Je kon erop wachten: de woordtarieven voor freelancers zijn inmiddels dusdanig laag dat het normaal wordt om een eenmaal geschreven artikel op verschillende plekken te publiceren, al dan niet in licht gewijzigde vorm. HP/De Tijd publiceerde laatst een interview van hoofdredacteur Tom Kellerhuis met Michiel Romeyn (voor mensen van na 1985: die was van Jiskefet). Een grotendeels hetzelfde interview was een jaar of twee eerder in Nieuwe Revu verschenen.
De Volkskrant deed een halfwas poging om daar een relletje uit te boetseren, but to no avail. Kellerhuis was er glashelder over: ‘We moeten overleven in deze branche. Het is een armoeiig bestaan als broodschrijver. Nieuwe Revu staat aan de rand van de afgrond. Vrijwel niemand heeft dat interview gelezen destijds. Waarom zou ik het dan geen groter publiek mogen geven?’
En zo is het: du moment dat uitgevers je 13 cent per woord gaan betalen, zoals die van de Volkskrant bij belendende kranten doet, wat zou je dan verhinderen om meer met je artikelen te doen dan ze eenmalig proberen te verkopen?
Journalisten houden er, Martin Bril daargelaten, van oudsher niet zo van, en uitgevers al helemaal niet – althans niet wanneer journalisten het doen. Uitgevers hebben er niks tegen als ze het zelf doen – in andere titels, in databanken als LexisNexis. Journalisten leven in de perceptie dat een stuk dat eenmaal gepubliceerd is dus door heel Nederland gelezen is. En dat het zinloos, zo niet lezersbedrog is om artikelen een tweede leven te geven. Maar als de waarde van je artikelen groter is (of hoger eigenlijk – we hebben het hier over geld tenslotte) dan wat je ervoor krijgt, wat let je dan?
Eigen rekening
Dat het geen lezersbedrog is, blijkt ook al uit het feit dat Kellerhuis’ stuk een behoorlijk hit in Blendle/Cafeyn is. Twee keer nieuwe lezers dus: eerst in HP/DeTijd, daarna in Blendle/Cafeyn. En niemand klaagt, want (vrijwel) niemand had het stuk al eerder gelezen.
Zulk efficiënt hergebruik van een artikel, daar zijn we bij Reporters Online van onder de indruk – een beetje jaloers zelfs. Dus we zijn voor de gelegenheid maar eens gaan rekenen. Komt zoiets nu vaker voor? In Reporters Online, publicatiesysteem voor freelancers die hun eigen werk voor eigen rekening publiceren, is 32% van de artikelen die verschijnen al eens eerder elders gepubliceerd. Doorgaans gaat het om relatief tijdloze stukken die bij herpublicatie bij ons een update krijgen. Soms gaat het om stukken die eerder in het Engels zijn gepubliceerd. (Heel soms gaat het om artikelen die ten onrechte niet eerder zijn verschenen trouwens). Altijd gaat het om artikelen waar freelancers zelf de auteursrechten van hebben.
Toen we die 32% eenmaal hadden, was de volgende vraag: verkopen zulke opnieuw gepubliceerde artikelen minder dan speciaal voor de gelegenheid geproduceerde stukken? Zou kunnen natuurlijk, omdat er toch mensen zijn die het oorspronkelijke artikel al eens hebben gelezen, of mensen die een deels hergebruikt artikel sowieso niet pruimen. Wat blijkt: gerecyclede artikelen verkopen relatief evenveel als ‘unieke content’. Ook (gemiddeld) 32% procent van het aantal verkochte artikelen bij Reporters Online zijn artikelen die al eerder – in een enigszins andere vorm – zijn gepubliceerd. Voor de cijferhaters onder u: hergebruikte, bewerkte artikelen verkopen bij ons precies even goed als unieke artikelen.
Eigenlijk wel logisch ook. Want zelfs een heel, heel goed gelezen stuk komt in Nederland niet snel boven het half miljoen lezers. En dan heeft nog steeds 97% van het land het niet gelezen.
Journalisten hoeven niet bevreesd te zijn voor lezersbedrog of – het is een contradictio in terminis, maar komt ‘ie – ‘zelfplagiaat’ bij het opnieuw gebruiken van hun werk. Daar vinden ze een nieuw of ander publiek mee; ze doen een grotere groep lezers (en zichzelf) dus eerder een plezier.
Eigen site
We willen Reporters Online niet uitsluitend samenstellen uit stukken die eerder zijn verschenen. Hetzelfde zal vermoedelijk voor de redactie van HP/De Tijd gelden. Maar als er nu ergens een eenvoudige mogelijkheid voor freelancers ligt, zeker voor hen die wat meer tijdloze artikelen schrijven, om van 13 cent 15 cent te maken, en soms 74, dan is deze het wel: doe meer met wat je al gedaan hebt. Door je stukken in kiosken als Blendle/Cafeyn en Elinea te publiceren, door ze op je eigen site te verkopen. Over een paar maanden lanceren we met Bureau Bolster websites die er speciaal voor zijn gemaakt – en waar nog een heleboel meer moois mee kan.
Dat gaan we voor freelancers doen, en ook voor collectieven van freelancers. Op een eigen site dus, met onze WordPress plugin, maar ook in Blendle/Cafeyn. We worden de laatste maanden overspoeld met vragen van collectieven die graag met hun artikelen in Blendle/Cafeyn willen. Liefst onder eigen naam en merk. Binnenkort kan dat, zon en weder dienende voor de zomer – met gebruikmaking van de systemen die wij ervoor gebouwd hebben. Het moeten wel goede stukken zijn, en geen willekeurige verzameling artikelen met een logo erboven. Maar dat er zo nu en dan een stuk tussen staat dat al eerder te lezen is geweest: dat is dus prima.
Nader bericht volgt.
(O ja, De Coöperatie maakt binnenkort haar lanceringsdatum bekend. Sluit je aan!)
