Strips zijn een prachtig medium, maar er is wel het een en ander mis met de industrie er om heen. Dat is kort gezegd de boodschap van de makers van Misunderstanding Comics, een stripboek dat zijn eigen kunstvorm scherp becommentarieert en parodieert.
De titel is een verwijzing naar Understanding Comics van Scott McCloud, een standaardwerk over strips dat ruim twintig jaar geleden verscheen. Juist omdat Understanding Comics zelf een strip was, was het een geslaagde manier om de geschiedenis en evolutie van het stripverhaal uit te leggen.
Dat doet Misunderstanding Comics ook, maar dan in de vorm van een parodie. Zo is de naam van de hoofdpersoon uit Misunderstanding Comics, Sketch McLoudmouth, een verwijzing naar de auteur van Understanding Comics. Het boek begint dan ook “met dank en excuses aan Scott McCloud”. De strip is tot stand gekomen dankzij een inzamelingsactie via crowdfundingplatform Kickstarter. De 222 donateurs worden met naam bedankt – en zoals hoort in een parodiërende strip belachelijk gemaakt (“Hehe… suckers!”, aldus Sketch McLoudmouth).
Splash page
Net als Scott McCloud maken Tim Heiderich (tekst) en Mike Rosen (tekst en tekeningen) goed gebruik van het medium zelf om over het medium te vertellen. Zo leggen ze het concept splash page uit door die te tekenen. Een splash page heet zo wanneer een tekenaar de hele pagina gebruikt voor één tekening met meestal weinig tekst – in plaats van acht of negen losse stripvakjes. Door vijf pagina's achter elkaar alleen splash pages te zetten, zie je meteen wat de auteurs bedoelen: dit is een behoorlijk luie manier van strips tekenen!
Wie al enige tijd strips leest, zal veel van de voorbeelden die de auteurs parodiëren herkennen. Mike Rosen doet dit meestal subtiel, door bekende scènes uit strips in zijn tekeningen te “citeren”, zoals de gescheurde cape van Superman op een vlaggenstok (bekend uit het verhaal waarin Superman overlijdt). Maar Rosen tekent ook een scène uit de film Memento – die waarin de hoofdpersoon voor de spiegel staat met geheugensteuntjes op de muur geplakt en op zijn lichaam getatoeëerd – om te verwijzen naar de moeilijke taak voor de striplezer die alles wil lezen.
Achterstand
Een van de grote problemen waar (nieuwe) striplezers mee te maken hebben, is dat veel van de verhalen al decennia bezig zijn. Net als dat je in briljante maar daardoor ingewikkelde tv-series van tegenwoordig niet in kunt stappen in het derde seizoen, heb je als beginnend striplezer een grote achterstand. Zowel de verhalen van uitgeverij Marvel als DC Comics spelen zich af in één universum: wat in de serie Avengers gebeurt, kan effect hebben op Spider-Man.
“Hoe meer je aan dit enorme universum toevoegt, hoe meer lezers totaal verloren zullen zijn zonder encyclopedische kennis van de oude edities”, legt Sketch McLoudmouth uit. De onmogelijkheid om alles te lezen, verbeelden de auteurs leuk door de comics in een Tetris-achtige omgeving naar beneden laten dwarrelen. “Stripverzamelaars zijn gewend aan een oneindige stroom van comics die ze moeten kopen, dus waarom zou je die gewoonte niet uitbuiten?”
Hologram
Ook worden verzamelaars gek gemaakt met zogenaamde schaarsheid van strips. Om de prijs op te drijven, worden er strips uitgegeven waarbij een aantal ervan een andere voorkant hebben, bijvoorbeeld in het goud of met een hologram. Vooral in de jaren negentig verschenen veel van dit soort “speciale” edities. In een opiniestuk in maart werd gepubliceerd op de stripwebsite Bleeding Cool schreef Heiderich dat “wij striplezers moeten eisen dat variëteit iets anders betekent dan een verschillende cover”. En daarin heeft hij helemaal gelijk.
Maar toch gaan Heiderich en Rosen met hun cynisme soms wel kort door de bocht. Er zijn veel voorbeelden van strips met boeiende personages, originele tekenstijlen en vrouwen die meer zijn dan alleen een paar borsten. Dat het nog lukt om een vernieuwend soort strip op de markt te brengen, bewees onder meer Robert Kirkman met The Walking Dead. Maar ook Heiderich en Rosen zelf bewijzen met hun eigen strip dat er nog hoop is voor het medium.
Tim Heiderich en Mike Rosen – Misunderstanding Comics, 90 pagina's
Te koop via www.misunderstandingcomics.com voor 15 dollar (exclusief 17 dollar voor bezorging naar Nederland, totaal 23 euro). Ook als digitale versie beschikbaar: de pdf kost 10 dollar (7,23 euro), via de app ComiXology kost het boek 8,99 euro.
Dit artikel is eerder verschenen in nrc.next.
