De Braziliaanse president Dilma Rousseff had gisteren een drukke middag. Eerst ontmoette ze de leiders van Movimento Passe Livre (MPL), de beweging die het grootste deel van de massaprotesten van de afgelopen weken op touw zette. Daarna ontbood ze de gouverneurs van de zesentwintig deelstaten en het Federale District en de burgemeesters van de hoofdsteden van de deelstaten in haar werkpaleis.
Gratis openbaar vervoer ‘niet haalbaar’, wel 50 miljard reais voor verbetering infrastructuur
De ontmoeting met MPL was vooral van belang om aan de Braziliaanse bevolking – waarvan volgens een enquête van onderzoeksbureau Ibope maar liefst driekwart achter de protesten staat – te laten zien dat de regering luistert. Volgens MPL leverde het gesprek echter niets concreets op.
President Rousseff vertelde de beweging dat hun hoofddoel – gratis openbaar vervoer – ‘niet haalbaar’ is. “Maar gratis openbaar vervoer is een kwestie van politieke wil, niet van technische haalbaarheid,” vertelde MPL-leider Mayara Vivian aan de in Brasília aanwezige pers. “Als er geld is voor het WK, dan is er ook geld voor gratis OV,” aldus Vivian.
Forensen in treinstation Central do Brasil, Rio de Janeiro. Beeld: Alex HIjmans
Rousseff kondigde enige uren na de ontmoeting met MPL echter wel een bedrag van 50 miljard reais (iets meer dan 17 miljard euro) aan om het openbaar vervoer in Brazilië te verbeteren. Wil de regering over een paar jaar geen nóg grotere volkswoede over zich uitroepen, dan zal ze ervoor moeten zorgen dat dit geld ook daadwerkelijk tot tastbare resultaten leidt en niet, zoals helaas maar al te vaak voorkomt, voor een groot deel in de zakken van de bouwwereld verdwijnt.
Volksraadpleging over politieke hervorming
Tijdens haar bespreking met de deelstaatgouverneurs en de burgemeesters van de hoofdsteden van de deelstaten stelde Dilma een ‘nationaal pact’ voor met daarin vijf speerpunten. Het meest in het oog lopende daaronder: een volksraadpleging over het opzetten van een speciale grondwetgevende vergadering die zich zou moeten gaan buigen over politieke hervorming – een onderwerp dat hoog op het verlanglijstje van veel demonstranten staat.
Het is een meesterzet. Met een eventuele volksraadpleging geeft Dilma de Brazilianen hoop dat er écht iets gaat gebeuren, maar ondertussen wentelt ze mooi wel de verantwoordelijkheid over de totstandkoming – of niet – van politieke hervorming af op… het volk. Aan het inderdaad uitschrijven van zo’n volksraadpleging zouden overigens nog wel eens wat haken en ogen kunnen zitten; vooraanstaande juridici trokken de haalbaarheid vrijwel onmiddellijk in twijfel.
De overige vier speerpunten in het door Dilma voorgestelde ‘nationale pact’, zijn fiscale verantwoordelijkheid, gezondheidszorg, onderwijs en transport.
Beteugelt dit de protestgolf?
De hamvraag is natuurlijk: is dit genoeg? Alleen het Braziliaanse volk zal daarop het antwoord geven. Voor de komende week staan in verscheidene steden weer demonstraties gepland.
Opnieuw doden
Ook gisteren werd er op verschillende plekken in het land geprotesteerd. Bij een wegblokkade in de deelstaat Goiás, vlakbij de grens met het Federale District waarin de hoofdstad Brasília ligt, kwamen maandagochtend twee vrouwen om het leven toen een woedende automobilist op hen inreed. Drie van de vier doden die tot nu toe tijdens de protestgolf vielen werden op deze manier veroorzaakt. Het vierde slachtoffer, een vrouwelijke straatveger uit Belém, overleed aan een hartaanval nadat een traangasbom vlak bij haar tot ontploffing was gekomen.
