rankin: “Net zoals Assiniboine samenkomt met de Red River en ze samen in Lake Winnipeg stromen, zijn wij allemaal met elkaar verbonden.”
De structuur en elementen van de film lijken op een nachtmerrie. Van de geografie tot de personages, plotontwikkeling en symbolische elementen, het voelt als een bizarre, waanzinnige droom. Niets in de film is normaal, natuurlijk of verankerd in tastbare realiteit. Zoals in een nachtmerrie ontbreken de gebeurtenissen logica en weerspiegelen ze het onderbewustzijn. De alomtegenwoordige sneeuw, die een koude winter uitbeeldt, symboliseert een “winterslaap.”
Rankin’s schrijven en regie tonen invloeden van gerenommeerde Iraanse filmmakers zoals Abbas Kiarostami. Scènes in een klaslokaal waarin de leraar, Monsieur Bilodeau, kinderen vraagt naar hun toekomstige carrières, roepen herinneringen op aan Kiarostami’s “Homework” (1989). Evenzo doen scènes waarin Negin en Nazgol op zoek zijn naar Hafez Ghamghosar om zijn bijl te lenen, denken aan Kiarostami’s “Where Is the Friend’s House?” (1987).
Rankin schetst een dystopie in de nabije toekomst, zonder zegeningen. Mensen hebben zich tot egoïsme, hedonisme en consumentisme gewend. Zo worden bijvoorbeeld bomen gekapt (natuur vernietigd) zodat mensen van het uitzicht kunnen genieten, en er blijft niets over van oude relikwieën. Het personage Masoud, een gids, vermeldt dat een vergeten koffer door UNESCO als artefact is geregistreerd! De wereld van de film is ook gevuld met slogans die een “ideale stad” suggereren, maar in werkelijkheid een gevoel van waardeloosheid verbergen. Een van die slogans op een stadbanner luidt: “A strong economy helps to prevent feelings of worthlessness.”
In Rankin’s film blijft er weinig over van de Canadese en westerse cultuur. Canadese personages zijn zeldzaam en, als ze al aanwezig zijn, spreken ze Perzisch. De meeste Perzisch sprekende personages werken voor Canadezen, wat wijst op een commentaar op een verterende cultuur.
Een sterk motief in de film is geboorte, vruchtbaarheid en moederschap. Aan het einde ontmoeten we de moeder van het personage Matthew, die symbolisch de moeder van alle personages vertegenwoordigt, wat suggereert dat ze allemaal uit haar schoot komen. Vroeg in de film steelt een kalkoen de bril van Masoud’s zoon. In een latere scène worstelt een van de meisjes met de kalkoen, haalt de bril terug en geeft deze terug aan Masoud’s zoon. Wanneer hij de bril opzet, wisselen de rollen van Masoud en Matthew, wat aangeeft dat we de wereld misschien verkeerd interpreteren omdat we het juiste perspectief missen. De filmmaker nodigt het publiek uit om de bril op te zetten en de wereld, de mensheid en het leven met helderheid en waarheid te bekijken.
Samengevat, “Universal Language” (آواز بوقلمون) van Matthew Rankin is een donkere komedie die absurditeit en rijke symboliek verweeft. Gesitueerd in een surrealistische wereld tussen Teheran en Winnipeg, verkent het thema’s van communicatie en onderlinge verbondenheid, en reflecteert het een dystopische toekomst waar isolatie en cultureel verlies heersen. Invloeden van de Iraanse cinema, met name Abbas Kiarostami, voegen lagen toe aan het narratief. De droomachtige structuur en motieven van de film moedigen kijkers aan om na te denken over het belang van perspectief en verbinding bij het begrijpen van de menselijke conditie.
